برخی از افراد بعد از خوردن محصولات لبنی دچار مشکل می شوند. در چنین شرایطی ممکن است فرد از عدم تحمل لاکتوز رنج ببرد. افرادی که بدنشان فاقد آنزیم لاکتاز است به این مشکل دچار می شوند. این آنزیم به تجزیه و جذب لاکتوز، همان قند موجود در محصولات لبنی، کمک می کند. در این مطلب قصد داریم شما را با مشکل عدم تحمل لاکتوز و حساسیت به شیر آشنا نماییم.
پدیده ی عدم تحمل لاکتوز زمانی اتفاق می افتد که فرد نمی تواند قند لاکتوز موجود در شیر و محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که به لاکتوز حساسند؛ پس از استفاده از موادی که درآنها لاکتوز موجود است؛ دچار درد معده، فشار گازهای دستگاه گوارش و اسهال می شوند. در افرادی که دچارآلرژی به شیرهستند؛ اغلب دستگاه گوارش درگیر می باشد. در آلرژی به شیر، سیستم ایمنی بدن به محض ورود ماده ی لبنی، آنرا یک مهاجم خارجی فرض می کند و سبب انتشار موادی از قبیل هیستامین می گردد. از جمله علائم ناشی از ابتلا به آلرژی و حساسیت شیر، می توان به خس خس سینه و استفراغ و اسهال اشاره کرد.
انواع عدم تحمل لاکتوز
دو نوع اصلی از عدم تحمل لاکتوز، که علل مختلف دارد عبارتند از:
عدم تحمل لاکتوز اولیه
عدم تحمل لاکتوز اولیه شایع ترین است. این شکل از عدم تحمل لاکتوز ممکن است تا حدی توسط ژن ایجاد شود آن در برخی از جمعیت ها بیشتر از دیگران رایج است.
در مطالعات جمعیتی تخمین زده اند که عدم تحمل لاکتوز در حدود 5 – 17 درصد از اروپاییان 44٪ از آمریکایی ها و 60 – 80 درصد از آفریقایی و آسیایی ها را تحت تاثیر قرار داده است.
عدم تحمل لاکتوز ثانویه
عدم تحمل لاکتوز ثانویه نادر است و توسط بیماری هایی مانند اشکال در معده و یا یک موضوع جدی تر مانند بیماری سلیاک ایجاد می شود.
دلیل این است که التهاب در دیواره روده می تواند به کاهش موقت در تولید لاکتاز منجر شود.
علائم و نشانه های عدم تحمل لاکتوز چیست؟
عدم تحمل لاکتوز اگر به درستی مدیریت نشود می تواند سبب مشکلات جدی گوارشی شود. این علائم عبارتند از:
√ نفخ
√ گرفتگی عضلات شکم
√ گاز
√ اسهال
√ بیرون روی که بیش از 5 روز طول می کشد
√ کاهش وزن ناخواسته
√ استفراغ مداوم
√ مدفوع سیاه رنگ
√ اسهال خونی یا خون روشن در مدفوع
√ خستگی بی دلیل
√ درد در ناحیه معده که بهبود می یابد و یا با خوردن غذا تشدید می شود
√ تب مداوم
√ درد در حین دفع مدفوع
برخی از افراد نیز تجربه رفتن به توالت اورژانس، تهوع، استفراغ، درد در پایین شکم و گاهی اوقات یبوست را دارند.
اسهال به دلیل لاکتوز هضم نشده در روده کوچک است که باعث حرکت آب در مجاری دستگاه گوارش می شود.
پس از آن به کولون می رسد لاکتوز توسط باکتری در روده شما تخمیر شده و سبب تشکیل اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه و گاز می شود این موضوع باعث بادکردن، نفخ شکم و درد می شود.
شدت علائم با توجه به تحمل شما به لاکتوز و مقداری که می خورید می تواند متفاوت باشد.
محصولات لبنی که فرد مبتلا به آلرژی باید از آنها اجتناب کند عبارتند از:
√ انواع کره
√ پنیر از جمله پنیر و سس پنیر
√ انواع خامه ی ترش و شیرین(البته در ایران بیشتر از خامه ی شیرین استفاده می شود؛ و خامه ی ترش، کاربرد چندانی ندارد.)
√ فرنی
√ شیر، دوغ، شیر خشک
√ ماست
√ بستنی
√ پودینگ (مثل محصولات شرکت دنت که در آن ها از شیر استفاده شده است.)
غذاهایی که در تهیه آن ها از شیر استفاده می شود؛ این غذاها معمولا حاوی پروتئین شیر گاو می باشند. قبل از خرید این محصولات، بر چسب های روی آن ها را با دقت بررسی کنید. ازجمله ی این محصولات عبارتند از:
√ محصولات پخته، نان، شیرینی ها(مثل گز و…)، بیسکویت ها، کیک ها
√ آرد غلات و حبوبات
√ آدامس
√ شکلات و آبنبات کرم دار
√ غذاهای تنوری
√ پیراشکی ها
√ شیری که با مالت ترکیب شده است.
√ مارگارین
√ پوره سیب زمینی
√ گوشت های کنسرو شده و فرآوری شده
√ سس سالاد
√ سس سفید
√ پودر کیک
√ خامه ی قهوه
√ بستنی های میوه ای
√ گوشت های کنسرو شده و فرآوری شده، از جمله سوسیس و کالباس و گوشت های آماده (مثل ناگت ها)
درمان عدم تحمل لاکتوز چیست؟
اگر شما نمی خواهید مواد لبنی را رها کنید پس از آن چند درمان طبیعی کمک کننده وجود دارد.
عدم تحمل لاکتوز را می توان با تغییرات ساده در رژیم غذایی درمان نمود. ساده ترین راه کاهش مقدار شیر یا محصولات روزانه لبنی در رژیم غذایی است. همچنین تقسیم شیر و محصولات لبنی روزانه به چند بخش کوچک ومصرف آنها با غذاهای دیگر نیز کمک کننده است. لبنیاتی مانند ماست و پنیر معمولا بهتر تحمل می شوند، چرا که لاکتوز آنها تاحدودی طی روند آماده سازی متابولیزه شده است.
مکمل آنزیم
شما می توانید مکمل آنزیم را برای کمک به هضم لاکتوز استفاده نمایید این قرص را شما بخورید و یا به صورت قطره به غذاها و نوشیدنی های خود اضافه کنید.
با این حال، اثر این محصولات از فردی به فرد دیگر متفاوت به نظر می رسد.
با این وجود، مکمل های آنزیم لاکتاز ممکن است برای برخی از افراد بسیار موثر باشد.
یک مطالعه اثرات سه نوع مختلف از مکمل لاکتاز را در افراد حساس به لاکتوز که 20 یا 50 گرم لاکتوز خوردند مورد بررسی قرار داد.
در مقایسه با دارونما، با هر سه مکمل لاکتاز علائم کلی در افراد با 20 گرم لاکتوز بهبود یافته بود.
با این حال، آنها در دوز بالاتر از 50 گرم لاکتوز موثر نبود.
اگر عدم تحمل لاکتوز دارید به طور منظم از جمله لاکتوز در رژیم غذایی خود مصرف می کنید می توانید از باکتریهای اداپته روده خود کمک بیرید.
پروبیوتیک ها
پروبیوتیک میکروارگانیسم هایی هستند که وقتی مصرف شوند مزایای سلامتی را ارائه می دهند.
پروبیوتیک نوع فیبر هستند که مانند غذا برای این باکتری ها عمل می کنند و باکتری های مفید در روده شما از آن تغذیه می کنند.
برخی از انواع پروبیوتیک ممکن است بیش از دیگر انواع برای افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز موثر باشد.
یکی از مفید ترین پروبیوتیک ها بیفیدوباکتریوم، که اغلب در ماست پروبیوتیک و مکمل یافت می شود.
نکاتی برای زندگی بهتر افرادی که از آلرژی به شیر رنج می برند:
راه های دیگر برای دریافت ویتامین و مواد معدنی بیابید:
محصولات لبنی یکی از منابع مهم کلسیم، پروتئین و ویتامین های D و B12 هستند. اگر شما به این محصولات آلرژی دارید؛ می توانید محصولات غذایی دیگری را برای جبران کمبود برخی از ویتامین های و پروتئین ها جایگزین نمایید که از جمله ی این محصولات عبارتند از غذاهایی مانند بروکلی، اسفناج و سویا و… از دید uTeb، یک متخصص تغذیه ی ماهر، با استفاده از یک برنامه ی غذایی مناسب می تواند با جایگزین کردن این مواد غذایی، از کمبود پروتئین و ویتامین در بدن شما جلوگیری نماید.
استفاده از محصولات جایگزین لبنی:
نوشیدن شیر سویا، برنج و یا بادام که از کلسیم و ویتامین D غنی می باشند. همچنین استفاده از بستنی های غیر لبنی، شکلات، پنیر، و ماست غنی شده(که همه ی این محصولات، به صورت غیر لبنی هم وجود دارند؛ مثل ماست سویا)
مشورت با پزشک متخصص اطفال در مورد نوزادانی که به شیر حساسیت دارند:
اگر نوزاد شما به آلرژی شیر مبتلاست؛ دکتر ممکن است یک برنامه ی غذایی بر اساس کازئین تجزیه شده به شما پیشنهاد دهد.
اجتناب از شیر موجود در محصولات صنعتی:
برچسب های محصولات آرایشی، کرم ها و پمادها را بررسی کنید که به هیچ عنوان، شیر گاو در آن ها استفاده نشده باشد. بعضی از داروها نیز حاوی آب پنیر است که از شیر ساخته شده است.
هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است.
بیشتر بخوانید:
چرا بدن برخی افراد توان تحمل لاکتوز را ندارد؟
در برخی موارد عدم تحمل به لاکتوز هم خوب است
لاکتوز چیست و چه مواد غذایی لاکتوز دارند؟
