مرد بی خانمانی در گوشه خیابان نشسته بود و یک کت ژنده به تن داشت که برای سرمای زمستان بسیار نازک بود. نگاهی خسته داشت . روی یک کارتن ساده نوشته بود: “به لطف شانس من، هر چیزی که میتوانید کمک کنید”. همانطور که می رفتیم، گروه کوچک دوستان و آشنایان ما متوقف شد تا چند دلاری به این مرد کمک کنیم. بیشتر ما بلافاصله احساس “یکدلی” و دلسوزی داشتیم.
به جز شوهر یکی از آشنایان که بدون احساس و مانند چوب، با حالتی از انزجار او را پشت سر گذاشت. وی عقیده داشت که این افراد کارگرانی هستند که مهارت خود نمایی دارند و در واقع آن چیزی نیستند که نشان میدهند. او میگفت و ما خشمگین میشدیم. همسرش چشمانش را برگرداند؛ او به وسیله رفتار شوهرش که رفتاری بی عاطفه و سرد بود، خجالت زده شده بود.
چرا اینطور است؟ وقتی ما فردی را میبینیم که رنج می برد، برخی از ما قادرند فورا خود را درجای فرد رنج دیده گذاشته و برای رنج های او احساس “یکدلی” داشته باشند؛ در حالیکه دیگران در بی تفاوتی و انکار باقی می مانند.
“یکدلی” کلید است.
ما به طور کلی برای احساسات و عواطف خود، بسیار خوب تنظیم شده ایم. اما “یکدلی” به ما اجازه می دهد تا “با کفش دیگران یک کیلومتری راه برویم”.
“یکدلی” به ما اجازه می دهد تا احساسات و عواطف شخص دیگر را درک کنیم. برای بسیاری از ما دیدن فرد دیگری در رنج و پاسخ دادن با بی تفاوتی و حتی با خصومت، به نظر می رسد کاملا غیرقابل درک است . اما حقیقت این است که برخی افراد با این روش جواب می دهند که به طرز شفافی نشان دهنده این است که : “یکدلی، یک پاسخ جهانی در برابر رنج دیگران نیست”. پس چرا ما احساس یکدلی میکنیم؟ چرا این مهم است و چه اثری روی رفتار ما دارد؟
1- یکدلی چیست؟
یکدلی، شامل توانایی درک عاطفی است از آنچه دیگران تجربه میکنند. اساسا یکدلی، شما را در موقعیت فرد دیگری قرار می دهد و آنچه را آنها باید احساس کنند، شما نیز احساس میکنید.
واژه “یکدلی”، اولین بار در سال 1909 توسط روانشناس ادوارد تیچنر معرفی شد. این واژه در واقع ترجمه ای از واژه آلمانی Einfühlung به معنی “احساس داشتن به” می باشد.
2- تفاوتی بین احساس همدردی و یکدلی
“همدردی” شامل یک سری وابستگی غیر فعال است؛ در صورتی که “یکدلی”، عموما شامل تلاشهای فعالانه زیاد برای درک دیگر افراد است.
بر طبق نظر کارشناسان مختلف “یکدلی“ اینگونه تعریف شده است:
– یک واکنش عاطفی از ناظر، به دلیل اینکه وی آنچه را که فرد دیگر تجربه میکند، درک کرده و یا درباره احساسات عاطفی است. عذرا استوتلند 1969
– یک تلاش به وسیله خودآگاه یک فرد برای درک بی قید و شرط تجربیات مثبت و منفی فرد دیگرلورن ویسپه 1986
– یک پاسخ عاطفی مناسب تر نسبت به وضعیت فرد دیگر، که مثل پاسخ به خودش باشد.مارتین هوفمان 1987
3- دلایل مهم بودن یکدلی
بشر قطعا قادر به رفتار خودخواهانه و حتی بی رحم است. یک مرور سریع از هر روزنامه، بسرعت رفتاری شگفت آور، خود خواهانه و غیر قابل اغماض را نشان می دهد. پرسش این است که چرا همه ما در تمام مدت، درگیر چنین رفتاری مثل خدمت به خود هستیم؟ چه چیزی باعث میشود که درد دیگری را احساس کرده و با مهربانی پاسخ دهیم؟
فرضیات بیشماری برای توضیح “یکدلی” پیشنهاد شده است.
نخستین اکتشافات در باره این موضوع بر مفهوم “همدلی” متمرکز بود.
فیلسوف آدام اسمیت، بیان داشت که : “همدردی به ما اجازه میدهد تا تجربه چیزهایی را داشته باشیم که هرگز نمیتوانستیم به طور کامل احساس کنیم”.
جامعه شناس هربرت اسپنسر بیان داشت که: “همدلی یک تابع سازگار به وجود آورد و در بقای گونه ها کمک کرد”.
بیشتر روشهای اخیر بر مراحل شناختی و عصب شناسی که در واقع یکدلی را پشت سر گذاشته اند، متمرکز است. محققان دریافتند که مناطق مختلف مغز، در یکدلی نقش مهمی را بازی میکنند؛ که شامل قشر مفاصل قدامی و انسداد قدامی است.
“یکدلی” به سمت رفتار کمک کننده می رود که از روابط اجتماعی سود می برد. ما معمولا موجوداتی اجتماعی هستیم. این چیزها به روابط ما با دیگر افراد کمک میکند. وقتی که افراد “یکدلی” را تجربه میکنند، احتمال بیشتری دارد که رفتارهای انسانی نافع برای دیگران را از خود بروز دهند.
چیزهایی مثل “نوعدوستی” و “شجاعت”، با احساس یکدلی با دیگران نیز مرتبط است.
4- چرا گاهی اوقات ما دچار عدم یکدلی میشویم؟
همانگونه که در داستان آغازین متن نشان داده شد، هر کسی در هر موقعیتی یکدلی را تجربه نمیکند. همسر دوست من، نه احساس همدردی داشت و نه یکدلی؛ حتی خصومت آشکار خود را نیز نشان داد.
پس چرا ما برای برخی افراد احساس یکدلی میکنیم اما برای برخی دیگر نه؟
شماری از عوامل مختلف در اینجا نقش بازی میکنند: چگونگی درک ما از دیگران، چگونگی نسبت دادن رفتارهای آنها، چیزی که ما به خاطر آن، موقعیت و وضعیت نامساعد یک فرد را سرزنش میکنیم، تجربیات قبلی ما و نیز انتظارات ما همه در آن نقش بازی میکنند.
دو عامل اصلی که در توانایی ما برای تجربه یکدلی مشارکت دارند عبارتند از:
1- ژنتیک
اساسا طبیعت و پرورش، مشارکت نسبی و قدیمی را کاهش می دهد. انتقال ژنهای والدین ما که بر روی شخصیت ما بطور کلی مشارکت دارند، شامل گرایش به سمت همدردی، یکدلی و محبت است.
2- اجتماعی شدن
از طرف دیگر ما همچنین توسط والدین، همسالان خود، عامه مردم و جامعه دارای رفتار اجتماعی شده ایم. چگونگی رفتار ما با دیگران و چگونگی احساس ما در باره دیگران، اغلب بازتابی از باورها و ارزشهایی است که از زمانی که بسیار جوان بوده ایم، کم کم به ما القا و فهمانده شده است.
چند دلیل که چرا گاهی اوقات افراد یکدلی ندارند:
1- ما قربانی سوگیری شناختی میشویم:
گاهی اوقات درک ما از جهان اطراف خود، متاثر از شماری از سوگیری های شناختی است. برای مثال ما اغلب شکست افراد دیگر را در نتیجه خصوصیات داخلی آنها میدانیم؛ درحالی که کمبودهای خود را به عوامل خارجی نسبت می دهیم. این سوگیری ها باعث میشود تا دیدن همه عواملی که برای یک موقعیت و یک وضعیت کمک کننده است، برایمان سخت تر باشد. در نتیجه ما کمتر قادر به تماشای وضعیت نامناسب فردی از یک منظر دیگر هستیم.
2- ما قربانیان را فاقد صفات انسانی می دانیم
افراد معمولا قربانی این تفکر دامی میشوند که فکر میکنند، افرادی که با ما متفاوتند، احساس ندارند و مثل ما رفتار نمیکنند.این بخصوص دلیل شایعی برای افرادی است که از نظر فیزیکی از ما دورند. زمانی که ما گزارشهایی از فاجعه درگیری در سرزمینهای بیگانه می بینیم، اگر فکر کنیم کسانی که رنج میکشند، از ما متفاوت هستند، احتمال کمتری وجود دارد که احساس یکدلی داشته باشیم.
3- ما قربانیان را سرزنش میکنیم
گاهی اوقات که فردی به دلیل مشکلات رنج میکشد، افراد ممکن است به اشتباه قربانی را برای داشتن آن شرایط سرزنش کنند. چند بار شنیده اید که مردم می پرسند: برای تحریک یک حمله چه اتفاقی میتواند رخ دهد؟ این گرایش ناشی از نیاز ما به باور این است که “جهان عادلانه است”. اگر ما باور داشته باشیم که افراد آن چیزی را دریافت میکنند که سزاوارش هستند، احمقانه است اگر فکر کنیم چنین چیزهای وحشتناکی هیچگاه برپای ما اتفاق نمی افتد.
در حالی که یکدلی ممکن است گاهی به شکست بینجامد، اغلب افراد قادر به یکدلی با دیگران و در موقعیتهای گوناگون هستند. این توانایی برای دیدن چیزها از چشم انداز فرد دیگر، و همدردی کردن با احساسات دیگران، نقش مهمی را در زندگی اجتماعی ما بازی میکند. یکدلی به ما اجازه میدهد تا دیگران را درک کنیم و اغلب ما را مجبور میکند تا فعالانه کاری کنیم که درد و رنج فرد دیگری کاهش یابد.
برگردان: سیما آزادفلاح
بازنویسی: مهدیه انیسی
هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است
چگونه پایه های محبت را در زندگی مشترک تحکیم کنیم
چگونه از هوش احساسی مان با خبر شویم؟