تغذیه مناسب یکی از مهم ترین موارد در تامین سلامت بدن است. کمبود هر کدام از ویتامین ها می تواند سبب ایجاد عوارض جبران ناپذیری برای افراد شود. استفاده از ویتامین های گروه ب، به ویژه ب. ۱، ب. ۶ و یا نیاسین، اسیدفولیک، اسیدهای چرب امگا- ۳ و ویتامین گروه ب. ۱۲ تاثیر بسیار مفیدی بر روی سیستم اعصاب و روان دارد.
برلیانت بزرگمهر متخصص تغذیه و رژیم درمانی بیان کرد: افسردگی یکی از شایعترین مشکلات بهداشت روان است. تغذیه همان طور که نقش عمدهای روی جسم انسان دارد علاوه بر آن روی اعصاب و روان افراد نیز بیتاثیر نیست. به عبارتی دیگر تغذیه مناسب باعث سلامت جسمی و روانی میشود. البته عوامل دیگری نیز در مشکلات روحی و روانی موثرند، اما برخی از فاکتورهای غذایی تاثیر پذیری بیشتری را روی اعصاب و روان افراد میگذارند.
وی در ادامه افزود: عوامل تغذیهای نقش مهمی در بروز افسردگی دارند. از طرف دیگر، افرادی که دچار افسردگی هستند اغلب تغذیه نامناسبی دارند و بنابراین در معرض خطر هستند. فردی که دچار افسردگی است، سطح انرژی او کمتر از حد معمول بوده و اشتیاق و اشتها برای بسیاری از مسائل از جمله غذا در او از بین میرود و در نتیجه تغذیه بیمار مختل میشود. کاهش یا افزایش ناخواسته وزن و جذب ناکافی ویتامینها و مواد معدنی غالبا با افسردگی ارتباط دارد.
تمام سلولهای بدن انسان عمدتا از پروتئین تشکیل شده اند. به عبارتی آنها نقش اساسی در ساختمان بدن دارد و ترشحاتی که در بدن ایجاد میشود که بسیاری از آنها روی اعصاب و روان نیز تاثیر دارد، از جنس پروتئین هستند بنابراین کمبود پروتئین، اختلالات عصبی شدیدی را بهمراه دارد. البته مصرف پروتئین نیز باید به اندازه به بدن برسد.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی اظهار داشت: انواع گوشت سفید، گوشت قرمز، تخم مرغ، شیر و لبنیات از جمله پروتئینهای حیوانی با بالاترین کیفیت را دارا هستند و تاثیر مهمی را روی سلامت جسمی و سیستم عصبی انسان میگذارد.
وی گفت: ویتامینهای ب. ۱، ب. ۶، نیاسین، اسیدفولیک، اسیدهای چرب امگا- ۳ و ویتامین گروه ب. ۱۲ از مهمترین ویتامینهای مفید و تاثیر گذار روی سیستم اعصاب و روان هستند. چرا که این دسته از ویتامینها باعث تولید انتقال دهندههای عصبی در بدن میشود. این انتقال دهندهها در سلامت سیستم عصبی بسیار مهم بوده و در کمبود آنها فرد میتواند دچار ناراحتیهای عصبی از قبیل: افسردگی شود.
بزرگمهر تشریح کرد: کمبود اسیدهای چرب امگا- ۳ در رژیم غذایی میتواند فرد را مستعد افسردگی کند. منابع غذایی این اسید چرب عبارتند از: غذاهای دریایی مخصوصا ماهیهای چرب، تخممرغهای غنی شده با امگا- ۳، روغن کانولا، روغن بذر کتان، گردو، فندق، کنجد، سویا و سبزیجات برگ سبز.
مدیر روابط عمومی انجمن تغذیه ایران خاطرنشان کرد: نکته دیگر در خصوص کم خونی است، آنمی (کم خونی) ناشی از کمبود ویتامین ب. ۱۲ میتواند باعث مرگ در افراد شود. این ویتامین در تشکیل غشای میلین که روی سلولهای عصبی تاثیر میگذارد در صورت کمبود آن غشا دیگر ترمیم و تشکیل نمیشود و در نتیجه ناراحتیهای شدیدی عصبی بخصوص افسردگی را پدید میآورد. مخمر، جوانه گندم و جو، غلات و نان سبوس دار، جگر و گوشتها سرشار از ویتامین گروه ب. هستند.
به گفته بزرگمهر، ویتامین دیگری که نقش بسیار مهمی را روی سلامت سیستم اعصاب و روان ایفا میکند ویتامین C. است. این ویتامین نیز همانند ویتامین ب. ۱۲ باعث انتقال دهندههای عصبی میشود و در صورت کمبود آن میتواند افسردگیهای شدیدی را برای فرد رقم زند. همچنین این ویتامین دارای خواص آنتی اکسیدانی است. سبزیها و میوهها بهویژه مرکبات بهترین منابع آن میباشند. این ویتامین بسیار حساس بوده و مقداری از آن در زمان پخت از بین میرود. حتی در یخچال نیز پس از ۲۴ ساعت مقدار زیادی از این ویتامین کاهش مییابد.
این متخصص، «یُد» را یکی از ضروریترین مواد معدنی در بدن دانست و گفت: از مواد معدنی یُد بسیار مفید است و در صورت کمبود شدید آن در دروان جنینی میتواند عقب ماندگیهای ذهنی را برای نوزاد رقم زند و کمبود خفیف آن بیماریهای اعصاب و روان از جمله تفسردگی را پدید میآورد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: کمبود آهن، چون باعث کم خونی میشود و خون لازم به سلولهای عصبی نمیرسد در نتیجه ایجاد خستگی، بی حالی، ضعف، کاهش یادگیری و عصبانیت و بی اشتهایی میکند. به طور خلاصه، رژیم غذایی که به مقدار کافی ویتامین، عناصر معدنی، اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب نداشته باشد، موجب افسردگی میشود.
منبع: راهنمای سفر من