تاریخچه رشته ورزشی هندبال در جهان و کشور ایران

 

اینبار می خواهیم در مورد تاریخچه هندبال در جهان و پیدایش آن در کشور جمهوری اسلامی ایران صحبت کنیم.  “هومر” تاريخ نويس مشهور يونان در كتاب معروف خود ” اوديسه” از ورزش هندبال با نام” اورانيا” ياد كرده است و تصاوير مربوط به اين بازي نيز كه در سال 600 قبل از ميلاد روي يكي از ديوراهاي آتن قديم حجاري شده بود ، در سال 1926 كشف شد.

 

در قرن هاي شانزدهم و هفدهم ميلادي خانم هاي درباري و شواليه هاي به اين بازي كه تغيير مختصري يافته بود مي پراختند و شاعران وقت ، آن را اولين بازي تابستاني نام نهاده بودند. “كنراد كخ “كه يك معلم ورزش آلماني بود، در سال 1890 هندبال را به صورت جديدتري با نام “رافابل اشپيل” معرفي كرد كه از آن پس آن را به صورت هندبال يازده نفره بازي مي كردند كه شباهت زيادي به يكي از بازي هاي محلي چكسلواكي به نام “هازنا”داشت.

 پس از اولين جنگ جهاني “هرمان ” رئيس فدراسيون هندبال آلمان براي گسترش و تحكيم اين ورزش بسيار كوشش كرد. البته دكتر”كارل شلنز” استاد دانش سراي عالي تربيت بدني و ورزش برلين كه او را پدر هندبال ناميده اند، پيش تر و در سال 1920، مقررات اين ورزش را تدوين كرده و آن را در كلاس هاي خود به مرحله اجرا درآورده بود ، لذا پس از او شاگردانش موجبات گسترش اين ورزش را در سراسر آلمان فراهم آوردند.

 در كشور هاي شمالي به دليل سردي هوا ، براي اجراي اين ورزش در سالن ، شكل تازه اي به آن داده شد كه اين امر باعث پيدايش هندبال هفت نفره امروزي شد.اين ورزش بين سالهاي 1904 تا 1920 با استفاده از بعضي قوانين بازي فوتبال ، در قاره اروپا توسعه بيشتري يافت و به همين دليل ، “فوتبال”اثر بسياري بر آن گذاشته است. قبل از تشكيل فدراسيون هندبال در آلمان ، اين ورزش به ضميمه فدراسيون هاي ژيمناستيك و دو و ميداني اداره مي شد، اما “كارل ديم” براي يكنواختي آن اقداماتي انجام داد كه بعدها به نتيجه رسيد.

تا سال 1928 از نظر تشكيلات بين المللي نيز هندبال ، جزو فدراسيون بين المللي دو و ميداني محسوب مي شد. اما به دليل اهميت هندبال ، اين فدراسيون در هشتمين كنگره خود كه در سال 1926 برگزار شد ، كميسيوني براي مستقل كردن آن به وجود آورد و سرانجلم در اوت 1928 ، فدراسيون بين المللي مستقل هندبال با يازده كشور عضو در آمستردام تشكيل شد و “اوري براندرج “عضو هيات مديره آن ، براي گسترش اين ورزش كمك هاي بسياري كرد. در همان سال اولين بازي نمايشي هندبال در آمستردام انجام شد و در سال 1931، كميته بين المللي المپيك اجازه داد كه هندبال جزو بازي هاي المپيك درآيد.از سال 1928 تا 1934 فدراسيون بين المللي هندبال گسترش بسياري يافت و توانست بيش از 25 كشور را به عضويت بپذيرد، سرانجام اولين بازي هاي بزرگ و رسمي هندبال در المپيك سال 1936 برلن در رشته يازده نفره مردان انجام يافت، و كشورهاي آلمان ، اتريش و سوييس به ترتيب مقام هاي اول تا سوم را به دست آوردند.

در سال 1937 در بازي هاي جهاني دانشگاهي ، مسابقات هندبال نيز انجام شد كه آلمان به مقام اول رسيد ، سپس در سال 1938 به مناسبت دهمين سال تاسيس فدراسيون بين المللي هندبال ، اولين مسابقات قهرماني جهان در رشته هاي هندبال يازده نفره و هفت نفره با شركت كشورهاي آلمان ، دانمارك، هلند، مجارستان، لوگزامبورگ، لهستان ، سوئد، سوييس و چكسلواكي در كشور آلمان انجام شد كه در هر دو رشته كشور آلمان به مقام اول نايل آمد و در هندبال هفت نفره ، كشورهاي اتريش و سوئد به ترتيب مقام هاي دوم و سوم را به دست آوردند.

پس از دومين جنگ جهاني ، ارتباطات بين المللي به سرعت از سر گرفته شد و به ترتيب ، فدراسيون قديمي هندبال منحل شد تا اين كه در ژوئيه سال 1946 با پيگيري كشورهاي فرانسه  و سوئد و با شركت كشورهاي دانمارك، فنلاند ، فرانسه ،هلند،نروژ،لهستان و سوييس ، كنگره اي در اسن شهر تشكيل گرديد كه به ايجاد فدراسيون فعلي هندبال در اين شهر منجر شد. سپس در سال 1950 محل اين فدراسيون ، به كشور سوييس انتقال يافت ، در استكهلم يك كميسيون فني بين المللي تشكيل شد كه هدف از تشكيل آن بررسي مقررات هندبال بود. در سال 1947 اولين دوره داوري هندبال در دانمارك تشكيل شد كه آثار بسيار مهم و مطلوبي در داوري اين ورزش به جاي گذاشت.

در سال 1948 فرانسه مسابقات هندبال يازده نفره را با عنوان “جام صلح “برگزار كرد و كشورهاي سوئد ، دانمارك،سوييس و فرانسه به ترتيب مقام هاي اول تا چهارم را به دست آوردند.در سال 1952 دومين دوره مسابقات جهاني هندبال يازده نفره در سوييس برگزار شد كه كشورهاي آلمان ، سوئد، سوييس ، اتريش، دانمارك،هلند، فرانسه و اسپانيا به ترتيب مقام هاي اول تا هشتم را كسب كردند.در سال 1954 مسابقات جهاني هندبال هفت نفره در سوئد برگزار شد و اين كشور به مقام اول رسيد و كشورهاي آلمان و چكسلواكي  به مقام هاي دوم و سوم رسيدند، در مسابقات بين المللي هندبال يازده نفره نيز كه در سال 1955 در آلمان برگزار شد، كشور ميزبان به همراه سوييس و شوروي به مقام هاي اول تا سوم دست يافتند.در سال 1956 مسابقات جهاني هندبال يازده نفره بانوان در آلمان برگزار شد كه كشورهاي روماني ، آلمان و مجارستان به مقام هاي اول تا سوم دست يافتند . سال بعد ، اين مسابقات در رشته هندبال هفت نفره در كشور يوگسلاوي برگزار شد كه كشورهاي چكسلواكي ، مجارستان و يوگسلاوي به مقام هاي اول تا سوم رسيدند.در سال 1958 مسابقات جهاني هندبال هفت نفره در آلمان برگزار شد و كشورهاي سوئد ، چكسلواكي و آلمان مقام هاي اول تا سوم را به دست آوردند.

در حال حاضر فدراسيون بين المللي هندبال 129 عضو دارد كه 23 عضو آن در كنگره بارسلون پذيرفته شده اند. علاوه بر آن ، هندبال در بيش از 30 كشور ديگر نيز علاقه منداني دارد كه به اين ورزش مي پردازند. به طور كلي تا سال 1952 هندبال يازده نفره كه در زمين فوتبال بازي مي شد بر هندبال هفت نفره كه در زمين كوچكتري ، در داخل سالن بازي مي شد، اما از آن پس هندبال هفت نفره به ويژه در كشورهاي اسكانديناوي ، به سرعت رشد كرد و در ديگر كشورها نيز جاي هندبال يازده نفره را گرفت.