امروزه ذائقه مردم نسبت به گذشته بسیار تغییر یافته است و این امر سبب شده تا بیماری های مختلفی سلامت فرد را مورد تهدید قرار دهند. نوع تغذیه ای که شما مصرف می کنید ارطبات مستقیمی با سلامت و دستگاه گوارش شما دارد. یکی از بیماری هایی که سلامت دستگاه گوارش شما را مورد تهدید قرار می دهد کولیت اوسراتیو روده است که در ادامه به علل ایجاد آن و روش های درمانی خواهیم پرداخت. با دکتر سلام همراه باشید.

کولیت اولسراتیو و بیماری کرون شایعترین بیماری های التهابی روده هستند. کولیت اولسراتیو فقط بر روی روده بزرگ و راست روده تاثیر می گذارد. اما کرون می تواند هر کدام از بخش های سیستم گوارشی را تحت تاثیر قرار دهد.

کولیت اولسراتیو یک بیماریست که باعث التهاب و زخم در دیواره روده بزرگ (کولون) می شود. این حالت معمولا در بخش پایینی روده و مقعد بروز می کند اما در برخی موارد می تواند تمام روده بزرگ را تحت تاثیر قرار دهد. به طور کلی هر چقدر مقدار بیشتری از روده بزرگ تحت تاثیر قرار بگیرید، کولیت اولسراتیو علائم بدتر و بیشتری را به وجود می آورد.

کوليت اولسراتيو  یک بيماری التهابی روده است که معمولاً درمحدوده سني پانزده تا سی سالگی و پنجاه تا شصت سالگی بروز می کند. اين بيماری هر دو جنس زن و مرد را به طور مساوی تحت تاثير قرار می دهد.

علل ابتلا به کولیت اولسراتیو 

1) عوامل ژنتیکی

ژنتیک را می توان تاثیر گذار ترین عامل در طول زندگی فرد دانست. این عامل، تعیین کننده نکات بسیار مهمی در رابطه با صفات و همچنین ویژگی های فرد است. متخصصین هنوز در مورد علل کولیت اولسراتیو مطمئن نیستند. برخی از محققان معتقدند که یک اختلال در سیستم ایمنی بدن باعث بروز این بیماری می شود و برخی دیگر علل کولیت اولسراتیو را باکتری ها و ویروس ها می دانند.

از طرفی اگر در افراد خانواده شما فردی مبتلا به کولیت اولسراتیو وجود دارد، احتمال ابتلای شما به این بیماری بیشتر می شود.

2) عوامل محیطی

عوامل محیطی را می توان نوعی مکمل برای عوامل ژنتیکی دانست. محل زندگی شما تاثیر بسیار زیادی را در میزان سلامتی شما دارد. و تاثیرات خود را در زندگی شما نمایان خواهد کرد. عوامل محیطی فراوانی از جمله عفونتها، می توانند باعث ایجاد بیماری در افراد دارای زمینه ژنتیکی شوند.

علائم ابتلا به کولیت اولسراتیو 

  • درد شکم : درد شکم و اسهال خونی یکی از مهمترین علائم هشداردهنده کولیت اولسراتیو می باشد.
  • کاهش وزن: التهاب مزمن روده بزرگ باعث مشکلات گوارشی می شود. این مشکلات باعث کاهش وزن، کاهش اشتها، تهوع و کاهش رشد در کودکان می شود.
  • درد مفاصل
  • زخم های پوستی
  • خستگی
  • کم خونی
  • تب های مکرر
  • اسهال و تب
  • خونریزی گوارشی

تشخیص بیماری

پزشک در مورد علائم شما سوالاتی خواهد پرسید و آزمایش هایی انجام خواهد داد. آزمایش ها می توانند به پزشک در مورد رد مشکلات دیگری که می توانند علائمی مشابه به وجود بیاورند (مانند بیماری کرون، سندرم روده تحریک پذیر و دیورتیکولیت) کمک کنند.

آزمایش هایی که ممکن است بر روی شما انجام شوند عبارتند از:

کولونوسکوپی: در این آزمایش، پزشک با استفاده از یک لوله نازک و از طریق مقعد وارد روده شده و روده بزرگ را معاینه می کند. ممکن است پزشک در هنگام انجام این آزمایش یک تکه از دیواره روده را جهت انجام آزمایش به عنوان نمونه جدا کند.
آزمایش خون که به منظور تشخیص عفونت و التهاب انجام می شوند.
آزمایش مدفوع به منظور تشخیص وجود خون، عفونت و سلول های سفید خون

عوارض :
عوارض کوليت اولسراتيو می تواند شامل بزرگ شدن بيش از حد روده بزرگ به همراه تب و کم خونی (به دليل خونريزی از روده بزرگ) باشد. در درصدی از موارد در صورت مزمن شدن بیماری ، بدخیمی نیز بروز می کند .

مواردی که سبب تحریک کولیت اولستراتیو می شوند

اگرچه استرس روحی ممکن است علائم این بیماری را بدتر کند، اما هنوز هیچ گونه شواهدی وجود ندارد که این ادعا را ثابت کند.

در قسمت زیر، چند عامل که باعث تشدید علائم این بیماری می شوند را بیان می کنم:

1- عدم مصرف دارو

بیماران دارای کولیت اولسراتیو، نیاز به چند دارو دارند.

برخی مواقع، هنگامی که بیمار احساس بیماری نمی کند (مخصوصا در افراد جوان)، از مصرف داروهای خود خودداری می کند و این خود باعث تشدید بیماری می گردد.

2- میکروب ها

اسهال توسط باکتری، ویروس و یا انگل ایجاد می شود.

وقتی آب آلوده می نوشید، باعث اسهال و بدتر شدن این بیماری می شوید.

3- داروها

آنتی بیوتیک هایی که میزان باکتری ها را کم می کنند و مسکن های ضد درد همانند: ایبوپروفن، ادویل و ناپروکسن می توانند باعث بدتر شدن این بیماری شوند.

4- بارداری

50 درصد زنانی که در دوره بهبودی این بیماری قرار دارند، اگر باردار شوند، دچار شدت بیماری می شوند.

روش های درمان کولیت اولسراتیو

تغذیه در کولیت اولسراتیو
در مبتلايان به کوليت اولسراتيو ، سوء تغذيه در نتيجه کاهش مصرف مواد غذايی، افزايش دفع مواد مغذی و افزايش نياز به مواد مغذی شايع است.بنابر این لازم  است برای رفع سوء تغذيه و پيشگيری از کاهش وزن و کم خونی این نکات را رعایت کنند:

در مرحله حاد بیماری ، برای کاهش حجم مدفوع، رژیم غذایی مایع با باقیمانده کم (مثل شربت و سوپ صاف شده) توصیه می شود. در این رژیم ، مقدار فیبر غذایی محدود است و شیر و لبنیات و محرک هایی مانند قهوه و الکل حذف می شوند.

با بهبود وضعیت بیمار ، رژیم غذایی به صورت جامد با باقیمانده کم می تواند مؤثر باشد. این رژیم حاوی آرد سفید و غلات بدون سبوس است؛ همچنین باید مصرف گوشت و شیر را محدود کرد و از خوردن سبزی ها و میوه های تازه ، دانه ها و مغزها (بادام،پسته و…) اجتناب نمود.

بهتر است مواد غذايی در وعده های بيشتر و با حجم کمتر مصرف شوند ( به دليل کاهش آزردگی روده ملتهب )

داروها

دارو درمانی یکی از راه های مهم برای کنترل این بیماری می باشد.

اگر علائم خفیف تا متوسط است، از داروهای ضدالتهاب به عنوان اولین دارو برای این بیماری استفاده می شود.

هنگامی که علائم شدت بگیرند، داروهای استروئیدی مورد استفاده قرار می گیرند.

داروهایی به نام داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی نیز ممکن است همراه با استروئیدها توسط پزشک تجویز گردند.

داروهای بیولوژیکی نیز برای کنترل علائم متوسط تا شدید این بیماری تجویز می شوند.

با پزشک خود همکاری کنید تا بهترین داروها را برایتان تجویز کند.

مکمل های غذایی

برخی از مطالعات نشان داده است که مکمل اسید فولیک ممکن است خطر سرطان روده بزرگ را در بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو کم کند.

اگر از داروهای استروئیدی استفاده می کنید، ویتامین D و کلسیم از شکستگی استخوان ها جلوگیری می کند.

مطالعات نشان داده است که مصرف پروبیوتیک ها و اسیدهای چرب امگا 3 باعث کاهش علائم کولیت اولسراتیو می شود.

عمل جراحی

هنگامی که داروها و رژیم غذایی برای کنترل علائم این بیماری موثر نباشند، ممکن است توصیه به عمل جراحی شود.

بیشتر از یک سوم افراد مبتلا به این بیماری، در نهایت مجبور به جراحی می شوند.

در عمل جراحی، ابتدا تمام کولون (روده بزرگ) و رکتوم (مقعد) را برمی دارند و از طریق یک شکاف کوچک در شکم، حرکات روده انجام می شود.

از آنجایی که علائم این بیماری فقط در کولون و رکتوم رخ می دهد، با این عمل جراحی، علائم بیماری نیز از بین می رود.

 

تغییر شیوه زندگی

شیوه زندگی شما یکی مهم ترین عوامل در میزان سلامتی شماست. سبک زندگی شما یکی از تعیین کننده ترین عوامل در طول عمر و همچنین میزان سلامتی شماست. پس در صورت داشتن هرگونه اختلالی لازم است تا نگاه مجددی به سبک زندگی خود بیاندازید و در صورت لزوم تغییراتی را در آن ایجاد کنید.

کاهش استرس و داشتن یک فرد حمایت کننده دلسوز، یکی از جنبه های مهم در کنترل علائم این بیماری و سلامت کلی فرد می باشد.

بیماران می توانند از این روش ها بهره مند شوند:

ورزش منظم، بیوفیدبک (پس خوراند زیستی)، یوگا، تای چی، آرام سازی عضلانی، تنفس عمیق و هیپنوتیزم.

 

درمان های مکمل و جایگزین

بسیاری از مطالعات نشان داده است که طب سوزنی می تواند علائم این بیماری را تسکین دهد.

چندین مطالعه نیز نشان داده است که گیاهان دارویی نیز برای این بیماران مفید می باشند. دانه اسفرزه، کندر و زردچوبه دارای خواص ضدالتهابی می باشند.

تحقیقات کافی برای درمان های جایگزین انجام نشده است و نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد.

تدوین و گردآوری: حسن جوانبخت

هرگونه استفاده با درج نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است