گفتگوهای اخير در مورد افزايش آمار ناباروري دربین آقایان ايراني دلواپسی های زیادی را بوجود آورده است. بسیاری از پزشكان بر این باورند كه افزايش آمار نیست وفقط به علت اوج سطح كلي دانش جامعه عناصر كشف شده ناباروري افزايش داشته‌اند. ازطرف ديگر بسیاری از متخصصان بر این باورند كه به علتهای گوناگون مثل عارضه های دوران مدرن و زیاد استفاده کردن از سيگار و تغذيه نامناسب و آلودگي هوا و … با زیاد شدن آمار ناباروري مواجه هستيم. به هر حال فاکتور مهم اين است كه بايد با در نظر گرفتن همه احتمالات سبك زندگي سالم و مناسبي داشته باشيم تا
احتمال ناباروري‌مان كاهش بيابد. در اين مطلب نكته‌هايي در مورد زندگي سالم و تغذيه مناسب براي افزايش احتمال باروري به شما مي‌گوييم.
ناباروری مردانه از كجا مي‌آيد؟
نداشتن اسپرم یا تعداد بسیار پایین آن علت اصلی ناباروری در مردان است كه پیدا شدن منشأ آن، مشكل و زمانبر است چرا كه عوامل متعددی بركاركرد بیضه‌ها تأثیر می‌گذارد. داروهایی كه مادر در زمان بارداری مصرف می‌كند یا بیماری‌هایی كه فرد قبل از بلوغ به آن دچار میشود و از همه مهم‌تر برخي عفونت‌های مجاری ادرار از عوامل عمده‌ای هستند كه در ناباروری مردان تأثیر می‌گذارند. درحالت معمولی بالای 5 درصد اسپرم‌هاي يك مرد در هر حال باید شكل نرمال داشته باشد تا فرد بارور محسوب شود كه در افراد نابارور این میزان كمتر از یك درصد است. درهر مرتبه حدود 300میلیون اسپرم از بدن مرد خارج مي‌شود كه 300 عدد آن به سمت تخمك حركت می‌كنند و در نهایت فقط یك اسپرم به تخمك می‌رسد و بقیه طی فرایندی حذف می‌شوند. حتی از نظر مولكولی هم ممكن است كوچك‌ترین مشكلی اسپرم را حذف كند. نكته جالب اینجاست كه دربرخی موارد كه تخمك هنوز آزاد نشده اسپرم در ابتدای لوله رحم می‌چسبد و منتظر می‌ماند و به محض آزاد شدن تخمك با سیگنالی كه از تخمك می‌گیرد با سرعت بسیار زیاد به سمت تخمك حركت می‌كند. اسپرم‌ها مي‌توانند 2روز یا بیشتر با حفظ قدرت باروری خود در رحم زنده بمانند.
اینها مردان را نابارور می‌کنند
– سوءتغذیه و کم خونی
– استرس شدید
-کشیدن سیگار که معمولا سبب کاهش تعداد اسپرم و تحرک ضعیف آنها میشود. تحقیقات اخیر نشان دادند زمانی که هم مرد و هم زن سیگار می‌کشند، احتمال ناباروری آنها تا ۶۴ درصد بالا می‌رود.
– استفاده درازمدت ازحشیش توسط مردان سبب کاهش اسپرم سالم و افزایش اسپرم ناقص میشود.
– کمبودویتامینC سبب میشود که اسپرم‌ها به هم بچسبند و این حالت سبب ناباروری مردانه میشود.
– بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها به طورموقت سبب کاهش تعداد و تحرک اسپرم‌ها درمردان می‌شوند. بعضی ازاین آنتی‌بیوتیک‌ها شامل اریترومایسین، نیتروفورازون یا نیتروفورانتوئین هستند.
– بیضه‌ها نباید زیاد گرم شوند. براي همين مردان نبايد لباس‌‌هاي زير تنگ بپوشند. مردانی که مشکل ناباروری دارند، نباید از دوش آب گرم و سونا استفاده کنند و همچنین کار در محیط گرم برای آنها مفید نيست.
– فاصله گذاری درفعالیت جنسی (۳تا۶روزدرهفته) سبب افزایش حجم وقدرت باروری میشود ولی اگر وقفه زیادی درفعالیت جنسی ایجاد شود، سبب میشود که اسپرم‌ها پیر و ناتوان و کم تحرک شوند.
– بيماري واریکوسل (کلافی از وریدهای اضافی دورلوله منی را می‌گیرند و سبب گرمی بیش از حد آن می‌شوند که این حالت سبب آسیب رسانی به اسپرم‌ها و کشتن آنها خواهد شد).
– عفونت دستگاه تناسلی (مثلا التهاب پروستات و التهاب بیضه)
– ضربات وارده به بیضه
مردان چاق شانس کمتری دارند
پژوهشگران از وجود ارتباط بین چاقی و بروز ناباروری در مردان خبر داده‌اند و متذكر شده‌اند كه احتمال پدر شدن در مردان چاق کمتر از دیگر مردان است.
پژوهشگران با بررسی ۸۷ مرد ۱۹ تا ۴۸ ساله متوجه شدند كه شاخص توده بدنی در مردان مبتلا به ناباروری بیش از مردانی است که فرزند دارند. شاخص توده بدنی حاصل تقسیم وزن بر حسب کیلوگرم بر مجذور قد بر حسب متر است و یکی از شیوه‌های ارزیابی تناسب اندام افراد است.
تغذیه‌تان را اصلاح کنید
شما احتمالا یکی ازافرادی هستید که به نظر رژیم غذایی سالمی دارید و دچار کمبود مواد مغذی نیستید ولی به احتمال زياد تجزیه و تحلیل تغذیه‌ای از رژیم غذایی شما نشان خواهد داد که یک یا چند ماده مغذی را کمتر از نیازتان دریافت می‌کنید. برای افزایش احتمال باروری، باید تمامي مواد مغذی درحد نیاز مصرف شوند و در بین آنها، موادی که مهم‌تر هستند اينها هستند: اسیدهای چرب ضروری که در روغن‌های گیاهی، روغن دانه‌ها و مغزها موجودهستند و برای حفظ تعادل هورمونی موردنیازند. برخي از ویتامین‌ها از جمله ويتامين‌هاي ای و سي كه با کمبود این ویتامین‌ها بافت‌های تولیدمثلی تخریب می‌شوند. البته عنصر روي هم در اين ميان بسيار مهم است.
در سال ۱۹۷۸ اثرات تغذیه و دیگر عوامل محیطی بر باروری به‌طور گسترده مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی صدها زوج از رژیم غذايي اصولی به همراه مصرف مکمل ویتامین و مواد معدنی پیروی کردند و از نظر عفونت ادراری، مسمومیت با فلزهای سنگین و مواد مسمومیت‌زای ضد باروری مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد كه در نهايت با اصلاح عوامل تغذيه‌اي80 درصد از زوج‌هاي با سابقه ناباروری، صاحب فرزندان سالم و تندرست شدند.
شايد کم روی هستید
در بین تمامي مواد مغذی که با باروری مرتبط‌اند، «روی» شايد از همه با اهمیت‌تر باشد. این ماده معدنی برای فعالیت صحیح صدها سیستم آنزیمی بدن ضروری است. تعدادی از این سیستم‌های آنزیمی مربوط به باروری در زن و مرد است. برای مثال رشد و نمو دیواره رحم بستگی به روی دارد و این ماده معدنی برای تولید اسپرم در مردان مورد نیاز است. تجزیه املاح موجود در موی افراد نابارور نشان می‌دهد، تعداد کثیری از خانم‌هایی که باردار نمی‌شوند یا سقط‌های پی در پی دارند، دچار کمبود روی هستند. رژیم غذایی اغلب افراد، تأمین کننده روی مورد نیازشان نیست و شرایطی چون استرس، سیگار کشیدن، آلودگی هوا و مصرف الکل هم موجب تخلیه منابع روی بدن میشود.
منابع روی
به طور تقریبی در هر گرم گوشت 3 تا 5 میلی گرم روی وجود دارد.با خوردن هر 100 گرم عدس یا نخود یا گندم سبوس دار می توان 4 تا 5 میلی گرم روی به بدن رساند .تخم کدو حاوی روی فراوان است در هر 100 گرم آن 5.6 تا 5.7 میلی گرم روی یافت می شود .در هر 100 گرم سبوس گندم یا هر 100 گرم ذرت 3 میلی گرم روی وجود دارد . هر 100 گرم جوانه گندم حاوی 17 میلی گرم روی و به عبارتی غنی از روی است و خوردن آن به تمام افراد توصیه میشود .در هر 100جگر گوساله هم 8.7 میلی گرم روی وجود دارد .
نا اميد نشويد
اکنون برای افزایش احتمال باروری، راه‌های طبیعی در دسترس است. نكته‌اي كه زوجين بايد بدانند اين است كه بر اساس تحقيقات كنوني حتي اسپرم‌هاي آسيب ديده هم قادر به بارداري تخم هستند بنابراين نا اميدي در باروري معني ندارد. پزشكان متخصص متذكر مي‌شوند كه قبل از هر گونه عمل لقاح مصنوعي، افراد بهتر است به مدت۳ ماه توصيه‌هاي مربوط به تغذيه و داشتن آرامش كافي و انجام فعاليت جنسي مناسب را اجرا كنند چون ممكن است بدون نياز به روش‌هاي مصنوعي توانايي باروري خود را بازيابيد.
منبع- سیب سبز