کم شنوایی در کودکان وضعیتی پنهان است و در صورت اجرا نشدن برنامه های غربالگری شنوایی، ممکن است کم شنوایی و یا حتی ناشنوایی چندین ماه پس از تولد پنهان بماند.
كاهش شنوايي شايع ترين نقص مادرزادي است و ميزان شيوع كم شنوايي در زمان تولد بيش از 2 برابر مجموع ديگر اختلالات قابل ارزيابي كودكان است.
كودك از همان ماه هاي اول تولد شروع به يادگيري زبان مي كند، افت شنوايي عاملي است كه اين فرآيند را به خطر مي اندازد. كم شنوايي عوارض گسترده اي را با خود به همراه دارد و باعث آسيب هاي جدي در رشد طبيعي گفتار و زبان مي شود. از طرفي، آزمون هاي شنوايي بسيار دقيق است و مي تواند افت شنوايي بسيار ضعيف را هم تشخيص دهد.تحقيقات نشان داده است كه عدم تشخيص كم شنوايي هاي تك گوشي احتمال عقب ماندگي تحصيلي كودكان را تا 10 برابر افزايش مي دهد.
از آنجا كه كم شنوايي پس از معلوليت ذهني و جسمي شايع ترين مشكل مادرزادي است، اجراي طرح غربالگري شنوايي در ماه هاي آغاز تولد ضروري است. متخصص گوش و حلق و بيني و معاون پژوهشي دانشگاه علوم پزشكي شيراز در اين خصوص به خبرنگار ما گفت: انجام غربالگري شنوايي در تمام دنيا اهميت به سزايي دارد و كم شنوايي اگر در دوران نوزادي تشخيص داده شود و به موقع براي درمان هاي دايمي، جراحي و يا استفاده از سمعك اقدام شود در آينده در رشد گفتاري و اجتماعي كودك تأثيرات بسيار مطلوبي مي گذارد.
دكتر سيد بصير هاشمي افزود: كودكان كم شنوا در صورت عدم شناسايي به موقع، از نظر رشد گفتاري نسبت به همسالان خود عقب مي مانند و از لحاظ ارتباط و گفتار نيز دچار مشكلات جبران ناپذيري مي شوند. اين كودكان اگر ناشنوا باشند با عوارض بسيار بيشتري رو به رو مي شوند و زمان طلايي براي كاشت حلزون كه زير 2 سالگي است را از دست مي دهند.
عضو تيم كاشت حلزون شنوايي دانشگاه علوم پزشكي شيراز گفت: اگر غربالگري براي كودكان كم شنوا در همان ماه هاي آغازين تولد در زير 6 ماهگي انجام شود و در صورت وجود مشكل از همان ابتدا كارهاي درماني انجام گيرد آن ها مي توانند مانند بچه هاي عادي از زندگي، بازي و كلاس هاي درس لذت ببرند و رشد عقلي، گفتاري و اجتماعي آن ها عادي و مطابق با همسالان خواهد بود.
دكتر هاشمي افزود: كنترل بيماري هاي غير واگير با توجه به شيوع آنها جزو سياست هاي وزارت بهداشت و درمان است و غربالگري شنوايي و كنترل آن در بين اين اولويت ها قرار دارد و مي تواند در كاهش معلوليت ها نقش عمده اي داشته باشد. اين متخصص گوش و حلق و بيني عنوان كرد: در حال حاضر پوشش غربالگري شنوايي به منظور شناسايي افراد كم شنوا و ناشنوا 60 تا 70 درصد است و سياستگذاران بايد به سمت انجام 100 درصدي اين نوع غربالگري ها بروند.
دكتر هاشمي گفت: طبق آمار موجود از هر يك هزار تولد در فارس 2 تا 3 نوزاد کم شنوا هستند و يك نفر در هر هزار تولد نيز ناشنوا به دنيا مي آيد. اين بيماري جزو معلوليت هاي شايع و خاموش است و آثار ظاهري چندان مشخصي ندارد. وي افزود: سالانه حدود 80 هزار نوزاد در فارس متولد مي شوند كه 200 نفر از اين تعداد كم شنوا هستند و حداقل 15 درصد آنها به دليل عدم تشخيص زود هنگام از دريافت به موقع خدمات درماني و توانبخشي باز مي مانند.
دكتر هاشمي گفت: تولد نوزاد نارس، بستري در بخش مراقبت هاي ويژه پس از تولد، زردي و يرقان و تعويض خون نوزاد به اين دليل و همچنين ابتلا به مننژيت در نوزادي احتمال ناشنوايي را افزايش مي دهد به طوري كه از هر 50 نوزادي كه در شرايط ياد شده قرار مي گيرد يك مورد ناشنوا مي شود.
مدير كل بهزيستي فارس نيز يادآور شد: كم شنوايي و ناشنوايي از نظر ميزان شيوع پس از معلوليت جسمي، حركت و ذهني بيشترين ميزان شيوع را دارد و حدود 20 هزار كم شنوا و ناشنوا در فارس به سر مي برند. دكتر سيد مرتضي موسوي افزود: در برخي شهرستان ها كه ازدواج فاميلي بيشتر انجام مي گيرد ميزان شيوع كم شنوايي و ناشنوايي نيز بالاتر است و با اين وجود يكي از معلوليت هايي كه با تشخيص به موقع و مداخله زودهنگام مي توان عوارض آن را به حداقل رساند كم شنوايي و ناشنوايي است.
وي يادآور شد: 34 پايگاه غربالگري شنوايي در استان فعال است و دستگاه مربوط به آن با يك فرد آموزش ديده در هر پايگاه مستقر است و والدين خود نيز مي توانند درخواست انجام اين غربالگري را براي نوزاد بدهند اين دستگاه اختلال را تشخيص مي دهد اما براي تشخيص تخصصي در صورت لزوم و در مراحل بعدي، نوزاد به كارشناس شنوايي اوديولوژيست (متخصص شنوايي سنجي) و نهايتاً متخصص گوش و حلق و بيني ارجاع مي شود و اگر نياز به كاشت حلزون باشد نيز به تيم مربوطه معرفي خواهد شد.
معاون امور توسعه پيشگيري بهزيستي فارس هم بيان كرد: طرح غربالگري شنوايي ساليان سال در بهزيستي در حال انجام است تا از معلوليت هاي ناشنوايي پيشگيري كند و در اين خصوص طرحي با عنوان «يك – سه – شش» وجود دارد كه طبق آن قبل از يك ماهگي نوزادان بايد تحت غربالگري شنوایی قرار گيرند تا در صورت لزوم مداخله به موقع انجام گيرد.
محمود رضا عرب ادامه داد: در سه ماهگي اقدامات تشخيصی و زير شش ماهگي اقدامات طبي، دارويي، درماني و توانبخشي مانند تجويز سمعك و كاشت حلزوم انجام مي شود.
وي عنوان كرد: عدم تشخيص به موقع كم شنوايي در كودك مي تواند تأخير در گفتار و عوارض جبران ناپذير ديگري به دنبال داشته باشد و اگر اين امور تا 10 سالگي به تأخير بيفتد باعث مشكلات بسياري مي شود و كودك ديگر يك فرد عادي نخواهد بود چرا كه نمي تواند ارتباط موثر با محيط بيرون برقرار كند.
عرب گفت: تعداد مواليد زنده شهري و روستايي سال گذشته در فارس 88 هزار و 790 نفر بوده كه از اين تعداد براي 68 هزار و 158 نوزاد در 34 پايگاه استان، غربالگري شنوايي انجام شده و 77 درصد را توانسته ايم غربالگري كنيم و سعي داريم امسال اين ميزان را به 95 درصد برسانيم.
به گفته وي، تعداد نوزاداني كه پس از غربالگري شنوايي در استان در سال گذشته به مرحله تشخيص رسيده اند 505 نفر بوده اند و 159 نوزاد به مرحله مداخله رسيده اند كه مبتلا به نارسايي شنوايي بوده اند كه پس از بررسي ها 118 نفر نياز به سمعك داشتند و براي 41 نوزاد مداخله طبي و درماني انجام شده است.
اين مسئول بهزيستي فارس افزود: در 29 شهرستان استان با همكاري معاونت درمان دانشگاه علوم پزشكي شيراز پايگاه هايي كه اكثراً در زايشگاه ها مستقر است براي غربالگري شنوايي در نظر گرفته شده و والدين در تمامي نقاط فارس مي توانند به اين منظور مراجعه كنند.
عرب اضافه كرد: خانواده ها خود نيز اين مساله را جدي بگيرند وقتي نوزادي متولد مي شود، قبل از يك ماهگي براي غربالگري شنوايي به مراكز ما مراجعه كنند تا معلوليت كم شنوايي و ناشنوايي به حداقل برسد.
منبع: خبر آنلاین
