امروزه با توجه به تغییر سبک زندگی؛ سلامت انسان به وسیله عوامل مختلفی مورد تهدید واقع می شود. گال را می توان یکی از تهدیدات اصلی برای سلامت انسان برشمرد. این بیماری از طریق حیوانات به انسان منتقل می شود و با مناسب دیدن محیط تاثیرات خود را آشکار می سازد. در ادامه به راه های انتقال گال به انسان و همچنین روش های درمان و پیشگیری از آن را برای شما تشریح خواهیم کرد. با دکتر سلام همراه باشید.
گال
گال از بیماریهای خارش دار پوست است، که به وسیله یک انگل ریز هشت پای تونل زننده (نقب زننده) بنام مایت یا سارکوپتی اسکابیه ایجاد می گردد. که بدون استفاده از ذره بین قابل دید نمی باشد حضور انگل (کرم)منجر به خارش شدید در ناحیه تونل می شود.
مایتهای گال بسیار ریز هستند. رنگ بدنشان کرم رنگ بوده، موهای ریزی دارند و در پشتشان ستون فقرات و 4 جفت پا دارد. مایت ماده در مقایسه با مایت نر بزرگتر است (ماده: حدودا 0.4 در 0.3 میلی متر و مایت نر: 0.2 در 0.15 میلی متر). مایتهای ماده در پوست تونلی ایجاد کرده و تخم گذاری می کنند. هر مایت در طول عمر خود تقریبا 40 تا 50 عدد تخم می گذارد. تخم ها بعد از 3 تا 4 روز به صورت لارو از تخم بیرون می آیند سپس بعد از 10 تا 15 روز بالغ میشوند. از هر 10 تخم کمتر از یک مایت شانس تبدیل شدن به یک مایت بالغ را دارد.
علل ابتلا به گال
انگل های ناقل این بیماری سخت گیر و مشکل پسند هستند. آنها حداکثر برای ۲۴ تا ۳۶ ساعت می توانند در بدن میزبان زنده باقی بمانند. انتقال آنها تنها با برخورد مستقیم بدن به بدن از بیمار به فرد سالم امکانپذیر خواهد شد. به ندرت اتفاق می افتد که بر اثر دست دادن، آویختن لباس ها در کنار لباس های فردی که مبتلا به بیماری است، و استفاده از ملافه و پتویی که شب قبل توسط ناقل استفاده شده، به این بیماری دچار شد. برای انتقال بیماری حتماً برخورد فیزیکی باید صورت بگیرد، به همین دلیل هم هست که این مریضی در جوانانی که زندگی جنسی فعال تری دارند، بیشتر شایع می باشد. همچنین انواع دیگر برخورد فیزیکی مانند زمانی که مادر کودکش را در آغوش می گیرد، نیز می تواند دلیل انتقال بیماری به شمار رود. در طول مدت زمان مکرر، دوستان نزدیک و افراد خانواده نیز می توانند از طریق در آغوش گرفتن یکدیگر به این بیماری مبتلا شوند.
مراقب حیوانات خانگی باشید!
امروزه نسبت به گذشته حیوانات بسیار به انسان ها نزدیک شده اند؛ تا جایی که برخی افراد حیوانات را به عنوان فرزند نزد خود نگه می دارند! حیوانات ناقل انواع مختلفی از ارگانیسم هایی هستند که در انسان ایجاد بیماری می کنند. که گال هم یکی از این ارگانیسم هاست. گال به روش های مختلفی از حیوانات به فرد منتقل می شود.
سگ ها و گربه ها دارای انواع متفاوتی از انگل ها هستند که درصد بسیار زیادی از آنها نمی توانند به راحتی به انسان انتقال پیدا کند. انگل های بخصوصی بر روی بدن سگ ها وجود دارند که بیماری گال را انتقال می دهند و با نام mange شناخته می شوند. البته زمانیکه انگل های بدن گربه سانان و سگ سانان با پوست انسان برخورد میکنند، به راحتی نمی توانند به بقای خود ادامه دهند و تنها یک خارش سطحی را بوجود آورده و سپس از بین می روند. این قبیل خارش ها با بیماری خارش انسانی که با گذشت زمان بد و بدتر می شود و تا زمانیکه به درستی درمان نشود از بین نمی رود، تفاوت دارد.
علائم ابتلا به گال
– خارش پوست، مخصوصا در شب ها: خارش شایع ترین علامت این بیماری است. خارش می تواند آنقدر شدید باشد که فرد را در تمام شب بیدار نگه دارد.
– جوش ها، دانه ها و راش های پوستی: بسیاری از بیماران، راش های پوستی را نشان می دهند. این جوش ها معمولا خط ها و راه هایی را روی پوست فرد ایجاد می کند. این خطوط ممکن است به شکل کهیر، گزیدگی های کوچک، گره های زیر پوستی و سفت و یا کورک باشند. برخی افراد فلسی شدن پوست و پوسته شدن و وضعیتی مشابه اگزما را دارند.
– زخم و جراحت ها: خارش پوست و خاراندن شدید آن می تواند به زخم و جراحت پوست منجر شود. عفونت عارضه شایع این زخم های پوستی است.
– سخت شدن پوست: زمانی که فرد به نوع شدید بیماری گال مبتلا باشد، خشکی و سخت شدن پوست عارضه قطعی خواهد بود. این مدل بیماری گال را گال نروژی نیز می گویند. در این بیماری، پوست فرد محل زندگی 100 تا 1000 کرم و تخم کرم می شود. حرکت بیشتر این کرم ها در پوست و حفر کانال های زیر پوستی توسط آنها شدت خارش را بیشتر و بیشتر خواهد کرد.
خارش شدید قطعا منجر به خاراندن مداوم خواهد شد. با این خاراندن شدید عفونت راحت تر در پوست فرد توسعه پیدا می کند. خارش مداوم همچنین می تواند به سپسیس (عفونت خون) منجر شود.
روش های تشخیص گال
اولین مرحله در درمان هر بیماری ابتدا تشخیص آن بیماری است. هر بیماری علائم مخصوص به خود را دارد و گال نیز از این قائده مستثنی نیست. عواملی که در بالا ذکر شد شاید نشانه ای از ابتلا به گال باشند اما با این وجود نمی توان بطور قطع تشخیص داد که آیا این عامل گال است یا خیر! به همین سبب مراجعه به پزشک ضروری است.
پزشک بعد از بررسی علائم ذکر شده، از بررسی وجود یا عدم وجود کانال های زیر پوستی برای تشخیص بهتر بیماری استفاده می کند.
به دلیل شباهت بسیاری از علائم این بیماری با سایر بیماری های پوستی، تشخیص بیماری گال قدری مشکل است. بنابراین، نمونه ای از پوست معمولا به آزمایشگاه منتقل شده و با استفاده از میکروسکوپ تشخیص قطعی انجام خواهد شد.
راه های جلوگیری از گال
برای جلوگیری از دوباره آلوده شدن و همچنین پیشگیری از گسترش انگل به دیگر افراد، باید این مراحل را در نظر گرفت:
– تمامی لباس ها و مخصوصا لباسهای زیر، حوله ها و لوازم خواب که استفاده شده است باید قبل از درمان با استفاده از آب گرم و صابون شسته شود و با حرارت زیاد خشک گردد.
– اقلام غیر قابل شستشو را در یک کیسه نایلون سربسته قرار داده و درجایی دور از دسترس برای ۲ هفته نگه دارید. انگل ها درصورتی که به آنها غذایی نرسد، از بین می روند.
– از تماس نزدیک با بیماران مبتلا به گال اجتناب کنید تماس به مدت 15 دقیقه با فرد آلوده یا وسایل آلوده شانس ابتلا را بسیار زیاد می کند.
– سگ ها، گربه ها و انسان ها می توانند هر کدام به وسیله گونه های خاصی از انگل گال در گیر شوند.هر گونه از انگل نوعی خاصی از میزبان را ترجیح می دهد و به مدت زیاد در خارج از میزبان خاص خود زنده نمی ماند. بنابر این انسانها یک واکنش موقتی پوستی در نتیجه تماس با انگل گال سگ ها و گربه ها دارند و به انگل این حیوانات مبتلا نمی شوند.
روش های درمان
هر شخصی که بیماری گال برای او تشخیص داده شده باشد، هر شخصی که در تماس نزدیک و مداوم با بیمار مبتلا باشد و حتی هر شخصی که علامتی از بیماری گال را نشان دهد، نیازمند درمان است.
در بیشتر موارد فرد با درمان های پوستی، درمان خواهد شد. لازم است اقدامات درمانی، تمام پوست بدن از گردن به پایین را در بر بگیرد. البته در مبتلایان کودک و نوجوان درمان باید برای پوست صورت نیز در نظر گرفته شود.
درمان های توصیه شده توسط پزشک معمولا شامل موارد زیر هستند:
– کرم پرمترین 5 درصد: این کرم رایج ترین درمان گال است. این درمان برای کودکان کمتر از یک سال و خانم های باردار نیز روشی سالم خواهد بود.
– لوسیون بنزیل بنزوآت 25 درصد
– پماد سولفور 10 درصد
– لوسیون لیدین یک درصد
این درمان ها که معمولا استفاده از محلول ها، کرم ها و لوسیون های ضدعفونی کننده و کشنده انگل ها است، معمولا در زمان قبل از خواب توصیه می شود. به گونه ای که لازم است فرد هنگام بیدار شدن از خواب محلول یا لوسیون را از پوست خود بشوید.
اقدامات درمانی معمولا بعد از یک تا دو هفته، بسته به شدت بیماری موثر خواهد بود. اما فراموش نکنید که برای درمان گال، مراجعه به پزشک و پیگری روند درمان نباید مورد غفلت قرار بگیرد.
در این باره بیشتر بخوانید: بیماری پوستی گال را بیشتر بشناسیم!
تدوین و گردآوری: حسن جوانبخت
هرگونه استفاده با درج نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است
