هر سال سیل عاشقان به بیت الحرام برای انجام مناسک حج رهسپار حج می شوند ، مجله پزشکی و سلامت دکتر سلام همزمان با اعزام زائران به مناسک حج در پست ویژه خود نکات بهداشتی قبل از تشرف به حج و هنگام انجام مراسم حج را در اختیار شما قرار می دهد تا بتوانید با رعایت آن ها سفری سالم و سلامت را تجربه نمایید.
اقدامات لازم قبل از سفر به حج:
قبل از عزیمت به کشور عربستان سعودی برای بجا آوردن فریضه حج، پیشنهاد می‌شود دقیقا به نکات زیر توجه فرمایید:
1- در کلیه جلسات آموزشی کاروان‌های خود شرکت فرمایید.در تمام جلسات، پزشک محترم کاروان برای شما توصیه‌هایی خواهد داشت که باید بدقت به آنها توجه نموده و عمل نمایید.
2- به موقع جهت انجام معاینات و تشکیل پرونده سلامت خود اقدام نمایید.
3- در معاینات قبل از اعزام، کلیه مشکلات و بیماری‌های خود را به صورت کامل و صادقانه با پزشک در میان بگذارید، زیرا عدم ارایه اطلاعات کافی و صحیح، می‌تواند منجر به عواقب بسیار خطیر و بعضا جبران‌ناپذیر در طول سفر گردد.
4- زائر محترمی که مبتلا به بیماری خاص و مزمن مثل: بیماری قند، فشار خون، صرع، سابقه سکته قلبی، سابقه بیماری روانی شدید و… که از طرف پزشک کاروان یا کمیسیون‌های پزشکی مورد تایید قرار گرفت، حتما سوابق پزشکی خود را به طور کامل به اطلاع پزشک کاروان رسانده و همراه خود داشته باشند.
5- تزریق واکسن مننژیت برای کلیه زائران اجباری است و تزریق واکسن آنفلوانزا، پنوموواکس و دیگر واکسن‌ها با توجه به شرایط زائران و با نظر پزشک کاروان صورت خواهد گرفت. زائران می‌بایست در این خصوص از پزشکان کاروان سوال نمایند. لازم به ذکر است واکسن باید حداقل 10 روز قبل از عزیمت تلقیح شده و کارت زرد رنگ آن در هنگام ورود به عربستان در دسترس زائران باشد.
6- خود را در زمینه‌های مختلف زندگی نظیر پیاده‌روی، آماده شدن برای زندگی جمعی، استفاده از توالت فرنگی و مانند آن آماده کنید.
7- اگر مشکل جسمی (مثلا مشکل دندان) دارید، قبل از سفر به درمان آن بپردازید تا در سفر دچار مشکل نشوید.
وسایل لازم برای سفر حج:
لوازم بهداشتی که برای حفظ سلامت شما ضروری می‌باشد شامل موارد ذیل است:
دمپایی راحت غیر ابری با کف عاج‌دار، کیسه‌ی کفش
شامپو یا صابون بدون بو و معمولی
بند عینک (برای افراد عینکی) و یک عینک اضافی
طلق محافظ عینک جهت استفاده در رمی جمرات
ماسک پرسی یا چسبی حداقل 50 عدد
لیوان اختصاصی
نوار بهداشتی (ویژه بانوان)
تیغ خودتراش، خودتراش برای حلق آقایان
حوله، شانه
ناخن‌گیر، قیچی کوچک
پیش‌بند ضخیم به ابعاد یک متر در یک متر (جهت حلق آقایان)
نخ دندان، خمیر دندان، مسواک
کلاه برای آقایان، چتر برای خانم‌ها
داروهای اختصاصی به مقدار مورد نیاز (حداقل برای 40 روز)
کرم یا لوسیون ضدآفتاب برای استفاده در مواقع مجاز (برای افرادی که به آفتاب حساس هستند)
سجاده (برای جلوگیری از استنشاق مواد آلوده و حساسیت‌زا در کف زمین)
همراه نداشتن وسایل ضروری مانند عینک، دارو و… باعث سرگردانی شما در زمان انجام مناسک خواهد شد.
بهداشت فردی در حج:
بهداشت فردی،عبارت است از به کار بردن دستورات ساده بهداشتی که هر فرد بر اساس تجربه یا آموزش فراگرفته و بدان‌ها عمل می‌کند، بنابراین هر یک از زائرین عزیز می‌بایست با رعایت نکات زیر در رابطه با دستورالعمل‌های بهداشتی نسبت به حفظ تندرستی خود اقدام نمایند.
شستشوی دست‌ها:
دست‌ها منبع مهم آلودگی‌های میکروبی، ویروسی و غیره هستند. بنابراین شستشوی مکرر دست‌ها در پیشگیری از گرفتاری‌های تنفسی، گوارشی و بیماری‌های دیگر ضروری است خصوصاً پس از خارج شدن از توالت، دست‌ها باید با آب و صابو نشستشو شود.
کوتاه نگه داشتن ناخن‌ها:
میکروب‌ها می‌توانند زیر ناخن بلند جمع شده و باعث بروز بیماری شوند. بنابراین گرفتن ناخن بطور مرتب، اقدام مهمی در جهت حفظ سلامتی شما خواهد بود. ضمن اینکه کوتاه نگه داشتن ناخن‌های پا، از زخمی شدن پشت پای زائرین دیگر در زمان طواف خانه خدا، جلوگیری خواهد نمود.
نظافت و شستشوی پاها:
از آنجا که زندگی در کاروان به صورت جمعی صورت می‌گیرد باید به خاطر سپرد که بوی نامطبوع پای شما دیگرا را آزار می‌دهد. بنابراین باید حتی‌الامکان روزی یکبار پاها و جوراب‌های خود را با آب و صابون بشویید تا بوی نامطبوع آنها باعث اذیت و آزار دیگران نشود.
دستهای آلوده و ناخن‌های بلند منبع انتشار آلودگی و باعث ابتلا به انواع بیماری‌های واگیردار است.
بهداشت غذا خوردن و مواد غذایی:
یکی از موضوعات مهم تغییر عادات غذایی، چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی بهداشت غذا خوردن و مواد غذایی است.
رعایت نکات زیر می‌تواند گامی در جهت تضمین سلامت شما باشد، لطفاً به آنها توجه کنید.
1- قبل و بعد از هر وعده غذا دستهای خود را با آب و صابون مایع بشویید.
2- پرخوری نکنید و اگر تحت رژیم یا پرهیز غذایی خاصی هستید، آنرا نشکنید.
3- با توجه به اینکه در کاروان به مقدار کافی غذا و مواد خوراکی وجود دارد، به هیچ وجه از بیرون کاروان به ویژه از دست‌فروش‌ها غذا تهیه نکنید.
4- غذا را در اتاق نگه ندارید.
5- کسانی که فشار خون یا چربی خون بالا دارند، از مصرف غذاهای چرب یا نمک‌دار اجتناب کنند.
6- حتی‌المقدور کره را از رژیم غذایی روزانه خود حذف کنید.
عدم رعایت رژیم غذایی بخصوص در بیماران دیابتی، قلبی و کلیوی موجب بستری شدن و هدر رفتن بخشی از این سفر معنوی خواهد گردید.
نکاتی در رابطه با مراکز درمانی و بیمارستان های عربستان:
دارو در مراکز درمانی عربستان حداکثر برای دو یا سه روز تجویز می‌شود. فعالیت پزشکان و داروخانه‌های درمانگاه‌های سعودی فقط برای ایام حج تمتع برنامه‌ریزی شده است.
1- در صورت مراجعه به مراکز درمانی سعودی مسیر برگشت و آدرس دقیق کاروان خود را به همراه داشته باشید.
2- مصدومین تصادفات (حوادثی که مقصر دارد) باید با هماهنگی مرکز پزشکی مستقیماً به بیمارستان‌های عربستان اعزام شوند.
3- در صورت بروز سانحه، سریعاً پزشک هتل خود یا پلی‌کلینیک مرکز پزشکی حج را در جریان انتقال مصدوم به بیمارستان سعودی قرار دهید.
4- با هماهنگی مدیر و پزشک هتل می‌توانید در ساعتی معین و در روزهای خاص نزدیکان بستری‌شده خود را در بیمارستان‌های عربستان ملاقات کنید.
5- اقدامات درمانی در بیمارستان‌های عربستان به عهده پزشکان همان بیمارستان‌ها بوده و پزشکان رابط مرکز پزشکی حج هیچ دخالتی نداشته و فقط وظیفه نظارتی و پیگیری خود را انجام می‌دهند.
6- در صورت ترخیص بیمار خود، از بیمارستان عربستان، وی را به محل کاروان منتقل و فوراً به مددکاری مرکز پزشکی حج و یا پزشکان رابط اطلاع دهید.
7- چون تعداد آمبولانس‌های مرکز پزشکی حج بعضی مواقع جوابگوی نیاز نمی‌باشند، در مورد اورژانس از آمبولانس‌های هلال‌احمر عربستان (997) کمک بخواهید و در این خصوص آدرس دقیق را اعلام و از آدرس‌های تقسیم‌بندی ستاد حج اشاره‌ای نفرمایید.
8- هنگام ترخیص بیمار از بیمارستان، منتظر آمبولانس نمانید بلکه از سایر خودروها استفاده نمایید.
حضور در صف‌های طولانی درمانگاه‌های کشور عربستان نتیجه‌ای جز خستگی برای شما ندارد.
خلاصه و نکات مهم بهداشتی که باید بدانیم و به آن عمل کنیم، تا سلامت خود را در حج به خطر نیندازیم.
دستهای آلوده و ناخن‌های بلند منبع انتشار آلودگی و باعث ابتلا به انواع بیماری‌های واگیردار است.
با استحمام مرتب و شستن و تعویض لباس، از اذیت شدن هم‌کاروانی‌های خود جلوگیری کنیم.
مسواک زدن مرتب و حفظ بهداشت دهان و دندان سفر راحت‌تری را به ارمغان می‌آورد.
مصرف نوشابه‌های گازدار باعث بروز انواع مشکلات مانند: یبوست، افزایش قند خون و … می‌شود.
هنگام سرفه یا عطسه، با دستمال تمیز، دهان خود را پوشانده و آن را فورا پس از استفاده در سطل زباله درب‌دار بیاندازید.
از فرد بیمار حداقل یک متر فاصله گرفته و در مسیر سرفه یا عطسه وی قرار نگیرید.
با بدن گرم و عرق‌کرده در برابر باد کولر و پنکه قرار نگیرید.
از قاشق، لیوان و ظروف مشترک استفاده نکنید.
در صورت بروز تب، سرفه و گلودرد به پزشک هتل مراجعه نمایید.
در صورت ابتلا به بیماری، برای بهبودی سریعتر:
استراحت کامل داشته باشید، زیرا استراحت کلید درمان شما است.
مایعات گرم، سبزیجات و میوه‌جات تازه، سوپ، چای کم‌رنگ و ماست به مقدار زیاد مصرف نمایید.
در هنگام حضور در جمع (اگر مُحرم نبودید) از ماسک استفاده کنید.
به‌طور مرتب آب‌نمک، قرقره و استنشاق نمایید.
از خوردن غذاهای ادویه‌دار و چرب بپرهیزید.
به توصیه‌های پزشک هتل عمل نموده و از درخواست یا مصرف خودسرانه دارو پرهیز نمایید.
ای خدای بیت الله:
چشم ما را از سنگ و خاك بگیر و به جمال صاحب خانه روشن كن.
هرگونه استفاده و کپی با ذکر نام مجله پزشکی دکتر سلام مجاز می باشد.
