جراحی فک ترمیمی و زیبایی

عمل جراحی فک معمولا با هدف اولیه درمان اختلالات فک و ناهنجاری آن انجام می شود و برخی مواقع نیز افراد با هدف زیبایی و اصلاح شکل صورت به این جراحی تمایل نشان می دهند، در این مقاله دکتر سلام شما را با روش ها و انوع جراحی های فک آشنا می نماید.

جراحی فک (جراحی ارتوگناتیک) چیست؟

جراحی ارتوگناتیک (واژه یونانی ارتو به معنای مستقیم و گناتوس به مفهوم فک است) یک جراحی یک فکی یا دو فکی به منظور جابجایی موقعیت فکین می باشد. توسط جراحی ارتوگناتیک روابط صحیح دندانی فکی و هارمونی صورتی ایجاد می گردد. هنگامی که فکین به جلو یا عقب، بالا یا پایین حرکت داده شده و یا چرخانده می شوند بافت نرم صورتی چانه، گونه ها، لبها و نوک بینی نیز به تناسب جابجا می گردند. بنابراین چنانچه فکین به درستی جابجا گردند یک هارمونی بین اجزاء صورت ایجاد شده و به نیمرخی زیبا می انجامد.

در گذشته تمامی مال اکلوژن های دندانی اسکلتی بدون در نظر گرفتن موقعیت فکین تنها با هدف کسب بهترین روابط دندانی ممکن، فقط با ارتودنسی درمان می شدند. این متد، ارتودنسی کاموفلاژ (ارتودنسی جبرانی) نامیده می شود. امروزه ترکیبی از درمان ارتودنسی و جراحی فک با عنوان روشی جایگزین و ایده آل برای بیمارانی که از مال اکلوژن های اسکلتی رنج می برند در دسترس می باشد.

دسته بندی فک ارتوگناتیک:

روش های مختلف جراحی فک به مدل فک و ناهنجاری های فک بیمار بستگی دارد.

1- جراحی های تک فک یا Single jaw: اگر فقط فک پایین و یا فک بالا نیاز به جراحی فک داشته باشد.

2- جراحی های هر دو فک یا Bimax: اگر هر دو فک پایین و بالا نیاز به جراحی ارتوگناتیک فک داشته باشد.

انواع جراحی فک و چانه:

جراحی فک بالایی:

این جراحی دهانی برای اصلاح ناهنجاری در گاز زدن، عقب رفتگی بیش ازحد فک بالا مناسب می باشد. درجریان این عمل، جراح فک و صورت، استخوان بالای دندان‌های شما را می‌بُرد تا بتواند فک و دندان‌ های بالایی شما را به سمت جلو بیاورد و در وضعیت مناسب و ردیف با دندان‌ های پایینی قرار دهد. وقتی که فک‌ های شما ردیف شد، جراح با استفاده از پیچ و صفحات استخوانی، استخوان فک را در وضعیت جدید خود محکم می‌کند.

جراحی فک پایینی:

این عمل بوسیله جراح فک و صورت برای اصلاح عقب رفتگی زیاد از حد فک پایینی انجام می‌شود. در طول جراحی فک، جراح تعدادی برش‌ عمودی در قسمت پشت دندان‌ های آسیاب و بر روی استخوان فک ایجاد می‌کند تا استخوان فک را به آرامی به سمت موقعیت طبیعی و جدید خود بکشد و در آنجا استخوان را با استفاده از پیچ، استحکام می بخشد تا درهمین وضعیت ترمیم شود.

جراحی چانه (جنیوپلاستی):

عقب رفتگی بیش از حد فک را می‌توان با روش جراحی چانه (جنتوپلاستی) تصحیح کرد. در این روش جراح فک و وصورت، استخوان چانه شما را می‌بُرد و آن را در موقعیت جدید خود محکم می‌کند (معمولاً جراح فک و صورت می‌تواند با انجام یک عمل جراحی همزمان، فک و ساختار چانه را اصلاح کنند).

چه افرادی کاندیدای جراحی فک و صورت هستند:

تورم فک
نقایص مادرزادی
فک بیرون زده
تورفتگی فک پایین و چانه
عدم تقارن صورت از روبرو و پهلو
درد شدید فک یا درد مزمن مفصل فک
افرادی که ناتوانی در جویدن و گاز زدن دارند
ضربه و آسیب به فک یا صورت در اثر تصادف
افرادی که نمی توانند لب های خود را روی هم بگذارند
کسانی که دارای فاصله زیاد بین دندان های بالا و پایین هستند

عمل های جراحی فک بسته به نوع مشکل فک و در افراد مختلف فرق دارد و بر اساس عارضه بیمار ممکن است نیاز به عمل و جراحی فک بالا،فک پایین یا هر دو فک ها باشد.

مراقبت‌های پس از عمل جراحی چانه:

در ارتباط با مراقبت‌های پس از عمل جراحی چانه لازم است به نکات زیر توجه شود:

1-پس از جراحی، بیمار نیاز به دو هفته استراحت برای بهبود شرایط و ترمیم ساختار استخوانی دارد. در حقیقت در طول این مدت کودک نمی‌تواند به مدرسه برود.

2-پس از ترمیم استخوان فک، احتمالاً لازم است از بریس برای دندان‌های کودک استفاده شود تا به این ترتیب موقعیت دندان‌های وی در دهان در طول مدت شش تا ۱۲ ماه پس از عمل جراحی تثبیت گردد.

3-پس از خارج کردن بریس‌ها از دهان کودک، متخصص ارتودنسی از نگهدارنده‌ها و پلاک‌های متحرک سفارشی برای بیمار استفاده می‌کند تا به این ترتیب از حفظ و نگهداری نتایج ایجاد شده پس از درمان اطمینان حاصل شود.

پرسش های متدوال درباره جراحی فک:

آیا به خاطر عمل جراحی فک، جراحت و جای زخم بر روی پوست باقی می‌ماند؟

معمولاً در نتیجه این عمل جراحی هیچ جراحت و جای زخم مشخص بر روی پوست باقی نمی‌ماند. در حقیقت بخش عمده برش‌های ایجاد شده برای این درمان در داخل دهان بیمار بوده و به همین خاطر این برش‌ها برای سایرین قابل مشاهده نخواهد بود. توجه داشته باشید بافت دهان و غشای آن دارای قابلیت شگفت‌انگیز در ارتباط با ترمیم است و در نتیجه حتی شکاف‌های ایجاد شده در داخل دهان نیز پس از این عمل جراحی در سطح حداقل خواهند بود.

چه زمان لازم است از عمل جراحی فک برای درمان ارتودنسی استفاده شود؟

به منظور انجام جراحی ارتوگناتیک، لازم است فرآیند رشد فک کامل شده باشد. معمولاً، رشد فک با رسیدن آقایان به سن ۱۸ سالگی و خانم‌ها به سن ۱۶ سالگی به تدریج متوقف می‌شود. به این ترتیب عمل جراحی فک زمانی انجام می‌شود که یک یا هر دو فک در موقعیت مناسب قرار نگرفته و به همین خاطر مرتب کردن دندان‌ها در دهان فقط از طریق روش‌های درمان ارتودنسی امکان‌پذیر نباشد.

آیا عمل جراحی فک خطرناک است؟

مشابه همه انواع روش‌های درمان، عمل جراحی فک دارای خطرات خاص برای بیمار می‌باشد. به هر حال جراحی فک یک درمان جدید نیست و برای سال‌های طولانی است که بر روی افراد انجام می‌شود. به این ترتیب نتایج حاصل از بررسی‌ها تاکنون نشان دهنده بی‌خطر بودن این درمان بوده است.