شیر مادر مناسب ترین و پر فایده ترین تغذیه برای کودک است و می تواند ضامن تندرستی کودک باشد. شير مادر به دلیل دارا بودن مواد حفاظتي می تواند نیازهای بدنی کودک را تا 6 ماه اول زندگي تامین کند و از آن پس تا پايان سال دوم زندگي تأمين‌کننده بخش مهمي از انرژي و مواد مغذي مورد نياز اوست.
نوزادي دوران بسيار حساسي است که مراقبت‌های ویژه‌ای را طلب می‌کند و تغذيه کودک با شير مادر، علاوه بر تأمين رشد و تکامل مطلوب وی، سبب تقويت ارتباط عاطفي مادر و کودک، رشد ذهني و رواني مناسب، افزايش ضريب هوشي و قدرت يادگيري شده و بروز يا شدت بسياري از بیماری‌های گوارشي، تنفسي، آلرژي، بعضي از سرطان‌های دوران کودکي، مرگ ناگهاني شيرخوار، بیماری‌های مزمن دوران بزرگسالی مانند ديابت، چاقي، پر فشاري خون و بیماری‌های قلبي- عروقي را نيز کاهش می‌دهد.
رشد و تکاملی مطلوب‌تر
معاون بهداشتی و رئیس مرکز بهداشت استان می‌گوید: شیر مادر از بسیاری از بیماری‌ها در سنین بالاتر از آلزایمر و دیابت جلوگیری می‌کند.
دکتر «بابك عشرتی» می‌افزاید: ترکیب شیر مادر مطابق با سن شیرخوار تغییر می‌کند و شیرخوار تا پایان 6 ماهگی به چیز دیگری احتیاج ندارد.وی در ادامه اظهار می‌کند: در مادراني که فرزندشان را با شير خود تغذيه می‌کنند، احتمال بروز مشکلاتي نظير چاقي، ابتلا به سرطان پستان و تخمدان، بیماری‌های قلبي- عروقي، پوکي استخوان و افسردگي بعد از زايمان کمتر است و عود ميگرن و بیماری ام اس در آنان کاهش می‌یابد.
فوائد تغذيه با شير مادر
معاون بهداشتی و رئیس مرکز بهداشت استان ادامه می‌دهد: كاهش عفونت‌هاي گوارشي به خصوص اسهال و استفراغ، عفونت‌های تنفسي،كاهش عفونت‌های ويروسي و باکتریال و قارچي به علت عوامل اختصاصي و غیر اختصاصي شير مادر، رشد و تكامل مطلوب شيرخوار، پاسخ به ايمونيزاسيون و حمايت 7 استراتژي سازمان بهداشت جهاني در رشد و سلامت كودك شامل ايمن سازي، پيشگيري از اسهال، پيشگيري از عفونت‌های حاد تنفسي، تنظيم خانواده، تغذيه با شير مادر، تغذيه تكميلي و پی‌گيري رشد كه همه در زير چتر تغذيه با شير مادر است.
يك عمرسلامتي
كارشناس مسئول مادر و كودك مركز بهداشت استان نیز عنوان می‌کند: 6/52 درصد كودكان 6 ماه در استان به طور انحصاري با شير مادر تغذيه مي‌شوند.
«عشرت سادات موسوي» اظهار می‌کند: شعار امسال هفته جهاني شير مادر «تغذيه با شير مادر، يك عمرسلامتي» است و بر شروع تغذیه با شیر مادر در ساعت اول تولد و تداوم آن در 2 سال نخست زندگی تأکید دارد.وي ادامه می‌دهد: اگر چه شاخص‌هاي شير مادر در طي سال‌هاي اخير در استان روندي رو به بهبود داشته، ولي هنوز تا رسيدن به وضعيت مطلوب راه طولاني در پيش داريم.
كارشناس مسئول مادر و كودك مركز بهداشت استان می‌افزاید: امروزه مي‌توان با انجام اقداماتي ساده نظير تماس پوست با پوست مادر و نوزاد بلافاصله پس از زايمان سلامتي را به شيرخواران هديه كرد، بنابراين لازم است پس از تولد بلافاصله نوزاد روي سينه مادر و در تماس با پوست مادر قرار گيرد و حداقل براي مدت يك ساعت اين تماس ادامه داشته باشد و مادر ظرف يك ساعت اول پس از زايمان اولين شيردهي را شروع كند تا اولين غذاي نوزاد آغوز باشد.
وي ادامه می‌دهد: تماس پوست با پوست، نوزاد را گرم مي‌كند، سبب آرامش مادر و نوزاد مي‌شود، پيوند عاطفي مادر و كودك را تسريع و تسهيل مي‌كند و اثرات مفيد آن بر تكامل، شخصيت و تعادل رواني در سال‌هاي بعدي زندگي باقي مي‌ماند، همچنین شروع تغذيه از پستان به بر قرار شدن جريان شير كمك مي‌كند، تنفس و ضربان قلب نوزاد را منظم مي‌كند، همچنين به دلیل آشنايي نوزاد با ميكروب‌هاي بدن مادر دفاع بدن او بهتر مي‌شود.
كارشناس مسئول مادر و كودك مركز بهداشت مركزي با اشاره به اهميت آغوز به عنوان اولين غذاي كودك می‌گوید: آغوز يا كلستروم براي نوزاد بسيار مغذي است و نياز نوزاد در روز خيلي كم و قطرات كم آغوز نيز براي او كافي است، آغوز سرشار از عوامل ايمني‌بخش است كه او را در برابر بسياري از بيماري‌ها حفاظت مي‌كند و به تنظيم سيستم ايمني در حال تكامل نوزاد نيز كمك مي‌كند.
موسوي ادامه می‌دهد: آغوز حاوي فاكتورهاي رشد است كه به تكامل و عملكرد موثر روده نوزاد كمك كرده و ورود ميكرو ارگانيسم‌ها را به بدن نوزاد مشكل مي‌سازد همچنين آغوز سرشار از ويتامين A است كه براي حفاظت چشم‌ها و كاهش عفونت‌ها اهميت دارد و از طرفي با تحريك عمل دفع به پيشگيري از زردي كمك مي‌كند، از طرفي دادن آغوز، واكنش مكيدن نوزاد را در طول يك ساعت اول تولد قوي به كار مي‌اندازد اين مزيت به انقباض رحم، خروج جفت و كاهش خون‌ريزي مادر كمك مي‌كند.
لزوم آگاهي بخشی
موسوي اظهار می‌کند: به منظور رسيدن به شاخص‌هاي مطلوب در اين زمينه مشكلات بسياري وجود دارد. آگاهي خانواده‌ها به ويژه دختران جوان از مزاياي تغذيه با شير مادر، ناكافي بودن آموزش‌هاي دوران بارداري و نداشتن تماس نوزادان با مادر بلافاصله بعد از تولد و تاخير در شروع شيردهي از اين مشكلات است.به گفته وي کافی نبودن آموزش‌هاي عملي در شيردهي به مادران در دوران كوتاه اقامت در بيمارستان، ترخيص زودرس مادران از زايشگاه‌ها، نبود حمايت صحيح و به موقع از مادران شيرده پس از ترخيص، درصد بالاي سزارين، حمايت ضعيف مديران و كارفرمايان براي تغذيه با شير مادر و تشويق مادران به استفاده از شيشه و پستانك به طور غير مستقيم از طريق سريال‌هاي صدا و سيما از ديگر مشكلات موجود در اين بخش به شمار مي‌رود.
كارشناس مسئول مادر و كودك مركز بهداشت استان با بيان اينكه بايد براي بهتر كردن وضعيت شيردهي در جامعه از تمامي افراد جامعه كمك گرفت، اظهار می‌کند: مي‌توان با تدوين راهكارهاي مناسب مادران را مجاب کرد تا شيرخوارشان را با شير خود تغذيه كنند.
وی می‌افزاید: در اين زمینه طرح‌هايي چون ارائه آموزش‌هاي لازم براي شيردهي در دوران بارداري از سوي متخصصان زنان و زايمان، پزشكان و ديگر كاركنان بهداشتي و شروع شيردهي در زايشگاه‌ها و بيمارستان‌ها، ايجاد كلينك‌هاي مشاوه شيردهي و تشكيل گروه‌هاي حامي در زايشگاه‌ها و بيمارستان‌ها، حمايت مديران ادارات و سازمان‌ها از مادران شاغل (مرخصي شيردهي، مرخصي ساعتي براي شيردادن و فراهم كردن وسايل و امكانات لازم براي دوشيدن شير از سوی مادر در محل كار) و ترويج تغذيه با شير مادر به عنوان يك اصل و ایجاد نقش شایسته براي مادران در سريال‌ها از اين راهكارهاست.
منبع: همشهری
