در مورد اختلالات تیک در کودکان چه می دانید؟

«فاطمه خمسه» با بیان اینکه تیک شایع‌ترین اختلال حرکتی در کودکان است، اظهار کرد: تیک جزو اختلالات حرکتی شایع است که در کودکان بیش از بزرگسالان دیده می‌شود هرچند در بزرگسالان نیز برای اولین بار به چشم می‌خورد. وی افزود: تیک حرکات تکراری است که به شکل‌های مختلف مانند پلک‌زدن مکرر، بالا انداختن شانه، چین انداختن بینی و صاف کردن گلو خود را نشان می‌دهد.

این نورولوژیست با اشاره به انواع تیک‌ها گفت: تیک‌ها به 2 شکل صوتی و حرکتی خود را نشان می‌دهند، تیک صوتی با صاف کردن گلو، حالتی شبیه دفع خلط و صداهای ناگهانی خود را نشان می‌دهد و در تیک‌های شدید حالت فحش دادن نیز دیده می‌شود. وی ادامه داد: در تیک  حرکتی فرد در دست، پا و صورت خود حرکاتی تکراری انجام می‌دهد که غیر ارادی است.

این متخصص مغز و اعصاب توره را جزو تیک‌های پیچیده عنوان کرد و گفت: توره به تیک‌های پیچیده‌ای گفته می‌شود که گاهی ترکیبی از تیک‌های صوتی و حرکتی است، همچنین فرد قبل از تیک احساس می‌کند که باید این کارهایی را انجام دهد، مثلا فردی که شانه‌هایش را بالا و پایین می‌اندازد، می‌گوید که  احساس خستگی در شانه‌هایم می‌کنم و باید با این حرکت آنها را تخلیه کنم.

این متخصص مغز و اعصاب اظهار کرد: تیک‌ها بر خلاف سایر اختلال‌های حرکتی که در خواب ایجاد می‌شود، موقع استراحت و خواب از بین می‌رود. همچنین فرد مبتلا می‌تواند در کوتاه‌ مدت تیک را کنترل کند، اما بعد از آن با شدت بیشتری به این رفتارهای تکراری می‌پردازد، مثلا اگر از فردی که تیک حرکتی پلک زدن چشم دارد، بخواهیم که برای دقایقی پلک نزند قادر است این کار را انجام دهد، اما پس از آن با شدت بیشتری پلک می‌زند. این نورولوژیست ادامه داد: معمولا به مبتلایان به تیک این آگاهی را می‌دهیم که آنها به دارو نیاز ندارند و این اختلال ظرف مدت کوتاهی
از بین می‌رود.

وی با تأکید بر منع نکردن دانش‌آموزان مبتلا به تیک از سوی اولیای مدرسه گفت: آگاهی بخشی به اولیا مدرسه درباره منع نکردن دانش‌آموزان مبتلا به انجام رفتارهای تکراری بسیار مؤثر است، چرا که اگر فرد مبتلا را از انجام این حرکات تکراری منع کنیم، استرس بیشتری بر آنها وارد می‌شود و همین امر می‌تواند شدت تیک را افزایش دهد.  این متخصص مغز و اعصاب ادامه داد: برخی از انواع تیک‌ها در طول زمان در عملکرد شغلی و اجتماعی فرد مبتلا اختلال ایجاد می‌کند، همچنین در برخی تیک‌ها حرکات شدید گردن دیده می‌شود که ممکن است به ستون فقرات آسیب وارد کند بنابراین در این موارد به تجویز دارو نیاز است.

خمسه با بیان این‌که در شرایط استرس تیک‌ها تشدید می‌شود، گفت: مبتلایان نباید خود را در معرض استرس، اضطراب و بی‌خوابی قرار دهند چرا که این سازه‌ها منجر به افزایش و تشدید تیک آنها می‌شود، همچنین برخی داروها مانند ضد تشنج‌ها در کودکان ایجاد تیک می‌کند و برخی از داروهایی که جزو مشتقات دوپامین است، نیز در بزرگسالان تیک به وجود می‌آورد. این متخصص مغز و اعصاب اظهار کرد: برخی افراد به دنبال ضربه به سر، سکته مغزی و مسمومیت با منواکسیدکربن دچار تیک می‌شوند که این موارد در افراد بزرگسال دیده می‌شود.وی ادامه داد: اختلال تیک در کودکان زودگذر است و تیک‌های توره که پیچیده‌تر  است نیز، تا قبل از 18 سالگی کنترل  می‌شود و نیاز به دارودرمانی ندارد.

خمسه گفت: علت ابتلا به تیک‌ ممکن است ژنتیکی باشد، همچنین برخی  بیماری‌ها بعد از عفونت‌های استرپتوکوکی، فرد را دچار تیک می‌کند که خوشبختانه با توجه به آنتی‌بیوتیک‌هایی که وجود دارد این احتمال بسیار کمتر شده است.
این نورولوژیست اظهار کرد: برای درمان تیک در کودکان باید همه عوامل فشارزا را از بین ببریم، در مورد بزرگسالان نیز انجام ورزش روزانه می‌تواند استرس ناشی از فعالیت‌های روزمره را کاهش دهد. وی افزود: برخی زن‌های خانه‌دار می‌گویند که موقع خرید بیشتر از یک ساعت پیاده‌ روی می‌کنند این در حالی است که پیاده‌روی به قصد ورزش با پیاده‌روی که ناشی از فعالیت دیگر است  متفاوت است، چرا که پیاده‌روی به دلیل  انجام امور روزمره، خود عامل استرس‌زا محسوب می‌شود.
این متخصص مغز و اعصاب اظهار کرد: شنا، خواب مناسب و رعایت بهداشت زندگی می‌تواند در کاهش استرس و ابتلا به اختلالاتی که فشارهای روانی عامل ایجاد آنها  است مؤثر باشد،  بر این اساس توصیه می‌شود تا افراد به ویژه کسانی که شب‌ها تا دیروقت بیدار می‌مانند و صبح تا نیم‌روز می‌خوابند به رعایت بهداشت خواب بپردازند و خود را در معرض استرس و ابتلا به اختلالاتی مانند تیک قرار ندهند.