سرطان تخمدان و روش های درمانی آن

آمارها نشان می دهد زنان بیش از 55 سال در معرض سرطان تخمدان قرار دارند و به همین دلیل باید آزمایش های لازم در خصوص وضعیت تخمدان ها را در سن بالای 50 سالگی انجام دهند که در صورت دارا بودن علائم سرطان تخمدان بتوانند مراحل درمانی خود را سپری نمایند.

سرطان تخمدان

وقتی یک گروه سلول های نابهنجار رشد می کنند و از کنترل خارج می شوند و توده ای یا (برآمدگی) را تشکیل می دهند که به آن تومور می گویند، سرطان به وجود می آید.

سه نوع سرطان تخمدان وجود دارد. متداول ترین آن سرطان «اپی تلیومی» تخمدان است. به این نام نامیده می شود، چون تومور (سلول های سرطانی) در لایه خارجی یا پوسته تخمدان ها شروع به رشد می کند. تومورهای تخمدان ممکن است به شکل زیر به وجود آیند:

ـ خوش خیم (تومور خوش خیم یا بدون سرطان)

ـ تا حدی بدخیم (در حد مرز یا کمی بدخیم)

ـ بدخیم (با سرطان)

دو نوع دیگر سرطان تخمدان، سرطان های یاخته تناسلی و تومورهای Stormad تخمدان هستند. هر دوی این سرطان ها بسیار نادر می باشند. مهم ترین عواملی که بر روی نتیجه سرطان تخمدان ها اثر می گذارند، مقدار تومور، مرحله پیدایش تومور و اینکه آیا می توان تومور را به طور کامل به وسیله عمل جراحی از بین برد می باشد.

درجات سرطان

سلول های سرطانی یک رشته عملیات گسترده ای را نشان می دهند. به میزان مختلف رشد می کنند و ممکن است به قسمت های دیگر بدن پخش شوند و یا نه. درجات سرطان نشان می دهد که سلول های سرطانی با چه سرعتی رشد می کنند و تا چه اندازه سلول های رشد کرده شبیه سلول های سالم هستند «تمایز داده شده» نامیده می شوند).

سه درجه سرطان عبارتند از:

درجه اول ـ میزان کم یا خوب تمایز داده شده. یعنی سلول های سرطانی منظم هستند و معمولاً پخش نمی شوند.

درجه دوم ـ میزان متوسط یا نسبتا تمایز داده شده. یعنی سلول های سرطانی ممکن است از تومور جدا شده (جهش کرده) و در ناحیه لگن خاصره و شکم پخش شوند.

درجه سوم ـ درجه بالا یا تمایز داده نشده. این نوع تومور بیشترین سلول های سرطانی تهاجمی را دارا می باشند. یعنی سلول های سرطانی خیلی سریع پخش می شوند.

مهمترین علائم اولیه و هشداردهنده سرطان تخمدان شامل:

روش درمانی سرطان تخمدان

معالجه:

معالجات جدید برای سرطان تخمدان می تواند بسیار موفقیت آمیز باشد. معمولاً با جراحی تمام تومور یا در مرحله پیشرفته تا جایی که ممکن است آن را برمی دارند و به دنبال آن پرتودرمانی یا شیمی درمانی انجام می دهند.

جراحی:

جراحی موفقیت آمیزترین معالجه برای سرطان تخمدان می باشد. در خلال جراحی تمام یا قسمت زیادی از تومور برداشته می شود (Debulking). سلول های نمونه تومور برای آسیب شناس فرستاده می شوند که او تشخیص دقیق و درجه تومور را معلوم می کند. برای تومورهایی که در درجه و مرحله اولیه هستند و کاملاً برداشته شده اند، عمل جراحی، سرطان را معالجه می کند. در این حالت ممکن است معالجه دیگری لازم نباشد. به هر حال بیشتر افراد بعد از عمل جراحی نیاز به مقداری معالجه دارند.

شیمی درمانی:

در شیمی درمانی با استفاده از دارو، سرطان معالجه می شود. بعضی وقت ها قبل از جراحی، شیمی درمانی اجرا می شود تا تومور (توده) را کوچک کنند. بیشتر وقت ها بعد از عمل جراحی از شیمی درمانی استفاده می شود تا تومور را کوچک کرده و علایم سرطان را کم کنند تا زنان بتوانند از زندگی و سلامت خود لذت ببرند.

داروهایی که در شیمی درمانی استفاده می شود، داروهایی هستند که پایه آنها پلاتین می باشد؛ یعنی «کربوپلاتین» یا «سیس پلاتین». علاوه بر این برای تشدید معالجه، «پلاکلتیاکسل» نیز داده می شود. در زنانی که سلول های سرطانی میکروسکپی بعد از عمل جراحی در بدن آنها باقی مانده است، ترکیبی از این داروها تجویز می شود.

عوامل کاهش ریسک ابتلا سرطان تخمدان

ثابت شده است که بارداری ریسک ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش می دهد.

مصرف قرص های ضد بارداری برای حداقل مدت پنج سال به میزان 50% شانس ابتلا به سرطان تخمدان را در زنان کلهش می دهد.

بستن لوله ها و یا بیرون آوردن رحم (در حالی که تخمدان ها باقی گذاشته شوند) نیز می تواند تا حدی شانس ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش دهد.

در مورد زنان بالای چهل سالی که ریسک بالای ابتلا به سرطان تخمدان دارند نیز بیرون آوردن تخمدان ها می تواند گزینه مناسبی باشد.

رژیم غذایی کم چربی نیز می تواند در کاهش ریسک ابتلا به سرطان تخمدان مؤثر واقع گردد.

مراقبت های بعد از سرطان تخمدان

  بعد از اتمام درمان (جراحی وشیمی درمانی)، اگر معاینۀ فیزیکی بیمار نرمال باشد، هیچ علامتی مبنی بر وجود سرطان در تست های تصویربرداری (مثل سی تی اسکن) نباشد و سطح CA 125 نرمال باشد، پاسخ بیمار به درمان، کامل در نظر گرفته می شود. هرچند گاهی وقتی تمام این ملاک ها وجود دارند، ممکن است یک باقیماندۀ میکروسکوپیک (که در تصویربرداری ها) مشخص نیست هم چنان وجود داشته باشد.

برای بررسی عود سرطان تخمدان، برای حداقل 5 سال بعد از اتمام درمان ، از تست های پیگری مانند آزمایش خون، معاینه فیزیکی و تست های تصویر برداری استفاده می شود. بهترین روش برای پیگری روشن نیست ولی شبکه جهانی سرطان راهکار زیر را پیشنهاد می کند:

1- مراجعه و ملاقات پزشک،  هر دو تا چهار ماه برای 2 سال و برای 3 سال هر 6 ماه یکبار و بعد از آن به صورت سالانه.

2-  آزمایش خون برای بررسی سطح نشانگرهای تومور مانند CA 125 و / یا HE4 . معمولاً اولین علامت عود افزایش سطح نشانگر های تومور در خون می باشد. هر چند اهمیت کشف و درمان عود بر اساس افزایش سطح نشانگر تومور در خون، قبل از آنکه علامتی ایجاد شود هنوز مشخص نیست.

3-معاینه لگن، عکس ساده قفسه سینه، سی تی اسکن قفسه سینه شکم و لگن، در صورتی انجام می شود که معاینه فیزیکی یا آزمایش خون غیر عادی باشد.

هرگونه استفاده و کپی برداری با درج نام مجله پزشکی دکتر سلام (لینک دهی مستقیم) مجاز می باشد.

مطالب مرتبط :

درمان سرطان تخمدان با استفاده از رگ زایی

علل برداشتن رحم و تخمدان کدامند؟ عوارض این کار چیست؟

نشانگان تخمدان پلی کیستیک (PCOS) چیست؟