جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس یکی از روشهایی است که امروزه برای درمان مشکلات سینوسی از آن استفاده می شود. مشکلات مخاطی مربوط به بینی و برخی دیگر از بیماری های مربوط به بینی كه در ام آر آی و سی تی اسكن به راحتی تشخیص داده نمی شوند، به سادگی با آندوسكوپ قابل شناسایی میباشند.
امروزه جراحی سینوزیت با بهره‌گیری از پیشرفت‌های اخیر تکنولوژی، از جمله آندوسکوپی بینی، عملی است که به راحتی بر روی بینی انجام می‌شود بدون این که برشی روی صورت یا دهان ایجاد شود. جراح با استفاده از آندوسکوپ می‌تواند از طریق دوربین فیلمبرداری خاص متصل به آندوسکوپ داخل بینی و سینوس‌ها را ببیند. عمل آندوسکوپی سینوس در حال حاضر با حداقل نیاز به پانسمان بینی، درد خفیف و دوران بهبود کوتاه پس از عمل انجام می‌شود.
تفاوت جراحی آندوسکوپی سینوس با سایر روش های جراحی
طی جراحی آندوسكوپی بینی وسینوس ، با كمك آندوسكوپ فقط ناحیهای از بینی و سینوس كه درگیر بیماری هستند مورد عمل جراحی قرار گرفته و فقط دهانه سینوس گشادتر می شود، بدین ترتیب از صدمه به بافتهای سالم جلوگیری شده و به جاي ایجاد برش بر روی پوست، آندوسكوپ وارد بيني بیمار شده و پزشک متخصص قادر است به تمام سينوس ها ازجمله سینوسهای پيشاني، دور چشم ، زیر قاعده جمجمه و ناحیه فک دسترسي پیدا کند. و با توجه به ناحیه عفونت یا پولیپ و نوع بیماری جراح از مناسبترین لنز و وسیله استفاده ميكند و به کلیه مجاري سینوسی دسترسي کرده و درمان آغاز می‌شود.
اهداف جراحی آندوسکوپی سینوس
هدف از انجام جراحی آندوسکوپی سینوس، برداشتن ترشحات انباشته در سینوس‌ها و بهبود روند جریان هوا از طریق مجاری بینی می‌باشد.
به طور کلی مهم‌ترین اهداف مورد نظر در جراحی آندوسکوپی سینوس‌ها شامل موارد زیر است:
- کاهش تعداد و شدت عفونت‌های سینوسی
- بهبود علائم ناشی از بیماری سینوزیت
- بهبود جریان هوا از طریق مجاری بینی
- تقویت حس بویایی بیمار
مراقبت قبل از جراحی آندوسکوپی سینوس
عمل جراحی آندوسکوپی سینوس‌ها در اغلب موارد به صورت یک عمل سرپایی در بیمارستان یا یک مرکز جراحی انجام می‌شود. در هر صورت مراقبت‌های لازم با کیفیت مناسب از بیمار به عمل می‌آید و نیازی هم به ماندن در بیمارستان در شب بعد از عمل نخواهد داشت. پزشک جراح قبل از شروع عمل جراحی آندوسکوپی بینی، سوابق پزشکی بیمار را به طور دقیق بررسی می‌کند و در تمام مدت عمل جراحی آندوسکوپی سینوس نیز وضعیت بیمار را از نزدیک تحت نظر خواهد داشت. در صورتی که پزشک آزمایش‌های خاصی را برای قبل از عمل آندوسکوپی بینی تجویز کرده باشد، بیمار باید این آزمایش‌ها را از چند روز قبل انجام بدهد و نتایج آن را در روز انجام عمل جراحی آندوسکوپی بینی همراه خود بیاورد تا پزشک آن‌ها را ببیند.
روش جراحی آندوسکوپی سینوس
جراحی آندوسکوپی بینی معمولاً در شرایط بیهوشی عمومی انجام می‌شود. جراح برای انجام این عمل از یک میله نازک به نام آندوسکوپ که یک دوربین کوچک و یک لامپ در انتهای آن تعبیه شده است، استفاده می‌کند و یک تصویر با کیفیت و بزرگنمایی مطلوب از بافت سینوس‌ها تولید می‌کند. سپس عواملی از قبیل گرفتگی‌های طبیعی، پولیپ‌های بینی و یا بافت جای زخم که باعث انسداد سینوس‌ها شده‌اند به طور ایمن و مؤثر توسط ابزارهای مخصوصی برداشته می‌شوند.
همچنین در صورت نیاز، تیغه میانی بینی هم با استفاده از ابزارهای خاصی صاف شده و اندازه شاخک‌های بینی (توربینات‌ها) هم کوچکتر می‌شود. برای جراحی آندوسکوپی سینوس‌ها هیچ نیازی به ایجاد بریدگی بر روی پوست صورت و بینی نیست، زیرا این عمل به طور کامل از داخل سوراخ‌های بینی انجام می‌شود. بنابراین اغلب بیمارانی که این عمل جراحی را انجام می‌دهند می‌توانند همان روز از بیمارستان یا مرکز جراحی مرخص شوند.
مراقبت‌های خانگی بعد از جراحی آندوسکوپی سینوس
یک نکته بسیار مهم که بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن باید خیلی خوب درک کنند آن است که بیماری این افراد حالت مزمن و درازمدت دارد. بنابراین جراحی موفقیت‌آمیز سینوس‌ها فقط می‌تواند عوارض و ناراحتی‌های ناشی از بیماری مزمن سینوس‌ها را کنترل کند. برای پیشگیری از بروز سینوزیت مراقبت های بعد از جراحی سینوس را جدی گرفته و همواره این سه نکته مهم را به خاطر داشته باشید:
- بینی را مرطوب نگه دارید: از مرطوب کننده استفاده کنید، زیاد آب بنوشید، از مصرف نوشیدنی‌های خشک کننده مخاط از جمله الکل و کافئین خودداری کنید، سیگار نکشید چون سیگار هم باعث خشک شدن لایه مخاطی سینوس‌ها می‌شود، و بینی خود را مرتباً با آب نمک رقیق شستشو بدهید.
- از ذرات حساسیت‌زا (آلرژیک) اجتناب کنید: در فصل بهار از قرار گرفتن در معرض دانه گرده گیاهان اجتناب کنید و در فصل شیوع آلرژی ها همیشه دستگاه تهویه را در محیط خود روشن نگه دارید.
- سرما نخورید: تا جایی که می‌توانید سعی کنید دچار سرماخوردگی و آنفولانزا نشوید. هر سال واکسن آنفولانزا را بموقع دریافت کنید.
مزایای جراحی آندوسکوپی سینوس
جراحان در نخستین جراحی‌های سینوس از ناحیه گونه به سینوس‌ها دسترسی پیدا می‌کردند. در نتیجه بافت همبند جای زخم ایجاد می‌شد و بدشکلی پیش می‌آمد. یک روش قدیمی دیگر این بود که جراح از راه فک بالا به سینوس دسترسی پیدا می‌کرد.
اما از آنجایی که در جراحی آندوسکوپی پوست برش داده نمی‌شود و تمام جراحی از راه سوراخ‌های بینی انجام می‌شود، اکثر بیماران همان روز جراحی مرخص می‌شوند. مزایای جراحی آندوسکوپی سینوس به شرح زیر است:
- درد کمتر
- نامشخص بودن اسکار
- خونریزی کمتر
- ناراحتی کمتر بیمار حین جراحی
- نیاز کمتر به پانسمان و استفاده از تامپون بینی پس از جراحی آندوسکوپی
- دوران بهبود سریع‌تر
- میزان موفقیت بالاتر
خطرها و عوارض جراحی آندوسکوپی سینوس
خونریزی
اگرچه روش آندوسکوپی خطر خونریزی را کاهش داده است. چنانچه خونریزی پس از جراحی شروع شود، تامپون داخل بینی قرار داده می‌شود و بیمار بستری می‌شود.
ترشحات خون‌آلود بینی پس از جراحی
برخی بیماران تا دو هفته پس از عمل جراحی آندوسکپی بینی با ترشحات خون‌آلود مواجه می‌شوند. این عارضه طبیعی است و به آهستگی برطرف می‌شود. گرفتن بینی تا 5 روز پس از عمل ممنوع است.
عمل ناموفق یا عود کردن بیماری
مانند تمام جراحی‌های سینوس احتمال دارد که عمل بیماری را درمان نکند یا بیماری مدتی بعد عود کند. در این شرایط باید جراحی تکرار شود یا درمان‌های دیگری انجام شود.
نشت مایع نخاعی
در تمام عمل‌هایی که روی سینوس اتموئید دور چشم انجام می‌شود، اندکی احتمال نشت مایع نخاعی، یعنی مایع اطراف مغز، وجود دارد. چنانچه این عارضه‌ی نادر بروز یابد، مسیر برای عفونت ایجاد می‌شود و بیمار دچار مننژیت می‌شود. این عارضه باید با جراحی یا دیگر درمان‌ها ترمیم شود.
نابینایی
پس از جراحی آندوسکوپی سینوس احتمال نابینایی وجود دارد. اگر چه نابینایی پس از جراحی سینوس موقتی است، اما مواردی از نابینایی دائمی یک چشم نیز گزارش شده است. خوشبختانه چنین عارضه‌ای به ندرت رخ می‌دهد. احتمال نابینایی موقتی یا طولانی مدت پس از جراحی سینوس وجود دارد.
استفاده از آندوسكوپی بینی و سینوس در مواردی غیر از سینوزیت:
از این روش جراحی می توان غیر از سینوزیت در موارد زیر نیز استفاده كرد:
- 1- درمان تومورهای خوش خیم و بدخیم سینوس ( سرطان سینوس )
- 2- جراحی تومورهای قاعده جمجمه
- 3- ترمیم نشت مایع مغزی نخاعی
هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است.
بیشتر بخوانید:
جراحی بینی چه عوارضی به همراه دارد
قبل از اقدام به جراحی بینی بخوانید