محقق علوم دارويي دانشگاه علوم پزشكي تبريز براي اولين بار در دنيا موفق به طبقه بندي كيفي بيوفارماسيوتيكال داروها با استفاده از ثابت سرعت ذاتي انحلال و نفوذپذيري روده‌يي رت ( موش) شد كه به گفته وي مي‌تواند به کاهش طول مدت و هزينه مطالعات دارويي و ارائه داروئي با کارايي و قيمت بهتر كمك كند.
دكتر هادي وليزاده، دانشيار فارماسيوتيكس دانشكده داروسازي دانشگاه علوم پزشکي تبريز و پژوهشگر برگزيده جشنواره بين‌المللي تحقيقات پزشكي رازي با بيان اين مطلب به ايسنا گفت: در اين پروژه كه نتايج آن در European Journal of Pharmaceutics and Biopharmaceutics ارائه شده با استفاده از پارامترهاي ثابت سرعت ذاتي انحلال مولکول دارو و نفوذ پذيري روده‌يي آن در رت (موش)، داروها را طبقه بندي كرده و مشخص مي‌كنيم كه داروي تحت بررسي از ديدگاه کارايي فارماکوکينتيکي چه ويژگي‌ها و ضعف هايي دارد. با مشخص شدن اين نقطه ضعف مي توان روي آن کار کرد و دارويي با خصوصيات بهتري توليد کرد که در نهايت نتيجه تمامي اين مراحل، کاهش طول مدت و هزينه مطالعات دارويي و ارائه داروئي با کارايي و قيمت بهتر است.
وي در خصوص چگونگي انجام اين طبقه بندي تصريح كرد: ما در چهار گروه اين طبقه بندي را انجام مي‌دهيم كه در گروه اول داروهايي قرار مي گيرند كه هم ثابت سرعت ذاتي انحلال و هم نفوذپذيري روده‌يي رت در آنها بالا است، گروه دوم ثابت سرعت ذاتي انحلال پايين و نفوذپذيري روده‌يي رت بالايي دارند، گروه سوم ثابت سرعت ذاتي انحلال بالا و نفوذپذيري روده يي رت پاييني دارند و نهايتا در كلاس چهارم كه داروهايي با عواض جانبي بالا و مضر هستند در هر دو پارامتر امتياز منفي مي گيرند و مجوز ادامه فعاليت به آنها داده نمي‌شود اما سعي مي شود داروهايي را كه در رده هاي دوم و سوم قرار مي گيرند با تغيير ساختار مولكولي، وارد كلاس اول كنيم تا داروهايي با كيفيت مناسب به بازار عرضه شود.
وي با اشاره به اين كه پارامترهاي ترموديناميكي از ديگر پارامترها بهتر است افزود: در آينده قصد داريم از طريق پارامترهاي ترموديناميكي به جاي نفوذپذيري روده يي آن در رت استفاده كنيم و از آنجايي كه مراحل کشف، طراحي، سنتز دارو و ارائه داروها به بازار دارويي يک روند بسيار طولاني و هزينه بر مي باشد و به طور متوسط از هر 10 هزار ماده اي که طراحي و سنتز مي شود در انتها فقط يک ماده موفق مي شود تا تمام مراحل بررسي و کنترل مسموميت و اثربخشي و کارايي را آن هم در طول 10 سال طي کند وحتي گاه به خاطر عوارض جانبي دارو پس از 20 يا 30 سال از بازار دارويي حذف مي شود، با اجراي اين طرح در كشور مي‌توان داروهايي با حداقل عوارض را توليد كرد.
به گفته اين پژوهشگر، بسياري از داروهاي کشفي در مرحله مطالعات درون تني انساني مردود مي شود در حالي که اگر بتوان از همان ابتدا پيش بيني كرد که ماده اي که سنتز شده آيا مي تواند بازدهي بدني مناسبي در انسان داشته باشد يا نه در اين صورت مي توان از بسياري از مطالعات غير ضروري اجتناب کرد و نهايتا طول مدت و ميزان هزينه مطالعات دارويي را به حداقل رساند.
