یکی از عارضه هایی که سبب ایجاد کمر درد می شود، سرخوردگی مهره کمر می باشد. این عارضه یک مشکل دردناک است اما می توان آن را درمان کرد و جای نگرانی نیست. سرخوردگی مهره کمر، مهره های پایین تر ستون فقرات را درگیر می کند و در اثر سر خوردن یکی از مهرههای پایین کمر بر روی استخوانی که مستقیماً در زیر آن قرار دارد، ایجاد می شود.
انواع سرخوردگی مهرههای کمر
اصولاً سرخوردگی مهرههای کمر به پنج نوع عمده طبقه بندی میشود:
دیسپلاستیک
سرخوردگی دیسپلاستیک مهرههای کمر ناشی از یک نقص مادرزادی (از بدو تولد) در هنگام شکلگیری بخشی از مهره موسوم به فاست میباشد. این نقص میتواند باعث لغزش مهره کمر گردد.
ایستمیک
سرخوردگی ایستمیک مهرههای کمر به دلیل معیوب بودن بخشی از مهره، موسوم به قسمت بین مفصلی (pars interarticularis) ایجاد میشود. این نقص میتواند باعث لغزش مهره به جلو گردد.
دجنراتیو
سرخوردگی دجنراتیو مهرههای کمر زمانی رخ میدهد که مفاصل، به دلیل بیماری آرتریت، توانایی خود را برای حفظ همترازی ستون فقرات در وضعیت طبیعی آن از دست میدهند. این وضعیت میتواند باعث لغزش مهره به جلو شود.
تروماتیک
این نوع سرخوردگی مهرههای کمر پس از تروما یا آسیب به مهرهها ایجاد میشود. شکستگی پایه پدیکول، لامینا یا فاست میتواند باعث لغزش مهره به جلو گردد.
پاتولوژیک
سرخوردگی پاتولوژیک مهرهها ناشی از ضعف ساختاری استخوان است، که معمولاً توسط یک بیماری مانند تومور یا سایر بیماریهای استخوان ایجاد میشود. این ضعف میتواند باعث لغزش مهره به جلو گردد.
سرخوردگی مهره چقدر شایع است؟
درحقیقت سرخوردگی مهره کمر شایعترین علت کمردرد در جوانان و نوجوانان میباشد. بروز علائم سرخوردگی مهره غالباً در زمان جهش رشدی در دوره نوجوانی شروع میشود. البته سرخوردگی مهره کمر تخریبی اغلب در سنین بالاتر از 40 سالگی اتفاق میافتد.
سرخوردگی مهره چگونه درجهبندی میشود؟
- درجه 1-سرخوردگی به میزان کمتر از 25%
- درجه 2-سرخوردگی بین 25 تا 50%
- درجه 3-سرخوردگی بین 50 تا 75%
- درجه 4-سرخوردگی بیشتر از 75%
- درجه 5-در این حالت، کل جسم مهره بالایی به طور کامل به سمت جلو سرخورده و در مقابل جسم مهره پایینی قرار میگیرد. این حالت خاصی از سرخوردگی مهره است که تحت عنوان اسپوندیلوپتوز نامیده میشود و بسیار نادر است.
علائم سرخوردگی مهره کمر
- خشک شدن کلی پشت و کمر و سفت شدن عضلههای همسترینگ که به تغییر حالت اندامی و شیوه گام برداشتن میانجامد.
- حالت اندامی خمیده یا شبه قوز که در پی تغییر حالت اندامی ایجاد میشود.
- بیمار در موارد پیشرفتهتر برای جبران نقص مربوط به چرخش لگن در اثر کاهش یافتن چرخش مهرههای کمری کج و سنگین یا به اصطلاح اردکوار راه میرود.
- نتیجه گام برداشتن نامناسب تحلیل رفتن قابل توجه عضلههای سرینی به دلیل عدم استفاده از آنها است.
- بیماران معمولاً با کمر دردی مواجه میشوند که به صورت درد متناوب تیر کشنده از باسن تا پشت ران و یا پایین پا در امتداد عصب سیاتیک منتشر میشود.
- گزگز و بیحسی نیز از علائم سرخوردگی مهره به شمار میرود. سرفه و عطسه درد را تشدید میکند. به علاوه بیمار هنگام برخاستن یا هر گونه تغییر موقعیت به حالت عمودی خواب رفتگی عضلانی را تجربه میکند. نشستن و تلاش برای ایستادن نیز ممکن است توام با درد باشد.
تشخیص سرخوردگی مهره کمر
انجام معاینات فیزیکی، اولین گام در تشخیص این بیماری است. اگر شما دچار سرخوردگی مهرههای کمر باشید، ممکن است در طول تمرینات ساده برای بلند کردن پای خود در حالت صاف به سمت خارج، مشکل داشته باشید. عکسبرداری اشعه ایکس از پایین ستون فقرات شما برای تشخیص جابجایی یک مهره بسیار مهم است. پزشک شما در تصاویر اشعه X به جستجوی هر گونه شکستگی احتمالی استخوان میپردازد.
در صورتی که استخوان (مهره) جابجا شده بر روی اعصاب ستون فقرات شما فشار وارد میسازد، پزشک ممکن است انجام یک سیتیاسکن با جزئیات بیشتری را برای شما تجویز کند.
درمان سرخوردگی مهره کمر
مراقبت از خود و بستن بریس (کمربند طبی)
حفظ حالت اندامی صحیح و صاف نگه داشتن ستون فقرات مهمترین نکاتی است که بیمار باید رعایت کند. کمر (گودی کمر) بخش اعظم وزن بدن را تحمل میکند، بنابراین وضعیت مناسب این بخش از لغزش بیشتر مهرهها و صدمه دیدن دیسکها و عصبهای نخاعی جلوگیری میکند. بیمار باید تغییراتی را در عادات معمول ایستادن، نشستن و خوابیدن خود ایجاد کند و روشهای صحیح بلند کردن اشیاء و خم کردن کمر را آموزش ببیند. بستن کمربند طبی (بریس) برای مدتی کوتاه به تقویت عضلههای کمر و شکم کمک میکند. کمربند علاوه بر کاهش گرفتگی عضلانی و درد، ستون فقرات را بیحرکت نگه میدارد و فرایند التیام را سرعت میبخشد. پزشک گاهی بیمار را به متخصص ارتوپدی فنی معرفی میکند تا کمربند مخصوص برای وی ساخته شود.
فیزیوتراپی
با انجام تمرینهای خاص میتوان عضلههای شکم و کمر را قوی کرد و کشش مناسبی را به آنها وارد نمود.
داروهای ضدالتهاب
مسکنها و داروهای غیراستروئیدی ضد التهاب درد را آرام میکنند.
تزریق استروئید در فضای اپیدورال
کورتیزون یکی از ضد التهابهای قوی است که با تزریق آن در اطراف اعصاب یا داخل فضای اپیدورال میتوان درد و ورم را کاهش داد. بااین حال توصیه میشود این تزریق بیش از ۳ بار در سال انجام نشود. اگرچه تزریق استروئید تأثیر قابل توجهی در کاهش درد و بیحسی دارد، اما ضعف پا را از بین نمیبرد.این درمانها با هدف کاهش درد ناشی از عارضه و بهبود منشأ آسیب دیدگی انجام میشود.
جراحی
سرخوردگی مهره فرسایشی همراه با تنگی کانال نخاع یکی از رایجترین مواردی است که انجام عمل جراحی بر روی بیماران بزرگسال را ضروری میسازد.
داشتن کمردرد با این ۶ عادت عجیب
علل کمردرد خود را در کف پا ی خود جست و جو کنید!
درمان و رفع کمردرد با روش های درمانی خانگی