لنف آدم چیست؟

انواع لنف آدم کدامند؟

لنف ادم اولیه

اغلب آن را لنف ادم مادرزادی می‌نامند. لنف ادم از زمان تولد و یا پس از بلوغ قابل مشاهده است. علت لنف ادم نقص مادرزادی دستگاه لنفاوی است. این نوع لنف ادم نادر است و از هر 10000 نفر تنها یک نفر به آن مبتلا می‌شود.

لنف ادم ثانویه

این نوع لنف ادم در اثر مواردی مانند جراحت، عفونت، ضربه‌ی شدید و یا سرطان دستگاه لنفاوی بوجود می‌آید. ممکن است لنف ادم واکنش ثانوی به درمان سرطان بوسیله‌ی پرتو‌درمانی و یا درآوردن برخی از غدد لنفاوی باشد. این نوع لنف ادم بیشتر رایج است. براساس آمار خدمات بهداشت ملی تنها در انگلیس حدود یکصد هزار نفر به بیماری لنف ادم ثانویه مبتلا هستند. زن‌ها بیشتر از مردان در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.

علل ابتلا به لنف آدم

سیستم لنفاوی یک از سد های دفاعی بدن در مقابله با عوامل خارجی است. البته این سیستم انجام وظایفی دیگری را نیز بر عهده دارد که می توان به حفظ تعادل میان مایعات و مراقبت از بافت های بدن اشاره کرد که مانند یک سیستم پاکسای عمل می کند که وظیفه آن جمع آوری مایع میان بافتی، باکتری‌ها، پروتئین‌ها و زوائد را از بافت‌های اطراف پوست، چربی، عضلات و استخوان است.

هنگامی که مایع میان بافتی به عروق لنفاوی (که عمدتاً در زیر پوست به سختی قابل رؤیت هستند) وارد می‌شود و تحت نام «لنف» شناخته می‌شود؛ لنف از این عروق به طرف عروق لنفاوی دیگری فرستاده می‌شود که رفته رفته بزرگ‌تر و عمیق‌تر می‌شوند. لنف در جایی از مسیر خود از میان غدد یا گره‌های لنفی عبور می‌کند. خوشه‌هایی از این گره‌ها در گردن، زیر بغل و کشاله‌های ران وجود دارد. لنف در همین گره‌ها فیلتر و تمیز می‌شود، تا اینکه مواد زائد و سلول‌های مضر حمل شده توسط آن شناسایی شوند و به وسیله سیستم دفاعی بدن دفع گردند.

لنف پس از عبور از این گره‌ها، در نهایت از یکی از دو نقطه‌ای که دقیقاً پشت از هر یک از استخوان‌های ترقوه، در هر دو طرف گردن قرار دارند، دوباره وارد سیاهرگ‌های بزرگ می‌شود و سپس از آنجا به قلب برمی‌گردد و در پایان از طریق کلیه‌ها به شکل ادرار از بدن دفع می‌شود.

اگر سیستم لنفاوی به هر دلیلی درست کار نکند یا عروق آن به اندازه کافی تخلیه نشوند مایع میان بافتی تشکیل و انباشته می‌شود (دقیقاً مثل وقتی که جلوی مسیر یک رودخانه گرفته می‌شود و آب به اطراف می‌رود). بنابراین می‌توان لنف ادم را «انباشت غیرطبیعی مایع در بافت‌ها» تعریف نمود که معمولا یک علت ورم دست و پا خواهد بود.

معمولاً دلایل درست کار نکردن سیستم لنفاوی عبارتند از تروما (که برای مثال بعد از عمل جراحی یا پرتودرمانی بروز می‌کند)، کم تحرکی یا انسداد عروق لنفی (که برای مثال توسط یک تومور صورت می‌گیرد). به لنف ادم ناشی از یک بیماری یا درمان آن، بیماری لنف ادم ثانویه گفته می‌شود.

گاهی اوقات هم لنف ادم به این دلیل اتفاق می‌افتد که سیستم لنفاوی به درستی شکل نگرفته است که در چنین مواردی به آن لنف ادم اولیه گفته می‌شود.

علائم ابتلا به لنف آدم

بیماری بصورت تورم آهسته پا یا دست بدون درد و تغییر در رنگ یا ظاهر اندام بروز میکند. ورم از انگشتان شروع و به طرف بالا گسترش می یابد. معمولا تورم طی چندین ماه و اندک اندک  ایجاد میگردد . ورم در طول روز و با پایین نگه داشتن اندام افزایش می یابد و با بالا نگه داشتن طی خواب شبانه از میزان تورم تا حدی کم میگردد ولی از بین نمیرود .

در اکثر موارد این بیماری بعد از چندین سال از شروع آن و بعد از مراجعات متعدد به پزشکان مختلف و انجام آزمایشات مکرر از سیستم قلبی، کبدی، کلیوی و وریدی تشخیص داده می شود.

عوارض ابتلا به لنف آدم

لنف ادم به عنوان یک بیماری پیشرونده می تواند موجب  عوارض آزار دهنده و ناتوان کننده  شود:

• ورم لنفی زمینه را برای رشد میکربها فراهم نموده و عضو مرتبا” دچار عفونت نسج نرم به نام لنفانژیت میشود که در بسیاری از موارد برای درمان به بستری در بیمارستان نیاز است.
• سنگینی موجب درد، بی حسی و محدود شدن حرکات عضوشده و کارایی بیمار را درمحیط کار و منزل به مرور کم میکند.
• اثرات روانی این بیماری چشمگیر بوده  و به مرور موجب افسردگی و کناره گیری فرد از اجتماع می شود.

درمان لنف آدم

1- حفاظت از پوست

هرگونه ضایعه‌ای در پوست می‌تواند محلی برای ورود میکروب‌ها باشد. لنف که یک مایع غنی از پروتئین است، در ناحیه متورم به عنوان محیطی ایده‌آل برای تکثیر باکتری‌ها عمل می‌کند و آن ناحیه را تا حد زیادی مستعد عفونت می‌سازد.

2- کمپرس کردن

پوشاک فشاری که شامل آستین‌ها و جوراب‌های ساق بلند می‌شوند، با وارد کردن مقدار کنترل شده‌ای از فشار بر بافت‌های متورم از تجمع مایع در بافت جلوگیری کرده و همچنین به پراکنده‌سازی مؤثرتر آن کمک می‌کنند.

یک آستین فشاری باید توسط یک متخصص  به درستی اندازه‌گیری و مناسب اندام بیمار  مبتلا به لنف ادم شود.

3- تمرین

ورزش کردن یکی از مهم ترین فاکتور های سلامتی است که در روند بهبود از لنف آدم نیز تاثیر بسزایی دارد. پزشکان معتقدند که انجام حرکات ورزشی توسط اندامی که دچار اختلال شده است می تواند موجب بهبود این اختلال شود.

ورزش‌های ملایمی مانند پیاده‌روی، شنا یا یوگا را به طور مرتب انجام دهید. نباید ورزش کردن آن‌قدر طولانی شود که اندام درگیر پس از تمرین از شدت خستگی دردناک شوند. در صورت نیاز به راهنمایی‌های بیشتر در مورد ورزش می‌توانید با فیزیوتراپ خود تماس بگیرید.

4- خالی کردن لنف

تخلیه دستی لنف (MLD) شکلی تخصصی از ماساژ پوست است که توسط یک فیزیوتراپ آموزش دیده انجام می‌شود. این روش شامل یک رشته حرکات دست است که باعث می‌شوند مایع اضافی از طریق کانال‌های جانبی، از نواحی مسدود شده تغییر جهت داده و به طرف جایی هدایت شود که قرار است از آن به صورت دستی تخلیه گردد.

معمولاً از این روش به صورت روزانه و به همراه استفاده از یک بانداژ مخصوص و پوشاک فشاری به مدت 2 تا 3 هفته استفاده می‌شود.

این روش خصوصاً هنگامی مفید است که اندام درگیر خیلی بزرگ است، بد شکل شده است یا وضعیت پوست آن خوب نیست. این روش همچنین برای تورم صورت، سینه، شکم یا آلت تناسلی هم مفید است.

5- تغذیه

اضافه وزن را می توان از جمله معضلات اصلی در درمان لنف آدم به شمار آورد. خواهید دید که اگر اضافه وزن پیدا کنید ورم اندامتان بدتر می‌شود. به همین دلیل باید تلاش کنید تا با رعایت یک رژیم غذایی متعادل و سالم وزنتان را در محدوده نرمال نسبت به قدتان نگه دارید.

شما مسئول بیماری لنف ادم خود هستید. لنف ادم یک مشکل عمری است. پس باید در تمام طول عمر از توصیه فوق پیروی کنید.

در این رابطه بیشتر بخوانید: علل اصلی متورم شدن غدد لنفاوی زیر چانه و غبغب چیست؟

هرگونه گپی برداری باذکر نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است