کرایوتراپی چیست؟ با پیشرفت و علم و دانش هر روز درهای جدیدی به روی دانشمندان باز می شود. امروزه دانش پزشکی با بکار گیری تکنولوژی روش های جدید درمانی را ابداع کرده است که می تواند در درمان بسیاری از اختلالات و بیماری ها مفید باشد. از جمله این روش ها می توان به کرایوتراپی اشاره کرد. این روش درمانی با بکار گیری سرما باعث درمان فرد خواهد شد. با دکتر سلام همراه باشید.
سرما درمانی یا کرایوتراپی (به انگلیسی: Cryotherapy) به روشی درمانی گفته میشود که در آن بخشی از بدن بیمار یا کل بدن او در معرض سرما و کاهش دما قرار میگیرد. اصطلاح کرایوتراپی مابین سالهای ۱۸۸۰ تا ۱۸۹۰ میلادی، از دو واژه یونانی (κρυοο) بمعنای سرما و (θεραπεια) بمعنای درمانی گرفته شد. هدف از کریوتراپی کاهش سوخت و ساز سلولی، افزایش بقای سلولی، کاهش التهاب، کاهش درد واسپاسم ، انقباض عروق است. از موارد کاربرد دستگاه کرایوتراپی در کنترل و درمان بیماری سالک، بواسیر، یبوست، دردهای بعد از عمل جراحی در پرتو درمانی، از بین بردن چربیهای اضافه بدن و از این دست می باشد.
این روش نسبتاً ارزان، ایمن و قابلاعتماد است. بااینحال، مهم است که ضایعه پوستی بهطور دقیق تشخیص دادهشده باشد. از این روش در درمان ملانوم (نوعی ضایعه سرطانی) یا هر ضایعه رنگی دیگری که میتواند ملانوم باشد، نباید استفاده شود.
کاربرد کرایوتراپی یا سرما درمانی
انواع کرایوتراپی
- نیتروژن مایع
- یخ دیاکسید کربن
- DMEP
کرایوتراپی با نیتروژن مایع
نیتروژن مایع از جمله اصلی ترین مواد مورد نیاز در کرایوتراپی است. این مایع قادر است تا دمای 196c- را ایجاد کند. در کرایوتراپی با استفاده از نیتروژن به عمق ضایعه نفوذ می کند و بسته به نوع ضایعه چند ثانیه سرما را در جوش، زیگیل و … به کار خواهد برد تا موجب از بین رفتن این اختلال شود.
استفاده ازکرایواسپری ،کرایوپروب یا اپلیکاتوربا نوک پنبه است. در بعضی موارد این کارچند بار تکرار می شود تا زمانیکه عمل انجماد و ذوب شدن کامل شود. این عمل باعنوان «انجماد-ذوب دوبل» شناخته شده است و معمولا برای سرطان پوست و یا زگیل های ویروسی قوی مورد استفاده قرار می گیرد.
کرایوتراپی با برف دی اکسید کربن
درکرایوتراپی دی اکسید کربن ازسیلندری حاوی دی اکسید کربن منجمد با دمای (-78.5C) و یا دوغاب چر از استون استفاده می شود. آن را باید بطور مستقیم درضایعه پدید آمده درپوست بکار برد.
کرایوتراپی با DMEP
DMEP در دمای 57C- کار می کند. درقوطی های آئروسل عرضه می شود و برای درمان زگیل بکار برده می شود بوسیله یک اپلیکاتور فوم که باتوجه به اندازه و محل ضایعه بر روی ضایعه پوستی بین 10 و 40 ثانیه قرار می گیرد.
درحین انجام عمل کرایوتراپی و پس ازانجام آن ممکن است احساس سوزش و درد را به همراه داشته باشد. ممکن است تورم و قرمزی فوری بوجود بیاید، که می توان آن را با استفاده ازیک استروئید موضعی سریعا بعد از انجام عمل انجماد کاهش داد.آسپرین به صورت خوراکی نیز ممکن است بتواند التهاب و ناراحتی را کاهش دهد.
نحوه اثر کرایوتراپی
فاز اول، فاز انتقال حرارت:
فاز دوم، فاز تخریب سلولی:
فاز سوم، فاز التهابی:
عوارض کرایوتراپی
ناحیه تحت درمان با کرایوتراپی
در عرض چند ساعت ممکن است در محل درمان تاول (روشن، قرمز یا بنفش) ایجاد شود.
ممکن است خونریزی رخ دهد (هرچند معمول نیست).
در عرض چند روز تاول کوچک شده و تبدیل به یک زخم کوچک میشود.
تورم ظرف چند روز فروکش میکند.
ترمیم پوست معمولاً به نوع ضایعه و محل قرارگیری آن بستگی دارد. معمولاً زخم ناحیه تحت درمان در عرض یک هفته بعد از کرایوتراپی، لایهبرداری میشود. در مورد ضایعات کراتوز اکتینیک صورت و ضایعات مشابه دست، پس از حدود سه هفته ناحیه تحت درمان التیام مییابد. ممکن است زخمهای موجود در نواحی تحتانی بدن برای التیام سه ماه یا بیشتر زمان نیاز داشته باشند.
ممکن است یک نشانه سفید (هیپوپیگمنتیشن) و یا زخم در ناحیه تحت درمان ایجاد شود.
مراقبت های پس از عمل کرایوتراپی
انجام عمل کرایوتراپی با عوارضی نیز همراه است که از جمله آنها می توان به ایجاد تاول در محل انجام عمل اشاره کرد که بر دو نوع است. نوع اول این نوع تاول ها شفاف است و ممکن است در اثر خونریزی متمایل به رنگ زرد یا بنفش بشود که این نوع اختلال جدی نیست و جای نگرانی وجود ندارد.
اگر درمان در نزدیک چشم صورت پذیرفته باشد، ممکن است پلکها دچار تورم شوند، بخصوص در هنگام صبح، اما در عرض چند روز برطرف میشوند. بهتدریج در عرض چند روز، زخم و تاول ناحیه تحت درمان فروکش خواهند نمود. معمولاً توجه ویژهای در مرحله بهبودی موردنیاز نیست. میتوان ناحیه تحت درمان را بهآرامی یک یا دو بار در روز شستشو داد، ناحیه تحت درمان باید تمیز نگه داشته شود. پانسمان کردن ناحیه، اختیاری است، اما اگر ناحیه تحت درمان در معرض آسیبدیدگی و یا اصطکاک با لباس قرار داشته باشد، بهتر است روی آن پانسمان شود. هنگامیکه تاول خشک و فروکش نمود، میتوان از روغن وازلین استفاده کرد. از دستکاری ناحیه خودداری کنید. در روی صورت، ناحیه تحت درمان، ظرف ۵ الی ۱۰ روز لایهبرداری میشود، در مورد پوست دست ممکن است ۳ هفته طول بکشد. جراحت و یا زخم موجود در قسمت پایینی پا ممکن است تا ۳ ماه ادامه داشته باشد، زیرا که التیام زخمها در این ناحیه بهکندی صورت میپذیرد. ایجاد عفونت ثانویه غیرمعمول است. اگر رخ دهد، ممکن است باعث افزایش درد، تورم، افزایش مایع زردرنگ در داخل تاول، ترشحات چرکی و یا قرمزی در اطراف منطقه درمان شود. اگر موضوعی باعث نگرانی شما شد، با پزشک خود به مشورت بپردازید: ممکن است، ضدعفونیکنندهها موضعی و یا آنتیبیوتیکهای خوراکی لازم باشد.
ممنوعیت های کرایوتراپی
در این باره بیشتر بخوانید: درمان زگیل تناسلی با این روش ها
هرگونه کپی برداری با ذکر نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است