اسپیرومترهای انگیزشی ,وسایلی هستند که برای جلوگیری از اختلالات ریوی مانند آتلکازی و پنومونی بعد از اعمال جراحی استفاده می شوند . بکارگیری این وسایل به باد شدن آلوئولهای کلاپس شده ،
حرکت ترشحات به سوی راههای هوایی اصلی وسنجش بیشترین قدرت بازدمی کمک می کند . اسپیرومترها اعمال متفاوتی دارند . بعضی روی دم و بعضی روی بازدم تنظیم شده اند . در هر دو مدل ، قدرت تنفس عمیق تر ، موفقیت بالاتری را نشان می دهد . هدف از استفاده از اسپیرومتری انگیزشی ، تشویق بیمار به تنفس عمیق ، ایجاد حداکثر اتساع در برونشها ، سرفه ی موثر و پیشگیری و درمان آتلکازی به خصوص بعد از اعمال جراحی ، از طریق فیدبک بینایی ، و بر اساس تحمل ، انگیزه ، قدرت اراده و همکاری بیمار است .
اسپیرومترهای انگیزشی – جریانی
این نوع اسپیرومترها میزان جریان هوایی را که بیمار در طول دم ایجاد می کند اندازه گیری می نماید . بیمار باید به مدت حداقل ۳ ثانیه دم انجام دهد و به این ترتیب میزان جریان هوا بر حسب سانتیمتر مکعب در ثانیه بدست می آید.
در اسپیرومترهای توپی ، اگر بیمار توانست جریان هوای مناسب در دم را ایجاد کند ، یک یا چند توپ در داخل محفظه ی مخصوص به سمت بالا حرکت می کنند . برای مثال ، برای بالا بردن یک توپ ، بیمار باید در طول دم ۴۰۰ ml/s ، برای دو توپ ۹۰۰ ml/s ، و برای سه توپ ۱۲۰۰ml/s ، جریان هوا ایجاد نماید.
یکی دیگر از انواع اسپیرومترهای جریانی ، Blow bottle است . در این نوع بیمار سعی می کند از طریق لوله ارتباطی مخصوص ، مایع را از یک منبع به منبع دیگر وارد نماید.
اسپیرومتر انگیزشی – حجمی Volume – Incentive spirometer
این دستگاه قابل تنظیم بوده و پس از تعیین حجم مورد نظر ، بیمار هنگام دم از ناحیه ی دهانی اسپیرومتر ، هوا را به دهان خود هدایت می کند . اگر قدرت دم کافی باشد ، پیستون تا حد از پیش تعیین شده بالا می رود. این نوع اسپیرومترها بسیار دقیق تر از اسپیرومتر های جریانی هستند .
جهت استفاده از اسپیرومتر باید به روش زیر عمل نمود :
بیمار را در پوزیشن نشسته قرار دهید .
به بیمار آموزش دهید که یک بازدم عمیق انجام دهد
سپس قطعه دهانی را کاملا در بین لبهای جمع شده قرار دهد و عمل دم را به آرامی و بطور عمیق ( تاحد ممکن ) انجامدهد .
در انتهای دم هوا را برای ۲ تا ۳ ثانیه نگه داشته ، سپس قطعه دهانی را از دهان خارج کرده و بازدم را انجام دهد.
بین هر تنفس ۳۰ تا ۶۰ ثانیه استراحت نماید تا از هیپرونتیلاسون و الکالوز تنفسی و سرگیجه پیشگیری شود .
این مانور را ۱۰ تا ۱۵ بار در ساعت انجام دهد.
بعد از استفاده از اسپیرومتر باید قطعه دهانی را بخوبی شستشو داد.
منبع-http://nurse-station.ir