هایپوگلایسمی چیست؟ دیابت را می توان از جمله شایع ترین اختلالات در دنیا به شمار آورد. اطن اختلال تا کنون افراد بسیاری زیادی را در دام خود گرفتار کرده است؛ می توان گفت روش قطعی برای درمان دیابت وجود ندارد و مبتلایان به این اختلال با بهره گیری از رژیم های غذایی و برخی دارو های کنترل کننده مانند انسولین به کنترل روند این اختلال می پردازند و از پیشرفت آن و وخیم تر شدن علائم جلوگیری می کنند. هایپوگلایسمی از جمله انواع اختلال دیابت است که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت. با دکتر سلام همراه باشید.
دیابت یک نوع اختلال متابولیک و سوخت و سازی در بدن است که به واسطه آن توانایی تولید انسولین در بدن از بین می رود یا برعکس مقاومت در برابر انسولین در بدن ایجاد می شود در نتیجه انسولین تولیدی نمی تواند عملکرد نرمال خود را انجام دهد. در دیابت، سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش می یابد به همین دلیل میزان قند خون افزایش یافته که به آن هایپرگلیسمی می گویند. با افزایش قند در دراز مدت در بدن وجود داشته باشد عوارض میکروواسکولار دیابت یا تخریب رگ های بسیار ریز در بدن ایجاد می شوند که می توانند اعضای مختلف بدن همچون کلیه، چشم و اعصاب و قلب را درگیر کنند.
دیابت دو نوع اصلی دارد که احتمالا در مورد نوع یک و دو بودن این بیماری چیزهایی شنیده اید. در دیابت نوع یک تخریب سلولهای بتا در پانکراس منجر به نقص تولید انسولین می شود و در نوع دو مقاوت پیشرونده بدن به انسولین وجود دارد که در نهایت ممکن است به تخریب سلول های بتای پانکراس و نقص کامل تولید انسولین منجر شود. در دیابت نوع دو عوامل ژنتیکی، چاقی و کم تحرکی نقش مهمی در ابتلای فرد دارند.
علائم ابتلا به هایپوگلایسمی
- گرسنگی شدید
- لرزش و سرگیجه
- عصبانیت و بی قراری
- تعریق
- سردرد
- مشکل در تمرکز
- طپش قلب
- توهم و مورمور شدن اطراف لب ها و انگشتان
- دو تا دیدن اشیا و تاری دید
- بیشتر شدن ضعف
- اضطراب
- تحریک پذیری و خواب آلودگی
- مشکل در راه رفتن
- لکنت زبان
- تشنج، از دست دادن هوشیاری، کما
درمان هایپوگلایسمی
امروزه به علت پیشرفت علم و تکنولوژی، هر روزه روش های جدیدی برای مقابله با اینگونه اختلالات ابداع می شود؛ هایپوگلیسیمی نیز از جمله انواع اختلالات دیابتی است که به علت پائین بودن سطح قند خون در فرد مبتلا بروز می کند. روش های مختلفی را می توان برای کنترل و درمان هایپوگلیسیمی مثال از که از جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:
درمان مناسب مصرف کربوهیدرات‌های ساده و با جذب سریع میباشد.
1- مصرف 10-15گرم کربوهیدرات ساده
2-اندازه گیری مجدد قند خون بعد 15 دقیقه
3-مصرف مجدد 15 گرم کربوهیدرات در صورت عدم رفع علایم هایپوگلایسمی
منابع تامین کننده 15گرم کربوهیدرات
نصف لیوان آب سیب و یا آب پرتقال
سه چهارم لیوان شربت زنجبیل
نصف لیوان نوشابه
یک قاشق غذاخوری شکر یا عسل
نصف لیوان ژلاتین معمولی
2 قاشق غذا خوری کشمش
5 عدد آب نبات سفت
نکته قندهای بیسکوییت وشکلات که دارای چربی فراوان می باشد دیر تر جذب شده و برای درمان هایپوگلایسمی مناسب نمی باشد.
پیشگیری از هایپوگلایسمی
1. بين وعده‌هاي اصلي غذايي و همچنين قبل از خواب، ميان وعده‌هاي كم حجم استفاده كنيد. اين بدان معناست كه هر روز به جز 3-2 وعده اصلي، 6-5 ميان و عده كوچك نيز بخوريد تا گلوكز بطور مداوم وارد جريان خون شود.
2. غذاهاي كربوهيدراتي را در طول روز تقسيم كنيد. خوردن مقدار زيادي كربوهيدرات در يك وعده، موجب آزاد شدن مقادير زيادي انسولين در خون مي‌شود كه پس از آن منجر به افت قند خون مي‌گردد. براي مثال 3-2 واحد كربوهيدرات در وعده‌هاي اصلي و 1 واحد كربوهيدرات در ميان وعده‌ها مصرف كنيد. غذاهاي كربوهيدراتي شامل نشاسته‌ها، ميوه‌ها، شير و ماست و غذاهاي حاوي شكر مي‌باشد.
3. از خوردن غذاهايي كه مقادير زيادي كربوهيدرات دارند، اجتناب كنيد. براي مثال نوشابه‌هاي گازدار، شيريني‌جات، آبنبات و كيك‌ها
4. از نوشيدنيهاي كافئين‌دار نظير قهوه اجتناب كنيد. مصرف كافئين علايمي شبيه افت قند خون را ايجاد كرده و موجب مي‌شود كه بيمار احساس بدتري داشته باشد.
5. از مصرف الكل اجتناب كرده يا آنرا محدود نماييد. نوشيدن الكل با معده خالي موجب افت قند خون مي‌شود.
6. مصرف چربي را كاهش دهيد. رژيم‌هاي پرچرب بخصوص چربيهاي اشباع، اجازه استفاده بدن از انسولين را نمي‌دهند (مقاومت انسولين).
اگر به دیابت مبتلا هستید حتما این موارد را به یاد داشته باشید
برای کنترل و بهبود از هرگونه اختلالی لازم است تا باید ها و نباید هایی را رعایت کرد. دیابت نیز از جمله این اختلالات است که در صورت عدم رعایت موارد ذیل شما را با مشکلاتی جدی مواجه خواهد کرد. موارد زیر از جمله مهم ترین نکاتی هستند که افراد دیابتی می بایست در رعایت آنها جدی باشند:
- در همه حال، درمان افت قندخون را به همراه داشته باشید.
- اگر از افت قندخون شبانه رنج می برید، قبل از اینکه به رختخواب بروید، میزان قندخون تان را اندازه بگیرید. می توانید از تیم پزشکی تان نیز سوال کنید که بهترین زمان برای اندازه گیری قندخون چه زمانی است.
- سعی کنید چیزی مانند یک کارت شناسایی، دستبند یا گردن بند به همراه تان باشد تا دیگران را آگاه کند که شما مبتلا به دیابت هستید و بتوانند به درستی عمل کنند.
در صورت افت قندخون شدید
اگر افت قندخون درمان نشود، خطر از دست دادن هشیاری وجود دارد. در حالی که این حالت خیلی اتفاق نمی افتد، اما بهتر است موارد زیر را به خاطر داشته باشید:
- هرگز غذا یا نوشیدنی را از طریق دهان به کسی که دچار افت قندخون شده ندهید؛ زیرا خطر خفگی وجود دارد. آن ها را در وضعیت ریکاوری قرار دهید.
- اگر می خواهید تزریق گلوکاگون داشته باشید باید مطابق با دستورالعمل آن را تزریق کنید. اگر 10 دقیقه بعد از تزریق گلوکاگون، حال بیمار بهتر نشد، باید حتماً با اورژانس تماس بگیرید تا به کمک شما بیایند.
- پیشنهاد می شود، همۀ والدینی که کودک مبتلا به دیابت دارند، گلوکاگون در دسترس داشته باشند و طریقۀ استفاده از آن را نیز آموزش ببینند.
- در صورتی که کیت گلوکاگون ندارید، هر چه سریع تر با اورژانس تماس بگیرید.
در این باره بیشتر بخوانید: چگونه هیپوگلیسمی را مهار کنیم ؟
هرگونه کپی برداری با ذکر نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است
