آلپرازولام را می توان از جمله قوی ترین دارو های ضد افسردگی برشمرد. آلپرازولام از جمله پرمصرف ترین دارو هایی است که توسط مردم مورد استفاده قرار می گیرد و پر واضح است که مصرف این دارو در کشور ما اغلب بدون تجویز پزشک است و خود فرد تشخیص می دهد که مصرف این دارو می تواند برای او مفید باشد! در این مطلب قصد داریم تا به بررسی نحوه مصرف این دارو و عوارض استفاده ز آن بپردازیم. با دکتر سلام همراه باشید.
آلپرازولام (به انگلیسی: Alprazolam) دارای چندین نام تجاری ازجمله Apo-alperaz ،Xanal ،Razoalperazolam، زنکس (Xanax)، نیراوام (Niravam)، آلپرازولام تی اس (Alprazolam-ts) و آلپرازولام تی دی (Alprazolam-tdd) است. قرص آلپرازولام یا زاناکس جز گروه دارویی بنزودیازپین از قبیل دیازپام، کلونازپام و لورازپام است و برای کنترل بیماری هایی از قبیل اضطراب، بی قراری، حملات هراس، بی خوابی و برخی دیگر از اختلالات روانی تجویز می گردد. نام های دیگر تجاری آلپرازولام، زاناکس(Xanax) و نیراوام(Niravam) می باشد. سازمان غذا و داروی آمریکا(FDA) در اکتبر سال 1982 اثر این دارو را تایید نمود، طبق گزارشی در سال 2012 آلپرازولام سیزدهمین داروی پر فروش در آمریکا بوده است.
این دارو در مواردی که فرد دچار اضطراب ناشی از افسردگی می‌شود از سمت پزشک معالج تجویز می‌گردد. مصرف این دارو باید تحت نظر پزشک باشد زیرا استفاده خودسرانه از این دارو اعتیادآور بوده و عوارض جبران‌ناپذیری برای فرد به همراه دارد. زاناکس اغلب برای درمان افراد مبتلا به اختلالات اضطراب، مانند اختلال اضطراب فراگیر و اختلال هراس به کار گرفته می شود و در درمان اضطراب ناشی از افسردگی بالینی نیز استفاده می شود. همچنین، گاهی اوقات توسط افرادی که لزوما به این بیماری های روانی مبتلا نیستند، اما تجربه اضطراب موقت، به عنوان مثال، در هواپیما را دارند، مصرف می شود.
آلپرازولام در دوزهای 0.25 میلیگرم، 0.5، 1 و 2 میلیگرم تولید و عرضه می شود، در دوز یکسان، اثر آن تا 10 برابر بیشتر از قرص والیوم (دیازپام) می باشد.
تاثیر آلپرازولام بر بدن
آلپرازولام فعالیت سیستم اعصاب مرکزی را سرکوب می کند بدین معنی که از فعالیت، تحریک پذیری و واکنش مغز می کاهد و اجازه می دهد مغز و سیستم اعصاب مرکزی زمان بیشتری برای استراحت داشته باشند، این امر موجب تعادل بین سیستم اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک می گردد، به عبارتی می توان گفت آلپرازولام اثر آرامبخش و کسل کننده دارد.
موارد استفاده از آلپرازولام
۱- کنترل اضظراب
اضطراب از جمله عمده ترین اختلالاتی است که افراد زیادی از آن رنج می برند؛ مصرف آلپرازولام می تواند در کنترل و کاهش این اختلال نقش موثری داشته باشد؛ نحوه تاثیر آلپرازولام بر کنترل و کاهش اضطراب به این نحوه است که تاثیر این قرص بر اعصاب باعث می شود سیستم عصبی مغز در قسمت لیمبیک مهار و این حس کنترل شود.
۲- مسکن و خواب آور
همه بنزودیازپین ها در دوزهای بالاتر دارای خواص آرام بخش و خواب آور هستند.
۳- آلزایمر
اختلال موقت حافظه با استفاده از بنزودیازپین ها بسیار شایع است ولی تقریبا همیشه موقت است و با قطع دارو این حالت برطرف می شود.
۴- تاثیر بر تشنج
بسیاری از بنزودیازپین ها فعالیت ضد تشنجی دارند و برخی از آن ها برای درمان صرع و سایر اختلالات تشنجی استفاده می شود.
۵- شل کننده
در دوزهای بالا بنزودیازپین ها باعث شل شدن اسپاسم های ماهیچه های اسکلتی می شوند و این اثر را احتمالا با افزایش مهار پیش سیناپس در طناب نخاعی اعمال می کنند.
نحوه مصرف آلپرازولام
1- ۰.۲۵ – ۰.۵ میلی گرم ۳ بار در روز (در سالمندان ۰.۲۵ میلیگرم ۲ تا ۳بار در روز) که در صورت نیاز تا حداکثر ۳میلیگرم در روز افزایش می‌یابد. مصرف آین دارو در کودکان توصیه نمی‌شود.
2- این دارو باید دقیقا طبق دستورالعمل و تجویز پزشک استفاده شود. از مصرف دارو به صورت طولانی مدت و بیشتر از زمان پیشنهادی اجتناب کنید.
3- از جویدن ، شکستن و خرد کردن دارو درهنگام مصرف اجتناب کنید. دارو را یکباره ببلعید. این کار باعث می شود که دارو به آرامی درون بدن تجزیه شود و تاثیر خود را بگذارد.
4- فرم مایع دارو را با قاشق های اندازه گیری ویژه استفاده کنید، نه قاشق های معمولی
5- با دستان خشک دارو را ازجعبه خارج کرده و داخل دهان بگذارید. اجازه دهید که قرص درون دهان به آرامی حل شود بدون این که بجوید یا یکباره ببلعید.
6- اگر مایلید بعد از حل شدن کامل دارو، مقداری آب یا سایر مایعات بنوشید.
7- دارو را در محل خشک، بدون رطوبت ، گرما و روشنایی نگهدارید.
8- در صورت فراموش کردن یک دوز مصرف، بلافاصله آن را مصرف کنید. اگر تقریبا نزدیک به زمان مصرف دوز بعدی ، دوز فراموش شده را به خاطرآوردید، بهتر است دوز فراموش شده را حذف کنید. از مصرف بیش از اندازه دارو به یکباره حذر کنید.
9- در صورت مصرف بیش از اندازه دارو ، سریعا به اورژانس خبر دهید زیرا کشنده است.
10- علائم ناشی از مصرف زیاد دارو عبارتند از : گیجی، خواب آلودگی، ضعف ماهیچه ای، از دست دادن تعادل، احساس سبک سری، غش و کما.
11- از مصرف میوه یا آب میوه گریپ فروت( دارابی) همزمان با مصرف این دارو اجتناب کنید. زیرا عوارض خطرناکی دارد.
12- مصرف دارو را یکباره و بدون مشورت با پزشک قطع نکنید. شاید لازم باشد که ترک دارو به آرامی و با کاهش گام به گام میزان مصرف صورت بگیرد.
13- علائم بیماری بعد از توقف مصرف دارو ممکن است بازگشت کند. همچنین علائم خاص ترک دارو ممکن است مشاهده شود. مثل تاری دید، مشکل تمرکز، از دست دادن اشتها، اسهال، درد، کرختی و سوزن سوزن شدن ماهیچه ها، افزایش هیجان و شور.
14- اگر دارو تاثیر لازم و کافی را در رفع اضطراب نداشت به پزشک اطلاع دهید.
تقویت اثر بخشی آلپرازولام
بهتر است زاناکس را با شکم خالی و با فاصله از غذا مصرف کنید، مصرف آن با معده پر سبب تاخیر در جذب و اثر دارو می شود به عبارتی ابتدا غذا باید هضم شود تا این دارو نیز همراه آن جذب گردد. اما زمانی که معده خالی است این دارو ظرف 5 الی 30 دقیقه جذب و اثر می کند.
در افرادی که دچار اضطراب شدید یا حمله ناگهانی ترس می شوند می توانند قرص را زیر زبان قرار دهند تا سریعتر جذب گردد. همچنین محلول آلپرازولام نیز تولید می شود که از طریق دهان و زیر زبان جذب می گردد و مناسب برای این دسته از بیماران می باشد.
مراقب باشید!
1 ـ اين دارو در درمان كوتاه‌مدت (فقط به مدت 2-4 هفته) اضطراب شديد و ناتوان كننده كه با بي‌خوابي يااختلالات سايكوتيك همراه است، مصرف‌مي‌شود.
2 ـ با مصرف اين دارو در بيماراني كه‌سابقه وابستگي به دارو داشته و يا داراي‌اختلال شديد شخصيتي هستند، احتمال وابستگي وجود دارد.
3 ـ اين دارو در بيماري تنفسي و ضعف‌عضلاني و سابقه وابستگي دارويي، بااحتياط مصرف شود.
4 ـ اين دارو با ايجاد خواب‌آلودگي،براعمالي كه نياز به مهارت دارند، مثل‌رانندگي تأثير مي‌گذارد.
تداخل دارویی آلپرازولام
مصرف توأم اين دارو با داروهاي مضعف CNS مثل داروهاي‌ضد جنون و داروهاي ضد زيادي فشارخون مسدد گيرنده آلفا آدرنرژيك وداروهاي ضد هيستامين موجب افزايش‌تضعيف CNSمي‌گردد. متابوليسم اين‌دارو توسط سايمتيدين مهار و توسطريفامپين افزايش مي‌يابد.
اين دارو با اثر لوودوپا ضديت مي‌كند.
کاوا(Kava)، سدیم اکسیبات(Sodium Oxybate)، داروهای ضد قارچ از قبیل ایتراکونازول، کتوکونازول، سایمتیدین، بسیاری از داروهای ضد افسردگی مانند فلوکستین، فلووکسامین، نفازودون، داروهای کنترل کننده اچ ای وی(HIV)، برخی از انواع آنتی بیوتیک از قبیل اریترومایسین، داروهای ضد تشنج مانند کاربامازپین و فنی توئین.
عوارض مصرف آلپرازولام
مصرف هر دارویی با عوارضی همراه است! آلپرازولام و بطور کلی دارو هایی از این خانواده به دلیل تاثیر شدیدی که بر دستگاه عصبی وارد می کنند عوارض دوچندانی را نسبت به سایر دارو ها دارند! به همین سبب می بایست حتما با تجویز پزشک مصرف و از مصرف خودسرانه آنها خودداری شود.
رفتارهای پر خطر و غیر معمول، کاهش ترس از خطر
خلق افسرده
تفکر خودکشی و یا خودآزاری
آشفتگی
پرخاشگری و توهم
غش، احساس سبک سری، سرع
کاهش دفع ادرار و حتی توقف آن
درد ماهیچه ای
یرقان
سرگیجه
احساس عصبانیت
خواب آلودگی
فراموشی و عدم تمرکز
مشکلات خواب
ضعف ماهیچه ای
از دست دادن تعادل
چرت و پرت گفتن
تاری دید
تهوع
استفراغ
یبوست
تغییر اشتها و وزن
دهان خشک و یا آبکی ، افزایش تعریق
از دست دادن میل جنسی
در این رابطه بیشتر بخوانید: نکات مهم در مورد داروی آلپرازولام
هرگونه کپی برداری باذکر نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است
باسلام.پزشک برای من الپرازلام ۵وایمی پرامین۲۵تجویزکرده بعدازچندباررجوع فرمودندکه برای همیشه مصرف کنید الان دوسال است که مصرف میکنم.لطفابفرمایدکه چکارکنم چون ازعوارضش خیلی میترسم.باسپاس
سلام اگر پزشک شما این تشخیص را دادند حتما انجام دهید و اصلا این قرص ها را خودسرانه قطع یا کم نکنید