در فصل گرما هستیم و ممکن است که بر اثر گرمای زیاد دچار گرمازدگی شویم، گرمازدگی به تنهایی خطرناک و کشنده نمی باشد، ولی اگر در درمان آن سهل انگاری و کوتاهی شود و به موقع درمان نشود عواقب جدی در پی خواهد داشت. در این بخش برای جلوگیری از گرمازدگی راه های را معرفی کرده ایم. با ما همراه شوید.
گرمازدگی موقعیتی حادّ و تهدید‌کننده زندگی است که در این حالت سیستم تنظیم‌کننده دمای بدن ، به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در هوای گرم یا تولید بیش از حدّ گرما در بدن و یا وجود هر 2 حالت، از کار می‌افتد.
در حالت گرمازدگی بدن نمی‌تواند گرمای اضافی خود را دفع کند در نتیجه دمای بدن خیلی افزایش می‌یابد که می‌تواند اندام‌های اصلی را تخریب کند.
اثرات گرمازدگی بر بدن چیست ؟
گرمازدگی خطری برای فرد ندارد و کشنده نیست، مگر اینکه در درمان گرمازدگی کوتاهی و سهل انگاری شود و به طور کامل و به‌موقع درمان نشود. اگر بطور ناگهانی مکانیسم خنک‌کننده بدن از کار بیفتد، دمای مرکزی بدن آنچنان افزایش می‌یابد که می‌تواند در کمتر از نیم ساعت منجر به مرگ فرد شود.
بعضی افراد چند هفته بعد از گرمازدگی فوت می‌کنند که به دلیل نارسایی کلیه یا قلب است. بیش از 10 درصد افرادی که دچار این حالت می‌شوند، فوت می‌کنند. گرمازدگی باعث از کار افتادن و خرابی دائمی بعضی اندام‌ها مثل کبد می‌شود.
آیا می‌توان از گرمازدگی جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از بروز گرمازدگی به توصیه های زیر عمل کنید:
1- برای جلوگیری از گرمازدگی وقتی که برای مدت طولانی در معرض تابش آفتاب یا در یک محیط گرم هستید همچنین قبل، بعد و در طی ورزش، آب زیادی بنوشید. قبل از اینکه کاملاً احساس تشنگی کنید، آب بنوشید (یعنی منتظر نباشید تا احساس تشنگی کنید و سپس آب بنوشید) و هنگام نوشیدن آب بیشتر از آن حدّی که فکر می‌کنید نیاز به آب دارید، آب و مایعات بنوشید، مخصوصاً وقتی که خیلی عرق کرده‌اید.
2- برای جلوگیری از گرمازدگی موقعی از روز را که هوا خیلی گرم است (مثل سر ظهر و بعد از ظهر) در منزل یا یک جای خنک استراحت کنید و بیرون نیایید.
3-قبل از فعالیت زیاد و ایستادن در معرض آفتاب، سعی کنید به هوای گرم تابستان عادت کنید. سیستم تنظیم دمای بدن شما هنگامی که به گرما عادت کرده باشد بهتر عمل خود را انجام خواهد داد.
4- برای جلوگیری از گرمازدگی، اگر یک دونده استقامتی یا یک دوچرخه سوار هستید و می‌دانید که مسابقات شما در شرایط آب و هوایی گرم برگزار خواهد شد، باید قبل از شروع مسابقه، خود را با این شرایط وفق دهید ( یعنی در هوای گرم، تمرین کنید ). این عمل باعث می‌شود بدنتان به گرما عادت کند. مواقع انجام تمرین به مقدار کافی آب و مایعات بنوشید. اگر اولین بار است که به شرایط آب و هوایی جدید رفته اید تمرینات خیلی سنگین و سخت را انجام ندهید.
5- کمتر جلوی نور خورشید بایستید.
6- وقتی جلوی آفتاب کار می‌کنید، روی سرتان کلاه بگذارید که بهتر است لبه دار باشد تا روی صورتتان سایه ایجاد کند. سر شما نسبت به گرما حساس است.
7- برای پیشگیری از گرما زدگی در هوای گرم لباس‌های گشاد، نازک و رنگ روشن بپوشید. لباس کتان از همه بهتر است، زیرا باعث می‌شود هوا به راحتی از آن عبور کند و عرق شما خشک شود.
8- در هوای گرم پنجره ها را باز کنید یا از یک سیستم خنک‌کننده مثل پنکه، کولر و فن استفاده کنید.
9- سعی کنید وعده‌های غذایی تان را سبک و به مقدار کم میل کنید.
10- برای جلوگیری از گرمازدگی در آب و هوای گرم یا مرطوب فعالیت شدیدی انجام ندهید به‌خصوص اگر به این آب و هوا عادت ندارید.
11- اگر در هوای گرم ورزش می‌کنید، برای جلوگیری از گرمازدگی به ترتیب زیر آن را انجام دهید تا بدن شما به این آب و هوا عادت کند :
ابتدا تمرینات کوتاه مدتی انجام دهید و به‌تدریج و در طی 2 هفته مدت آن را افزایش دهید. سعی کنید تمرینات شدید را صبح زود که هوا خنک است یا هنگام عصر انجام دهید.
هر نیم ساعت یک بار، به مدت 5 تا 10 دقیقه در سایه استراحت کنید و اگر احساس خستگی کردید، سرعت ورزش خود را کاهش دهید.
12- در صورتیکه دارو مصرف می‌کنید، از پزشک خود سؤال کنید که آیا این دارو با تنظیم دمای بدن شما تداخل می‌کند یا خیر؟ اگر داروی مصرفی شما در تنظیم دمای بدنتان مداخله می‌کرد، باید فعالیت بدنی‌تان را در هوای گرم کاهش دهید و به مقدار کافی آب و مایعات بنوشید.
13- باید از علائم خطر گرمازدگی آگاه باشید تا هنگام بروز این علائم اقدامات لازم را انجام دهید. به خاطر داشته باشید که این علائم می‌توانند به‌تدریج و در طی چند روز یا اینکه بطور ناگهانی بعد از یک فعالیت شدید بروز کنند.
14- ادم ناشی از گرما و عرق سوز شدن نشان می‌دهند که بدن شما تحت استرس ناشی از گرماست. در حالت ادم ناشی از گرما، رگ‌های خونی بدن گشاد شده و باعث می‌شوند مایعات زیر پوست بدن جمع شوند که در این صورت دست‌ها و پاها متورم می‌شوند. ممکن است ابتدا با احساس تنگ شدن انگشتر یا کفش‌ها متوجه این تورم شوید.
در حالت عرق سوز، منافذ خروج عرق بسته می‌شوند و شما احساس خارش می‌کنید که معمولاً زیر لباس است. اگر لباس شما خیلی کلفت و گرم باشد ممکن است این حالت رخ دهد.
ادم و عرق سوز شدن خطرناک و مضر نیستند، ولی نشان می‌دهند که باید برای پیشگیری از عوارض جدی گرمازدگی، دمای بدنتان را کاهش دهید.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
بروز گرمازدگی یک فوریت پزشکی است. اگر شما یا هر فرد دیگری علائم زیر را که مرتبط با گرمای هواست از خود نشان دهد، فوراً باید به پزشک مراجعه کند:
– احساس سرگیجه
– خستگی بیش از حدّ
– آشفتگی
– درد شدید عضلات
– تب یا تهوع
– تشنج یا بیهوش شدن
منبع: فارس
