مخاط (موکوس)، برای حفظ ریه های سالم مهم است. ذرات استنشاقی از جمله باکتریها و ویروسها در موکوس به دام افتاده و سپس موهای کوچک پوستی، با ایجاد طرحی روی سطح سلولهای هوایی موکوس، ذرات را به سمت خارج از مجاری هوایی در بینی می رانند. در ریه های افراد مبتلا به فیبروز کیستیک (CF)، مخاط غیر طبیعی است و فرآیند پاکسازی ریه از کار می افتد.
بیماری فیبروز کیستیک
این کمبود ممکن است در ابتلای ریه به عفونت و التهاب که یک بیماری جدی است، مشارکت داشته و باعث طول عمر کوتاه در افراد مبتلا به FC شود. در یک مطالعه جدید از آکادمی علوم، دکتر استدگارد، به همراه یک تیم تحقیقی، چگونگی تغییر ساختار مخاط را در مجاری هوایی در افراد مبتلا به CF بررسی کردند.
مطالعه بر روی دو ژن تشکیل دهنده پروتئین موسین، متمرکز شده بود؛ یعنی MUC5B وMUC5AC که اجزای اصلی مجاری هوایی موکوس می باشد. بررسی این دو پروتئین در خوکها توسط محققین، نشان داد که آنها ریشه ها و ساختار متمایز و متفاوتی دارند. MUC5B توسط غدد لنفاوی و به شکل رشته هایی تولید میشود؛
در حالیکه MUC5AC بوسیله سولهای گلبول قرمز همانند نخ های نازک و ورقه های نازک ترشح میشود. این مطالعه همچنین نشان داد که یک بار که این دو نوع از پروتئین مخاط، به سمت سطح سلولهای هوایی ظاهر میشوند، با هم ترکیب شده و در نتیجه رشته های MUC5B تا حدودی به وسیله نخ ها و ورقه های نازک MUC5AC پوشیده میشود.
این ساختار کلی ممکن است برای جذب و پاک کردن ذرات استنشاقی مفید باشد. اگرچه در مجاری هوایی خوک که متاثر از CF بود، این مژکها متفاوت به نظر می رسند، رشته های MUC5B در هم پیچیده میشوند و اغلب کانالهای غدد لنفاوی را پر کرده و به درستی از هم جدا نمیشوند؛ همچنین ورقه های MUC5AC بزرگتر و بسیار فراوانتر هستند.
دکتر استدگارد نویسنده ارشد این تحقیق میگوید: ما عموما فکر میکنیم که مخاط، سلولهای هوایی را به صورت مواد همگن و مشابه پوشش نمی دهد. این کار نشان می دهد که مخاط ناشی از غدد لنفاوی و مخاط ناشی از سلولهای گلبول قرمز، دارای ساختارهای مختلف مورفولوژیکی هستند. این ساختارها ممکن است در تمیز کردن ذرات باکتریهای ریه های ما، اهداف متفاوتی داشته باشند.
مطالعات ما همچنین نشان دهنده چگونگی غیر طبیعی بودن این ساختارها در CF هستند، و توضیح می دهند که در بیماران مبتلا به این اختلال، مشکل از مخاط ریه هاست. گام بعدی ما این خواهد بود که بفهمیم چرا مجاری هوایی، این انواع مختلف از ساختار مخاطی را تولید می کنند و نیز یاد بگیریم که آیا ساختارهای متفاوت مخاط، در واقع در بیماری ریوی CF و سایر بیماریهای دستگاه تنفسی مانند آسم و بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) نقشی دارند یا خیر.
دکتر استدگارد میگوید: مشاهدات ما باعث میشود درباره نحوه عملکرد مخاط در مجاری هوایی و چگونگی تغییر در بیماریهای ریه مثل CF متفاوت فکر کنیم. یک درک بهتر از ساختار و عملکرد مناسب مخاط مجاری هوایی، ممکن است به فهم چگونگی توسعه مخاط غیر طبیعی در بیماران CF به ما کمک کند؛ حتی ممکن است شیوه های جدیدی برای درمان و یا پیشگیری از بیماریهای ریوی را به ما نشان دهد.
برگردان: سیما آزادفلاح
هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است
