فلج بل و هر آنچه باید در مورد آن بدانید

 فلج بل به واسطه آسیب وارده به عصب جمجمه ای هفتم شکل می گیرد. این عصب به نام «عصب صورت» نیز شناخته می شود. هر فردی می تواند به فلج بل مبتلا شود. اما به نظر می رسد این بیماری بیشتر در افراد مبتلا به دیابت یا آنهایی که بهبودی از عفونت های ویروسی را تجربه می کنند، رخ می دهد.

بیشتر مواقع، علائم فلج بل موقتی هستند.

اگر این شرایط برای شما رخ دهد، ممکن است دچار هراس شوید که یک سکته مغزی داشته اید، اما احتمالا این گونه نیست. سکته مغزی که بر عضلات صورت تاثیر می گذارد، موجب ضعف عضلانی در دیگر بخش های بدن نیز می شود و تنها به صورت محدود نیست.

دلیل فلج بل چیست؟

بیشتر پزشکان بر این باورند که فلج بل به واسطه آسیب به عصب صورت، که موجب تورم آن می شود، شکل می گیرد. این عصب از یک ناحیه باریک استخوانی در جمجمه عبور می کند. هنگامی که عصب متورم می شود – حتی به میزان اندک – به سطح سخت جمجمه فشار وارد می کند. این شرایط بر کارکرد عصب تاثیرگذار است.

همچنین، پژوهشگران معتقدند که عفونت های ویروسی ممکن است در ابتلا به فلج بل نقش داشته باشند. آنها شواهدی را کشف کرده اند که نشان می دهند ویروس هرپس سیمپلکس 1 (دلیل شایع تاول های تبخالی) ممکن است مسئول تعداد زیادی از موارد فلج بل باشد.

علائم فلج بل چه چیزهای هستند؟

علائم فلج بل معمولا به طور ناگهانی پدیدار می شوند. ممکن است شب در شرایطی که حالتان خوب است به خواب بروید، اما صبح روز بعد هنگامی که در آینه نگاه می کنید با افتادگی و سستی بخشی از صورت خود مواجه شده باشید.

برخی افراد یک یا دو روز پیش از آغاز فلج بل، پشت گوش خود احساس درد دارند. برخی دیگر به این نکته اشاره دارند که چند روز پیش از مشاهده علائم این بیماری صداها بلندتر از حالت عادی به نظر می رسند.

همچنین، ممکن است مواردی که در ادامه به آنها اشاره می شود را پیش از شکل گیری فلج بل تجربه کنید (به خاطر داشته باشید که این علائم احتمالا تنها در یک سمت از صورت رخ خواهند داد):

• ناتوانی در بستن پلک یا چشمک زدن
• بیشتر یا کمتر از حد معمول بودن میزان آب چشم
• آبریزش دهان
• دشواری در جویدن
• افت حس چشایی
• پرش عضله های صورت
• احساس درد یا بی حسی در پشت گوش

ضعف صورت و افتادگی به طور معمول طی یک یا دو روز به اوج خود می رسند. بیشتر مردم طی چند هفته روند بهبودی را احساس می کنند. آنها به طور معمول طی سه ماه بهبودی کامل را تجربه می کنند. برخی افراد مبتلا به فلج بل دوران ریکاوری طولانی‌تر دارند. در موارد نادر، افراد مبتلا به این بیماری ممکن است برخی علائم دائمی را داشته باشند.

تشخیص و درمان فلج بل

آزمایشی برای این که با اطمینان گفته شود به فلج بل مبتلا هستید، وجود ندارد. در حقیقت، پزشکان به طور معمول این بیماری را پس از حذف احتمال ابتلا به بیماری های دیگر تشخیص می دهند.

پزشک با انجام معاینه کامل و دقیق کار خود را آغاز خواهد کرد. اگر وی به فلج بل مشکوک باشد، تلاش می کند پلک چشم در ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته صورت بیمار را ببندد. اگر پلک بسته نشود، نشانه ای از آن چیزی است که پزشکان «پدیده بل» می نامند. در این شرایط، هنگامی که پزشک تلاش می کند چشم بیمار را ببندد، چشم به سمت بالا و خارج حرکت می کند.

سپس پزشک رد کردن ابتلا به بیماری دیگر را دنبال می کند. وی احتمالا قدرت شنوایی و حس تعادل بیمار را آزمایش خواهد کرد. همچنین، ممکن است انجام چند آزمایش مانند تصویربرداری پرتو اکس از جمجمه، سی تی اسکن، یا ام آر آی را تجویز کند. انجام آزمایش الکتریکی ممکن است به تشخیص کمک کند.

روش های درمانی فلج بل

هیچ چیزی نمی تواند فلج بل را متوقف کند. اگر مشخص شود فلج بل در نتیجه ویروس تبخال (هرپس سیمپلکس 1) یا زونا (هرپس زوستر) شکل گرفته، پزشک ممکن است داروی ضد ویروس، مانند آسیکلوویر، تجویز کند. اما پژوهشی که نشان دهد این داروها در کاهش علائم فلج بل موثر هستند، صورت نگرفته است.

همچنین، پزشک ممکن است یک دوره کوتاه استفاده از کورتیکواستروئیدها، مانند پردنیزون، را تجویز کند. هدف از این کار کاهش تورم عصب صورت است. این کار می تواند مدت زمان علائم فلج بل را کوتاه کند.

در همین حال، پزشک مراقبت اضافی از چشم در بخش تحت تاثیر قرار گرفته را توصیه خواهد کرد. ممکن است استفاده از چشم بند پیشنهاد شود زیرا بیمار قادر به پلک زدن و بستن پلک خود نیست. اگر اشک چشم ها کمتر از حد معمول باشد، بیمار ممکن است مجبور به استفاده از قطره های چشمی برای جلوگیری از خشک شدن چشم باشد.

در نهایت، پزشک ممکن است ماساژ عضلات صورت را پیشنهاد دهد. در موارد بسیار نادر – زمانی که علائم پس از گذشت مدتی بهبود نیابند – ممکن است انجام عمل جراحی برای کاهش فشار روی عصب صورت پیشنهاد شود.

عصر ایران