اهمیت تغذیه با شیر مادر برای نوزاد

 نام‌گذاری اول آگوست به‌عنوان روز جهانی شیر مادر، نشان از اهمیت تغذیه نوزادان با شیر مادر دارد و هدف از این اقدام تشویق مادران به انجام این مهم است.

توجه به اهمیت شیر مادر، موضوعی است که از نگاه دین مبین اسلام بسیار قبل از آنکه دیگران بر آن تاکید داشته باشند، مورد تاکید قرار داده و بر آن اصرار ورزیده است.

مسئول برنامه نوزادان و کودکان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در خصوص نام‌گذاری اول آگوست به نام روز جهانی شیر مادر، گفت: مراسم «هفته جهانی تغذیه با شیر مادر» نخستین بار در سال 1992 از سوی اتحادیه جهانی اقدام برای شیردهی (World Alliance for Breastfeeding Action) ، که با هدف ترویج فرهنگ جهانی تغذیه با شیر مادر و حمایت از آن تاسیس شده بود، برگزار شد .

دکتر «ثریا زحمتکش» افزود: ایده اتحادیه جهانی اقدام برای شیردهی، چهاردهم فوریه 1991 از سوی انور فاضل در رستوران کوچکی در نیویورک مطرح شد و اندکی بعد، با همکاری او، یک نهاد غیردولتی و یونیسف اعلامیه اینوسنتی (Innocenti Declaration) به تصویب رسید، که هدف آن ایجاد تلاشی جهانی و هماهنگ برای حفاظت، ترویج و حمایت از تغذیه با شیر مادر بود .

او ادامه داد: از آن پس تاکنون، هفته جهانی تغذیه با شیر مادرف همه ساله از اول تا هفتم آگوست با نظارت یونیسف و سازمان بهداشت جهانی، در 120 کشور جهان برگزار می شود و در راستای اجرای برنامه ترویج تغذیه با شیر مادر، کشور ایران نیز از سال 1370، از جمله نخستین کشورهایی بود که با تهیه لایحه ای بر اساس کد بین المللی بازاریابی جانشین شونده های شیر مادر (international code of marketing of breast milk substitutes) در این امر پیش قدم شد .

زحمتکش، اضافه کرد: قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی، در سال 1374 به تصویب رسید و آیین نامه اجرایی آن در سال 1375 اجرایی شد و الحاقات بعدی این قانون، در سال های 1380 تا 1386 به تصویب رسیدند .
مسئول برنامه نوزادان و کودکان دانشگاه، بیان کرد: بر اساس قانون اصلاح ماده 3 مصوبه 6/4/1386 مجلس شورای اسلامی، مدت مرخصی زایمان برای مادرانی که فرزند خود را شیر می دهند، در بخش های دولتی و غیر دولتی شش ماه است، این قانون در سال 90 مورد بازنگری قرار گرفت و بر اساس آن، دستگاه ها می ‏توانند مدت مرخصی زایمان را به 9 ماه ارتقاء دهند و مدت مرخصی زایمان بر اساس تبصره 3 برای زایمان های سه قلو و بیشتر نیز، یک سال با استفاده از حقوق و فوق‏العاده‏ های مربوطه تعیین شده است .
او در ادامه افزود: بر اساس ماده 6 (اصلاحیه)، مادران مشمول آئین نامه می‌ توانند تا 24ماهگی، طی ساعات مقرر کار روزانه، حداکثر از یک ساعت مرخصی ساعتی استفاده کنند، مادران یاد شده می‌ توانند بر حسب نیاز کودک مرخصی مربوطه را حداکثر در سه نوبت استفاده کنند و مدت مرخصی ساعتی برای مادران دارای فرزند دو قلو و بالاتر، بر اساس مصوبه شماره 37894/ت 30076هـ مورخ 20/10/1383 هیأت وزیران، به میزان دو ساعت است .
زحمتکش، گفت: در تبصره نخست این ماده مقرر شده، مادران شیرده پس از آغاز به کار مجدد در صورت ادامه شیردهی، می توانند حداکثر تا 24 ماهگی کودک، روزانه یک ساعت از مرخصی (بدون کسر از مرخصی استحقاقی) استفاده کنند و تبصره دوم آن بیان دارد که امنیت شغلی مادران پس از پایان مرخصی زایمان و در حین شیردهی باید تامین شود .
مسئول برنامه نوزادان و کودکان دانشگاه، بیان کرد: ماده چهار این قانون همه دستگاه های دولتی و وابسته به دولت را موظف می کند که تسهیلات مناسبی برای تغذیه شیرخواران با شیر مادر در جوار محل کار کارکنان زن، فراهم سازد، اگرچه این قانون بیشتر بر حمایت از زنان شاغل و تامین امنیت شغلی آنها نظر دارد، اما با در نظر گرفتن شرایط ویژه بانوان در امر شیردهی و مسائل مرتبط با آن، سعی کرده است تا حدی به ارتقای وضعیت رشد شیرخواران و مادران آنان توجه نشان دهد .

او ادامه داد: در بخش ضوابط و معیارهای موضوع تبصره 2 ماده یک قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی، مقرر شده که لازم است با مشاوره با مادر برای پی بردن به مشکلات تغذیه ای شیرخوار، آموزش های لازم به مادر و خانواده در مورد وضعیت صحیح شیر دادن، مکیدن صحیح و مکرر و تخلیه مرتب آن از سوی شیرخوار و ارایه تغذیه متعادل مادر، حمایت روانی خانواده جلب و از بیمار نبودن شیرخوار اطمینان حاصل شود .

زحمت کش، اضافه کرد: شعار اتحادیه جهانی اقدام برای شیردهی در هفته جهانی تغذیه با شیر مادر سال 2017 میلادی، حمایت همه جانبه از مادران برای تداوم شیردهی؛ قوی و باهوش با شیر مادر ( together Breastfeeding/sustaining ) است .

مسئول برنامه نوزادان و کودکان دانشگاه، گفت: یک مادر برای موفقیت در امرشیردهی به حمایت از سوی خانواده، دوستان، جامعه و مسئولان نیاز دارد و در این راه مادر با چالش هایی روبرو است که مهم ترین این چالش ها، شامل حفظ تغذیه با شیرمادر در هنگام اشتغال در خارج از منزل و از آن مهم تر، غلبه بر تردیدها درباره توانایی او برای شیردهی است .
او در ادامه افزود: حمایتی که مادر دریافت می کند، می تواند یک حمایت رسمی مانند مراقبت در یک مرکز بهداشتی درمانی و یا یک حمایت غیر رسمی مثل یک لبخند اطمینان بخش، از سوی یک مادر دیگر باشد،
حمایت‌های لازم از منابع مختلف حرفه ای و مردمی از جمله کارکنان بهداشتی درمانی و بیمارستان و سیاست های جاری بیمارستان ها و زایشگاه ها، همراهان مادر و ماماها، مشاوران شیردهی، حامیان آموزش دیده، گروه های حامی مادران، دوستان و خانواده تامین می شود .
زحمتکش، ادامه داد: آموزش به مادران هنر است، تا به مادران گفته شود همه مادران قادر به شیر دادن هستند و باید این باور به مادران تفهیم شود، از طرف دیگر حمایت جامعه از زنان و حمایت خانواده از مادران، اهمیت ویژه دارد .
مسئول برنامه نوزادان و کودکان دانشگاه، بیان کرد: امید است در سطح ملی و جهانی اقدامات گسترده تر و جامع تری برای حمایت از تغذیه با شیر مادر صورت بگیرد؛ زیرا تغذیه سالم ضامن نسل سالم و پویا است و نسل سالم و پویا سازنده جامعه ای سالم و پیش رو است .