مراقبت های دوران بارداری بخصوص در ماه اول از اهمیت بالایی برخوردار است. هر مادری لازم است تا از وضعیت بارداری و یا عدم بارداری خود اطلاعات کافی را داشته باشد. هفته اول تا سوم بارداری را می توان از جمله حساس ترین دوران در زمان بارداری بشمار آورد؛ زیرا در این دوران است که تخمک توسط اسپرم بارور شده و لقاح صورت می گیرد. آغاز هفته اول بارداری از بدو پایان عادت ماهانه شروع می یابد.
تخمک گذاری دو هفته بعد از اولین روز حاملگی آغاز می شود. حال نوبت بارور سازی تخمک است که در صورت بارور شدن آن و صورت گرفتن لقاح؛ تخمک بارور شده درون رحم شروع به رشد می کند؛ پس منتظر هفته سوم باشید تا شاید بتوانید در آن باردار شوید.
وضعیت جنین در هفته اول بارداری
هفته اول شما دوره باروری را طی می‌کنید. در این مرحله قرار است که تخمک از تخمدان آزاد شده و از طریق لوله‌هایی به نام فالوپ به سمت رحم شما حرکت کند. تخمک در درون لوله فالوپ توسط اسپرم بارور می‌شود. بنابراین بعد از دوره قاعدگی و در زمان تخمک‌گذاری وقت دارید تا برای باردار شدن دست به کار شوید. اسپرم می‌تواند به مدت 4 یا 5 روز زنده بماند، در حالی که تخمک بیش از 24 ساعت توانایی زنده ماندن ندارد. خوب شاید بپرسید که زمان تخمک‌گذاری را چگونه حدس بزنیم؟ کافی است زمان دوره قاعدگی بعدی خود را از عدد 12 یا 16 کم کنید. عدد به‌دست آمده زمان تخمک‌گذاری را مشخص می‌کند.
- قد: 0 سانتی متر
- وزن: 0 گرم
وضعیت مادر در هفته اول بارداری
1- تغییر ترشح در دهانه رحم
تغییر ترشحات در دهانه رحم از نشانه‌های زمان تخمک‌گذاری است. هرچقدر از روزهای قاعدگی فاصله بگیرید میزان این ترشحات افزایش می‌یابد. این ترشحات نشان‌دهنده سطح هورمون استروژن در بدن است که افزایش آن، احتمال حاملگی را افزایش می‌دهد. دقت کنید که ترشحات شفاف، لیز و چسبنده افزایش احتمال بارداری را در پی دارد. این ترشحات در حالت طبیعی به عنوان یک سد محافظ عمل می‌کنند، اما در زمان اوج توانایی باردار شدن در شما این ترشحات به اسپرم اجازه می‌دهند تا از مجرای رحم عبور کرده و به سمت رحم بروند. سپس به طرف لوله‌های فالوپ (لوله‌های رحمی) حرکت می‌کنند تا با تخمک برخورد کند.
2- تغییرات بدن مادر در سه هفته اول
- دردناک شدن پستان ها
- خستگی
- تغییر خلق و خو
- تهوع و استفراغ صبحگاهی
- تغییرات هورمونی
باید ها و نباید های هفته اول بارداری
اگر می‌خواهید باردار شوید، حتماً روزانه دمای بدن‌تان را اندازه گیری نمایید. شما میتوانید با اندازه گیری روزانه دمای بدن خود با دماسنج‌های دهانی و دیجیتالی، روز تخمک گذاری خود را تشخیص دهید. برای این کار باید هر روز صبح پیش از بلند شدن از رختخواب دمای بدن خود را اندازه بگیرید و آن را ثبت کنید. هنگامی که متوجه بالا رفتن ناگهانی دمای بدن خود شدید، تخمک گذاری آغاز شده و شما آماده باردار شدن هستید.
تغذیه در سه هفته اول بارداری
استفاده ی توام غلات و حبوبات، ۲ تا ۳ واحد میوه و ۷۰۰ گرم سبزیجات می تواند هم نیازهای ویتامینی را برطرف کند و هم مانع از ابتلا به یبوست شود.
هر خانم باردار احتیاجات غذایی خود را باید از این ۵ گروه مواد غذایی فراهم كند:
1- نان و غلات:
خانم های باردار تقریباً بیشترین نیاز خود را از این گروه فراهم می كنند. اگر انرژی به میزان كافی نباشد پروتئین به جای آن كه برای نقش حیاتی خود در رشد و تكامل ذخیره شود، به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار می گیرد. غذاهای این گروه دارای مقادیر بالای كربوهیدرات هستند كه منبع اولیه انرژی می باشند. حبوبات منبعی خوب برای تامین پروتئین است كه به عنوان سازنده بافت های بدن برای مادر و بچه می باشد.
2- سبزیجات:
سبزیجات می توانند مقدار زیادی از ویتامین ها از جمله ویتامین های A و C و مواد معدنی و فیبر را فراهم كنند. یكی از مشكلات خانم های باردار در دوران باردای یبوست است كه با مصرف سبزی ها این مشكل برطرف می شود. نیاز به ویتامین C در حاملگی ۷۰ درصد بیشتر از زمان غیر حاملگی است كه یك رژیم معمولی خوب به راحتی این مقدار را در اختیار مادر قرار می دهد.
3- میوه ها:
میوه ها اصلی ترین منابع ویتامین ها هستند. ویتامین ها اعمال ویژه ای را درون بدن به انجام می رسانند و کمبود آنها سبب ایجاد بیماری در فرد می شود. در دوران بارداری مصرف میوه ها یکی از اصلی ترین نکاتی است که باید به آن پرداخته شود؛ گریپ فروت، لیمو، پرتقال، نارنگی و انگور از جمله میوه هایی هستند که مصرف آنها به علت داشتن مقادیر بالای ویتامین A و C در طول بارداری بسیار توصیه می شود.
4- گوشت:
پروتئین كه ماده غذایی اصلی برای مادر و نوزادش است، به طور مشخص در این گروه وجود دارد. ویتامینB۱۲ ویتامینی است كه فقط دراین گروه وجود دارد، است. در مادرانی كه گیاهخوار هستند، ذخایر ویتامین B۱۲ در نوزادان آنها پایین است. این گروه جزو گروه های اصلی غذایی برای مادران باردار به حساب می آید كه باید در وعده های غذایی آنها گنجانده شود.
5- شیر و ماست:
محصولات لبنی میزان زیادی از احتیاجات غذایی را برآورده می كنند به خصوص كلسیم و پروتئین را كه دراین مواد می باشد. در طول حاملگی حدود ۳۰ گرم كلسیم در بدن مادر تجمع می یابد كه اكثر آن در اواخر حاملگی در جنین ذخیره می شود. كلسیم ، ماده اصلی در تشكیل استخوان و دندان است. اگر جذب كلسیم مادر كافی نباشد، جنین از كلسیم استخوان های مادر استفاده می كند كه این باعث می شود مادر در آینده زودتر دچار استئوپروز یا پوكی استخوان شود.
حفظ سلامتی در طول بارداری
خوردن ویتامین های قبل از زایمان (Parenatal Vitamins)، بسیار مفید می باشد. اگرچه به این ویتامین‌ها، ویتامین‌های پیش زایمان گفته می شود، اما جنین در حال تکامل به مواد مقوی و مفید آنها مثل اسید فولیک، آهن و … بسیار احتیاج دارد. لذا مصرف آنها در همان هفته های ابتدایی بسیار توصیه می شود؛ در حالیکه ممکن است حتی از بارداری خود خبر نداشته باشید. مصرف فولیک اسید در بارداری را جدی بگیرید.
نکات قابل توجه در هفته اول بارداری
فقدان قاعدگی اولین علامت بارداری است. علاوه بر همین علامت مهم، برخی نشانه‌های دیگر هم در هفته اول بارداری نشان از بارداری شما دارد.
1- حساسیت سینه:
از همان هفته اول سینه‌ها متورم شده و حساس به لمس می‌شود. این اتفاق به دلیل تغییرات هورمونی می‌افتد که باعث می‌شود در سینه‌ها حتی احساس سنگینی کنید. همین موضوع باعث می‌شود سراغ لباس زیر‌های راحت‌تر بروید.
2- تکرر ادرار:
خودتان را آماده کنید چون که از حالا تعداد دفعات مراجعه‌تان به دستشویی زیاد خواهد بود. دلیل آن هم واضح است چون رحم در حال رشد است و فشار بیشتری هم به مثانه وارد می‌کند. افزایش حجم خون در دوران بارداری باعث فعالیت بیشتر کلیه‌ها خواهد شد.
3- خستگی:
احساس خستگی از جمله علائمی‌است که بیشتر از همیشه تجربه خواهید کرد. اوایل بارداری سطح پروژسترون افزایش پیدا می‌کند که این موضوع باعث احساس خواب آلودگی خواهد شد.
4- واکنش به خوراکی‌ها:
از اینکه نسبت به بعضی خوراکی‌ها اینقدر تمایل دارید یا از برخی دیگر از آنها به شدت بیزارید، تعجب می‌کنید؟ نگران نباشید این به دلیل تغییرات هورمونی است که در بدن‌تان ایجاد شده است.
5- نوسانات خلقی:
افزایش هورمون و به ویژه هورمون پروژسترون باعث احساس زودرنجی و حساسیت عاطفی می‌شود.
نکات مهم در رابطه با زمان تخمک گذاری
- تخمک ها ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از ترک تخمدان زندگی می کنند و پس از آن از بین می روند.
- به طور طبیعی، تنها یک تخمک هر بار در زمان تخمک گذاری آزاد می شود.
- عواملی همچون استرس، بیماری و یا مشکل در هورمون های طبیعی می توانند بر روی سیر تخمک گذاری اثر گذار باشند.
- برخی زنان ممکن است در طی تخمک گذاری، مواردی از لکه بینی خفیف را تجربه کنند.
ورزش در سه هفته اول بارداری
ورزش در بارداری، شما را قوی و پر انرژی نگه می‌دارد. البته اگر ناگهان ورزش را شروع کنید، اوایل قدری سخت خواهد بود؛ اما کم‌کم بدن شما به ورزش عادت خواهد کرد و سختی آن کم شده و از آن بسیار بهره می گیرید. برای شروع بهتر است از پیاده روی شروع کنید، پیاده روی فعالیتی بسیار سبک است که در طول دوران بارداری نیز می توانید آن را ادامه دهید. ورزش های مفید و مضر دوران بارداری را بشناسید تا ناخواسته خود و جنین را به خطر نیندازید.
مطالعه را فراموش نکنید
اصولا قبل از هر کاری لازم است تا اطلاعات کافی را در رابطه با آن عمل بدست آورید. بارداری و داشتن فرزند نیز یکی از مهم ترین اموری است که لازم است تا قبل از بارداری حداکثر اطلاعات لازم را در این باره کسب کنید. کتاب ها و منابع مختلف و بسیار زیادی در این رابطه وجود دارند که برای کسب آگاهی بیشتر می توانید مورد استفاده قرار دهید.
هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است
مقاله های مرتبط:
نحوه مصرف قرص کلومیفن در بارداری
13 خوراکی مفید برای رژیم غذایی دوران بارداری
رسیدگی به دندان ها در دوران بارداری
بسیار مفید بود .
متشکرم