پارگی مینیسک مفصل زانو یکی از شایع ترین مشکلات مربوط به زانو است. مینیسک زانو از غضروف ساخته شده است و بین استخوان ران و استخوان ساق پا قرار گرفته است. آسیب دیدن و پاره شدن مینیسک زانو یکی از عوامل درد زانو است. در این مطلب قصد داریم به بررسی علائم پارگی مینیسک، روش درمان و تشخیص آن بپردازیم.
علائم پارگی مینیسک مفصل زانو
• انواع زانو درد، مخصوصا در یک طرف زانو
• التهاب قسمت جانبی مفصل
• ورم زانو در عرض ۱۲ ساعت پس از آسیب دیدگی
• قفل شدن زانو
قفل کردن زانو با توجه به علت قفل شدن زانو دو نوع عمومی دارد. یک نوع از قفل شدگی که در آن زانو به دلایل مکانیکی از حرکت باز می‌ایستد (قفل شدگی واقعی) و نوع دیگر قفل شدن زانو به دلیل وجود درد زیاد ایجاد می‌شود به طوری که شدت درد به فرد اجازه حرکت زانو را نمی‌دهد (قفل شدگی کاذب). قفل کردن واقعی به ندرت اتفاق می افتد.
• گرفتگی زانو در حین حرکت، یا به طور کامل صاف نشدن زانو
• صدای ترکیدگی داخل زانو در حین حرکت دادن آن
• خالی کردن زانویا ضعیف به نظر رسیدن آن
علت پارگی مینیسک مفصل زانو
علت پارگی مینیسک زانو در اغلب موارد، آسیب دیدگی زمانی رخ می‌دهد که فرد وقتی زانویش خمیده است و حداقل یکی از پاهای او روی زمین قرار دارد، بدن خود را سریع می‌چرخاند. در ادامه به بعضی از علت‌های شایع پارگی مینیسک زانو اشاره می‌شود:
• سن (با افزایش سن مینیسک زانو دچار فرسایش می‌شود)
• ورزش‌های برخوردی (برای مثال، فوتبال، هاکی، راگبی)
• ورزش‌های رقابتی (دو، اسنوبورد و غیره)
بلند کردن جسم سنگین و خم شدن بیش از حد نیز ازعلل پارگی مینیسک زانو می باشد .
پیچ خوردن پا در حین خم بودن زانو اغلب منجر به یک پارگی مینیسک زانوی حاد می‌شود که تقریبا از هر صد هزار نفر۶۱ نفر آن را در طول زندگی خود تجربه می‌کنند. از سوی دیگر، افزایش سن از علل پارگی مینیسکبوده و پارگی‌های تخریبی بیشتر در بین افراد بالای ۶۵ سال که مینیسک آن‌ها ضعیف‌تر شده و انعطاف پذیری کمتری دارد، پیش می‌آید. حتی برخوردهای جزئی در بین افراد مسن منجر به بروز علائم پارگی مینیسکتخریبی می‌شود.
تشخیص پارگی مینیسک مفصل زانو
پزشک برای مقایسه زانوی آسیب دیده با زانوی سالم هر دو زانوی شما را معاینه می‌کند.پزشک زانوی آسیب دیده را برای بررسی و علایم پارگی مینیسک زانو از جمله ورم زانو ، التهاب و مایع داخل مفصل زانو را معاینه می‌کند. در صورتی که زانو قفل نکرده باشد، زانوی آسیب دیده شما را خم می‌کند و گرفتگی و تق تق زانو را بررسی می‌کند. پزشک همچنین دامنه حرکتی و سفتی مفصل زانو ی شما را ارزیابی می‌کند تا متوجه شود زانوی شما نسبت به فشار حساس است یا خیر. در صورتی که نتایج معاینه شما نشان دهنده این باشد که دچار پارگی مینیسک شده‌اید، آزمایشات دیگری مثل تصویر برداری با اشعه ایس، ام ار ای یا سی تی اسکن بر روی شما انجام می‌گیرد.
کنترل درد پارگی منیسک زانو
1- به زانوی خود استراحت دهید.
اگر زانویتان درد دارد، فعالیت هایی را که نیاز به راه رفتن دارند کاهش دهید، یعنی زیاد راه نروید، از پله کمتر بالا و پایین بروید، ندوید و از جایی نپرید. برای کاهش درد زانو از چوب زیربغل می توانید استفاده کنید.
2- از یخ استفاده کنید.
برای کاهش درد و ورم زانو، کیسه یخ روی آن قرار دهید. هر 3 تا 4 ساعت یکبار به مدت 15 تا 20 دقیقه این کار را انجام دهید.
دو تا سه روز این کار را تکرار کنید تا درد و ورم شما از بین برود.
3- زانو را تحت فشار قرار دهید.
برای کنترل ورم زانو، دور آن باند کشی و یا زانوبند مخصوص ببندید.
4- زانو را بالا ببرید.
موقع نشستن و یا دراز کشیدن، بالشی را زیر پاشنه پای خود قرار دهید تا زانویتان کمی بالا بیاید.
5- از داروهای مسکن ضدالتهاب استفاده کنید.
برای کاهش درد و ورم می توانید از داروهای مسکن ضد التهاب استفاده کنید. ولی باید بدانید این داروها دارای یک سری عوارض جانبی هستند، مانند افزایش خطر خونریزی و زخم گوارشی.
لذا این داروها باید گاهی اوقات مصرف شوند، نه همیشه، مگر اینکه پزشک شما دستور دیگری دهد.
6- فیزیوتراپی کنید
با مراجعه به متخصص فیزیوتراپی، ناحیه زانو را فیزیوتراپی کنید. معمولا 10 جلسه فیزیوتراپی توصیه می شود.
7- ورزش کنید
ورزش های کششی و تقویت کننده زانو را برای کاهش فشار روی آن انجام دهید. طرز انجام این ورزش ها را از متخصص فیزیوتراپی بپرسید.
8- ندوید و نپرید
از انجام فعالیت های بدنی ضربه ای و فشاری مانند دویدن و پریدن خودداری کنید.
9- عمل جراحی برای ترمیم منیسک
اگر پارگی منیسک زانو وسیع باشد و زانو قفل شود و ثابت نباشد، نیاز به عمل جراحی است. با عمل جراحی می توان پارگی را ترمیم کرد.
10- عمل جراحی برای برداشتن منیسک
با عمل جراحی می توان قسمتی از منیسک پاره شده را برداشت.
درمان پارگی مینیسک مفصل زانو
دارو درمانی
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی را برای کمک به تسکین درد زانو می‌توان استفاده کرد. با این حال، داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی را نباید در طولانی مدت مورد استفاده قرار گیرند، زیرا باعث مشکلات روده و معده می‌شود و حتی از توانایی طبیعی بدن در درمان خود جلوگیری می‌کنند.
گاهی اوقات برای پارگی منیسک زانو ، مکمل‌های طبیعی مثل گلوکوزامین، ام اس ام (msm)، کندرویتین یا اسید هیالورونیک برای کمک به استحکان بافت آسیب دیده تجویز می‌شود.
در صورتی که درد و التهاب ادامه داشته باشد، داروهای موضعی تجویزی یا تزریق استروئید یا کورتیزون برای شما ارائه می شو که به کاهش التهاب و ورم کمک می‌کنند.
فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی
فیزیوتراپیست حرکات ورزشی مخصوصی را برای حفظ استحکام شما در طول بهبودی طراحی می‌کند و به ترمیم دامنه حرکتی زانو کمک می‌کند. به شما یک برنامه ورزشی خانگی ارائه می‌شود که مخصوص وضعیت شما است.
برای اغلب درجات پارگی مینیسک زانو، حرکات ورزشی ساده به حفظ استحکام عضلانی در جلوی ران (عضلات چهار سر)، پشت ران (همسترینگ)، عضله ساق پا و باسن کمک می‌کنند. کل این نواحی در طول بهبودی زانو پس از آسیب دیدگی برای عملکرد کلی پای شما مهم هستند. حرکات ورزشی باید تنها با توصیه فیزیوتراپ و تنها در صورتی که دردی جزئی به بار بیاورند یا دردی نداشته باشند، انجام بگیرند.
تزریق ازون
ازون یک روش درمانی تزریقی است که باعث ترمیم گردش خون می‌شود و مواد لازم برای درمان مینیسک و بافت‌های آسیب دیده دیگر را فراهم می‌کند.
تزریق اوزون ترکیبی از داروها است که سطوح درد را کاهش می‌دهند و دستگاه ایمنی بیش از حد فعال را به تعادل می‌رسانند. این تزریق همچنین شامل مواد مغذی مخصوصی برای درمان مینیسک آسیب دیده و اکسیژن/اوزون برای مشارکت فعالانه زانو در بازسازی می‌شوند.
تزریق PRP
در روش تزریق پلاسمای غنی از پلاکت، پلاکت‌های خون خود بیمار برای ترمیم مینیسک زانوی آسیب دیده استفاده می‌شود. این روش باعث تسکین درد و همچنین تسریع فرآیند بهبودی می‌شود.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت کمتر از یک ساعت طول می‌کشد. خون بیمار گرفته می‌شود و به مدت ۱۵ دقیقه در یک سانتریفیوژ قرار داده می‌شود تا پلاکت‌های آن جدا شوند. سپس پلاسمای غنی از پلاکت به زانوی آسیب دیده تزریق می‌شود.
زانوبند طبی
بستن زانو بند در هنگام پارگی مینیسک زانو باعث گرم نگه داشتن زانو (برای کاهش درد) می‌شود و همچنین زانو را ثابت نگه می‌دارد تا حرکاتی که باعث افزایش درد می‌شوند کاهش پیدا کنند (برای مثال حرکات از یک سمت به سمتی دیگر و حرکات چرخشی اغلب باعث وخامت درد ناشی از پارگی مینیسک می‌شوند). با این حال، اگر چه زانوبندها باعث ثبات بیشتر زانو می‌شوند، زانو شما هنوز کمی خالی می‌کند. در صورت استمرار این وضعیت، باید به پزشک مراجعه کنید. احتمالا پزشک برای کاهش درد ناشی از پارگی مینیسک زانو، دو زانو بند برایتان تجویز می کند.
هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است.
بیشتر بخوانید:
۱۰ روش خانگی برای درمان دردهای عضلانی
مهم ترین علل تورم و آب آوردن زانو چیست
مینیسک مصنوعی با استفاده از چاپ سه‌بعدی
