برای همه ما اسم آدرنالین مترادف با هیجان و خطر است. این هورمون که یک ساز و کار دفاعی بدن است در مواقع اضطراری ترشح می‌شود و به شما کمک می‌کند بهتر از پس شرایط غیرمترقبه بربیایید. آدرنالین باعث افزایش ضربان قلب، سرعت واکنش مغز و عضلات و بالاتر رفتن آستانه درد می‌شود و به بیان ساده‌تر شما را برای رو به رو شدن با وضعیت‌های دشوار و خطرات احتمالی آماده می‌کند. با شرایط زندگی امروز ما به جای مقابله با حیوانات وحشی و تلاش برای زنده ماندن باید با خستگی ناشی از کار روزانه و استرس‌های زندگی شهری بجنگیم.
غدد فوق کلیوی شما چه نقشی در شادابی‌تان دارند؟
– اگر وضعیت زندگی شما به گونه‌ای باشد که خیلی با شرایط پراسترس روبه‌رو می‌شوید، ممکن است از این غده‌ها بیش از حد کار کشیده و آن‌ها را خسته کنید و وقتی به آدرنالین نیاز دارید بدن شما قادر به تامین مقدار کافی نخواهد بود. نتیجه به هم خوردن توازن هورمونی بدن، بروز مشکلات متعددی است که واضح‌ترین علائم آن خستگی مفرط و دائمی کسانی است که به این نارسایی دچار هستند. این خستگی با استراحت و روش‌های معمول رفع نمی‌شود و می‌تواند زندگی شما را مختل کند. در کنار خستگی مفرط، نارسایی غدد فوق کلیوی می‌تواند اثرات دیگری هم داشته باشد که معمولا چندان شناخته شده نیستند. در این مطلب از دکتر سلام قصد داریم شما را بیشتر با این بیماری خاموش، عوامل موثر بر آن و روش‌های طبیعی درمان آن آشنا کنیم.
چه چیز باعث خستگی هورمونی می‌شود؟
– همان طور که اشاره کردیم، هورمون آدرنالین مواقعی که در شرایط پراسترس قرار دارید ترشح می‌شود. بنابراین منطقی است که زندگی پراسترس اصلی‌ترین عامل ایجاد خستگی آدرنال باشد. خستگی آدرنال دلایل دیگری هم دارد. رژیم غذایی سرشار از شکر می‌تواند منجر به ترشح اضافی هورمون‌های کورتیزول و انسولین شود که موجب فشار آمدن به غده‌های فوق‌کلیوی می‌شوند. اضافه وزن هم عامل موثری در ابتلا به خستگی آدرنال است. نکته بعدی لزوم استراحت کافی برای بدن است. در صورتی که روزانه 7 تا 9 ساعت استراحت نکنید، شانس بیشتری برای ابتلا به این نارسایی دارید. مسئله بعدی بیماری‌های مزمن مثل آسم، آرتروز و دیابت هستند که باعث فشار بیشتر بر غدد فوق‌کلیوی و خستگی آن‌ها می‌شوند. در نهایت باید به آسیب‌های شدید روحی و جسمی اشاره کنیم که می‌توانند منجر به بروز خستگی آدرنال شوند. دیده شده تصادف‌های شدید یا عمل‌های جراحی می‌توانند شروع‌کننده این نارسایی باشند.
خستگی هورمونی چه علائمی دارد؟
– بیشترین شکایت کسانی که به نارسایی غدد آدرنال مبتلا هستند، خستگی مفرط و دائمی است اما این تنها علامت مشکل نیست و نارسایی این غده‌های مهم عوارض دیگری هم دارد. یکی از عوارض شایع، سختی در بیرون آمدن از تخت خواب حتی پس از خواب شبانگاهی کامل است. در واقع مقدار خستگی که بیمار حس می‌کند با شدت نارسایی هورمونی او ارتباط مستقیم دارد. هر چقدر این بیماری پیشرفت کند خستگی شدید‌تر و دائمی‌تر می‌شود.
سایر عوارض این نارسایی چیست؟
– از جمله مشکلات این بیماران، ناتوانی در روبه‌رو شدن با استرس است. برای واکنش درست به تنش‌هایی که در طول روز با آن‌ها مواجه می‌شویم به آدرنالین نیاز داریم تا با قدرت و هوشیاری بهتری بتوانیم واکنش نشان دهیم. وقتی غدد فوق‌کلیوی خسته باشند و نتوانند به مقدار مورد نیاز آدرنالین تولید کنند، طبیعتا نمی‌توانید به خوبی با استرس کنار بیایید. از دیگر علائمی که می‌تواند به شما نشان دهد که دچار نارسایی آدرنال هستید، علاقه زیاد به خوردن نمک است. مسئله دیگر به‌هم خوردن ریتم طبیعی انرژی بدن شماست. افراد سالم در ابتدای روز بیشترین میزان انرژی را دارند ولی کسانی که نارسایی آدرنال رنج می‌برند، عصرها سطح کورتیزول خون‌شان بالا می‌رود و انرژی بیشتری پیدا می‌کنند. این موضوع باعث بی‌خوابی و به هم خوردن روند طبیعی خواب می‌شود. استفاده زیاد از مواد محرکی مثل کافئین می‌تواند اثر معکوس داشته باشد و به جای برطرف کردن خستگی باعث تشدید آن شود. سطح هورمون کورتیزول بدن، تاثیر مستقیمی بر عملکرد سیستم دفاعی دارد، بنابراین کسانی که به دلیل نارسایی غدد فوق‌کلیوی، آدرنالین کافی در خون خود ندارند بیشتر در معرض بیماری‌های مختلف هستند.
چطور با این نارسایی مقابله کنیم؟
– درمان خستگی هورمونی مسئله پیچیده‌ای است که مسلما درمان همگانی ندارد و بسته به شرایط فرد می‌تواند درمان‌های متفاوتی نیاز داشته باشد. برخی از بهترین درمان‌های طبیعی برای غلبه بر این مشکل در ادامه فهرست شده اما بهترین کار مشاوره با پزشک متخصص و درخواست درمان تخصصی برای مشکل است.
رژیم غذایی مناسب داشته باشید
– غذاهایی که به آن‌ها حساس هستید و می‌توانند باعث ایجاد ورم و التهاب در بدن شما شوند را کاملا حذف کنید. خوردن مقادیر زیادی سبزیجات در کنار مصرف غلات سبوس‌دار و پروتئین حیوانی بخشی از رژیم غذایی مناسب برای درمان خستگی هورمونی محسوب می‌شوند. اصولا بهتر است در هر وعده غذایی از تمامی این گروه‌های غذایی داشته باشید.
زود بخوابید
– برای کسانی که از خستگی هورمونی رنج می‌برند، دیر خوابیدن و شب‌زنده‌داری سم است. سعی کنید پیش از ساعت 11 شب به رختخواب بروید زیرا بعد از این ساعت یک جهش کورتیزول اتفاق می‌افتد که می‌تواند خواب شما را به‌هم بریزد. در طول روز هم می‌توانید از چرت‌های کوتاه برای تامین انرژی استفاده کنید.
مواد غذایی مهم را دریابید
– خیلی وقت‌ها کمبود ویتامین‌های اساسی مثل B5 و B6 می‌تواند باعث نارسایی شود. همچنین ویتامین B12 برای داشتن انرژی لازم است. ویتامین D، منیزیم، سلنیم و روی هم برای عملکرد صحیح غدد فوق‌کلیوی ضروری هستند.
حواس‌تان باشد!
– نارسایی غدد فوق‌کلیوی بسیار به انتخاب رژیم غذایی شما حساس است. اگر دچار نارسایی آدرنال هستید بهتر است صبحانه را قبل از ساعت 10 صبح میل کنید به دلیل اینکه نیازمند جبران قند خون مصرفی پس از خواب شبانه هستید. بهتر است نهار را با فاصله کمی از صبحانه بخورید چون بدن شما به سرعت مواد مغذی صبحانه را مصرف کرده و نیازمند تامین انرژی است. به همین ترتیب با یک میان‌وعده و شام زود هنگام برنامه غذایی روزتان را به اتمام برسانید تا قند خون‌تان در طول روز افت چندانی نداشته باشد. مسئله بعدی، نوشیدن مایعات کافی در طول روز است اما یادتان باشد از نوشیدنی‌های قندی مثل نوشابه و آب‌میوه‌های صنعتی دوری کنید. در صورتی که از فشار خون رنج نمی‌برید، می‌توانید با افزودن کمی نمک طعام به غذاها، با خستگی هورمونی مقابله کنید زیرا برخی علائم خستگی هورمونی ناشی از کمبود نمک در بدن هستند.
در این باره بیشتر بخوانید: مبارزه با خستگی روزانه در خانه یا محل کار
منبع: دکتر سلام
