ساییدن دندان ها و فشردگی آن ها باعث بروز مشکلات دهانی و آسیب به دندان ها می شود به همین دلیل افرادی که دارای سایش بر روی دندان ها می باشند و دندان قروچه دارند به دلیل عدم تشدید این عارضه باید حتما به دندانپزشک مراجعه کنند.دندان قروچه یا براکسیزم به معنی فشردن یا ساییدن دندان ها است. تقریباً یک نفر از هر سه نفر از دندان قروچه رنج می‌برد، و تقریباً ۱۰ درصد از این افراد نیز این کار را به حدی شدید انجام می‌دهند که دندان‌ها به تکه‌های کوچکی تبدیل می‌شوند. این وضعیت در تمامی سنین از کودکی تا بزرگسالی مشاهده می‌شود و موجب آسیب شدید دندان‌ها، اختلالات فک و سردرد می‌گردد.
دندان قروچه چیست؟
دندان قروچه به معنی عمل ناآگاهانه‌ی فشردن یا ساییدن محکم دندان‌ها بر روی یکدیگر است. این مشکل به دو دسته تقسیم می‌شود؛ دندان قروچه در بیداری و دندان قروچه در خواب.
تفاوت این دو دسته این است که آسیب به دندان‌ها در اثر دندان قروچه در شب معمولاً بسیار شدیدتر است. تفاوت اساسی دیگر آنها دلایل این اختلال و میزان شیوع آن است. زنان بیشتر از مردان دچار دندان قروچه در شب می‌شوند در حالی که دندان قروچه در بیداری در هر دو جنس بطور یکسان رخ می‌دهد.
نشانه‌ها و علائم سایش دندان:
نشانه‌ها و علائم دندان قروچه به شرح زیر است:
√ روی هم فشار دادن یا ساییدن دندان‌ها که گاهی چنان صدای بلندی تولید می‌کند که همسر یا هم‌اتاقی را از خواب بیدار می‌کند.
√ صاف شدن دندان‌ها، شکستگی، لب پر یا لق شدن دندان‌ها
√ ساییدگی مینای دندان و نمایان شدن لایه‌های زیری دندان
√ افزایش حساسیت دندان
√ درد یا ناراحتی صورت یا فک
√ خستگی یا گرفتگی عضله‌های فک
√ دردی مانند گوش درد که البته دلیل آن وجود مشکل در گوش نیست.
√ سر درد سنگینی که از شقیقه‌ها شروع می‌شود.
√ آسیب ناشی از داخل جویدن گونه‌ها
√ فرورفتگی زبان
دلایل دندان قروچه:
دندان قروچه می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد.
دلایل روانی: دندان قروچه می‌تواند یکی از عوارض جانبی اختلالات روانی، استرس، اضطراب و سایر احساسات شدید باشد. تخمین زده می‌شود که تقریباً ۷۰ درصد از موارد دندان قروچه در نتیجه‌ی استرس یا اضطراب هستند. دندان قروچه اغلب در افراد با شخصیت‌های خاص تهاجمی، رقابتی یا بیش فعال مشاهده می‌شود.
دلایل فیزیکی: بطور شایع نامرتبی دندان‌ها در دندان قروچه نفش دارد. همچنین برخی شرایط فیزیکی دیگر مانند رفلاکس اسید معده به مری نیز می‌توانند منجر به دندان قروچه شوند. در کودکان این حالت گاهی اوقات در واکنش به گوش درد یا درد ناشی دندان در آوردن می‌باشد. همچنین ممکن است مرتبط با مشکلات تنفسی در حین خواب باشد.
سایر دلایل: عوامل خطر دندان قروچه همچنین می‌توانند از عوارض جانبی مصرف مواد روان‌گردان مانند تنباکو، الکل، کافئین و داروهای روان‌پزشکی برای اضطراب و افسردگی باشند.
دندان قروچه چگونه می‌تواند به دندان‌های کودکان آسیب برساند؟
دندان قروچه شامل فشار دادن فک بالا به روی فک پایین است. بخصوص در مواردی که این فشار شدید باشد، ممکن است کودک درد متوسط تا شدید فک، سردرد و گوش درد را تجربه کند. حتی اگر کودک از دندان قروچه در شب آگاه نباشد (و والدین نیز صدای آن را نشنوند)، وضعیت دندان‌ها می‌تواند اطلاعات مهمی را در اختیار دندانپزشک اطفال قرار دهد.
دندان قروچه شدید در ابتدا معمولاً یک الگوی سایش بیش از حد را بر روی دندان‌ها نشان می‌دهد. در صورتی که نامرتبی دندان‌ها دلیل این مشکل باشد، ممکن است مینای دندان در نواحی خاصی دچار فرسایش شود. علاوه بر این کودکانی که دندان قروچه می‌کنند بیشتر مستعد شکستگی دندان‌ها، درد صورت، آسیب لثه و حساسیت دمایی هستند
درمان دندان قروچه:
اگر دندان قروچه شما خفیف و کم است نیاز به درمان خاصی ندارید اما در صورت بروز نشانه ها و علائم شدید باید برای درمان اقدام کنید زیرا در صورت عدم درمان مشکلات فک و آسیب به دندان ها تشدید می شود.
1-روش‌های درمانی و داروها
در صورتی که دندان قروچه ناشی از استرس، اضطراب یا اختلالات خلقی باشد، درمان این مشکلات می‌تواند باعث تسکین علائم دندان قروچه شود.
1-کنترل استرس و تکنیک‌های تمدد اعصاب می‌توانند به تسکین احساسات شدیدی که موجب فشردن دندان‌ها بر روی یکدیگر در واکنش به آنها می‌شود کمک کند.
2-رفتار درمانی مانند تمرین حرکات مناسب فک و دهان می‌تواند به شما برای متوقف کردن دندان قروچه کمک کند.
3-مصرف داروهایی مانند شل کننده‌های عضلانی قبل از خواب می‌تواند در کاهش احتمال بروز تنش عضله‌ی فک موثر باشد.
4-ورزش درمانی می‌تواند تنش در نقاط ماشه‌ای را تسکین دهد.
درمان دندانپزشکی:
مشورت با دندانپزشک احتمالاً اولین مرحله‌ای است که باید در صورت تشخیص دندان قروچه در شب انجام داد. طی معاینات معمول، دندانپزشک علائم سایش دندان یا دیگر علائم دندان قروچه را کنترل می‌کند. وی سوالاتی در مورد وضعیت سلامتی، عادات و عوامل دیگر می‌پرسد که ممکن است منشأ دندان قروچه را مشخص کنند.
در صورتی که دندان‌ها نامرتب باشند، احتمالاً دندانپزشک روش‌های درمانی ارتودنسی را جهت اصلاح مشکل استفاده می‌کند. در مواردی که دندان‌ها دچار آسیب قابل توجه شده باشند، ممکن است استفاده از یک وسیله‌ی دندانپزشکی مخصوص در هنگام شب توصیه شود تا از فشردن دندان‌ها بر روی هم یا حداقل آسیب دندان‌ها جلوگیری کند.
سبک زندگی و درمان‌های خانگی:
بیماران با رعایت توصیه‌های زیر می‌توانند از دندان قروچه پیشگیری کنند یا آن را کاهش دهند:
- کاهش استرس: گوش دادن به موسیقی، حمام آب گرم یا ورزش کردن آرامش را به ارمغان می‌آورد و احتمال دندان قروچه کردن را کاهش می‌دهد.
- پرهیز از مواد تحریک کننده در بعدازظهر: پس از شام از نوشیدن قهوه یا چای کافئین‌دار خودداری کنید و از ساعات اولیه بعدازظهر به بعد از کشیدن سیگار یا نوشیدن الکل اجتناب کنید.
- تمرین عادت‌های خواب مناسب: خواب خوب شبانه در حل مشکلات خواب و درمان دندان قروچه موثر است.
- صحبت کردن با همسر: از همسر خود بخواهید اگر شب‌ها صدای روی هم ساییده شدن دندان‌ها را شنید، حتماً به شما اطلاع دهد تا با دندانپزشک در میان بگذارید.
- مراجعه منظم دوره‌ای به دندانپزشک:معاینات دندانپزشکی بهترین روش تشخیص دندان قروچه است.
هرگونه استفاده و کپی برداری با درج نام مجله پزشکی دکتر سلام (لینک دهی مستقیم) مجاز می باشد.
مطالب مرتبط :
دندان قروچه در کودکان به چه علت است؟
دندان قروچه کردن کودکان چه علتی دارد؟
