امواج شوکی چیست؟ شوک ویو تراپی Extracorporal shock wave therapy ESW یک روش درمانی جدید به منظور تسکین دردهای سیستم های حرکتی بدن با استفاده از امواج صوتی بسیار قدرتمند است. در این مقاله شما را با شاک ویو تراپی و کاربرد آن در پزشکی و بهبود دردهای جرکتی آشنا می نماییم.
امواج شوکی و نقش آن در پزشکی:
سال هاست که از شاک ویو در پزشکی استفاده می شود. اولین تحقیقات بر روی شاک ویو هنگامی آغاز شد که در طی جنگ جهانی دوم مشاهده شد که نجات یافتگان کشتی های غرق شده، بدون وجود ضایعه ای بر روی قفسه سینه، از امواج ناشی از انفجار بمب در آب، دچار ضایعات ریوی شده بودند. در دهه پنجاه میلادی مطالعات وسیعی برای استفاده از شاک ویو در طب انجام شد.
در سال1980 اولین بیمار با سنگ کلیه، به طور موفق آمیزی با روش غیر تهاجمی به نام ESWL درمان شد. در سال 1985 اولین مطالعات در مورد اثرات شاک ویو بر روی استخوان انجام شد. برای درمان مفصل کاذب و دیرجوش خوردگی استخوان مورد استفاده قرار گرفت. امروزه درمان بیماری های ارتوپدی در دنیا از قبیل خار پاشنه، آرنج تنیس بازان (اپی کندیلیت خارجی هومروس) و دیر خوش-خوردگی و جوش نخوردگی شکستگی های استخوان با شاک ویو در حال اجراست.
شاک ویو تراپی چیست؟
شاک ویو تراپی يك فن‌آوري موثر براي درمان ناهنجاري‌هاي اسکلتی – عضلانی و مخصوصا درد مزمن پاشنه پا، فاسياي كف پا، التهاب اپی کندیل داخلی و خارجی آرنج ( تنیس البو و گلفرز البو ) ، التهاب تاندون های مفصل شانه يا كلسيفيكاسيون شانه و شکستگی های جوش نخورده محسوب مي‌شود.
اين روش غيرتهاجمي به هزاران بيماري كه هر روز از دردهای ناشی از صدمات بافت و التهاب های مزمن رنج مي‌كشند كمك مي‌كند تا فعاليت‌هاي طبيعي روزمره خود مانند
راه رفتن، ورزش‌كردن، سركار رفتن يا بلند كردن اشياء را بدون تحمل درد انجام دهند. امواج شاک ویو در واقع امواجی مافوق صوت هستند که دارای انرژی بالایی می باشند و از طریق افزایش خون رسانی به بافت صدمه دیده و تاثیرات میکروترومایی موجب تسریع در روند درمان و بهبودی بافت می شوند.
امواج شوكي چگونه كار مي كنند:
تراكم مختلف بافتهاي متفاوت بدن انسان، نقشي فريبنده در آزادسازي انرژي توسط امواج شوكي ايفا مي كند. در مرز بين دو بافت با تراكمهاي مختلف (بين تاندون و استخوان) انرژي امواج شوكي بصورت ايمپدانس صوتي، آزاد مي شود. يعني هرچه اين تفاوت بيشتر باشد، انرژي بيشتر آزاد مي شود. برخلاف امواج مافوق صوت، امواج شوكي انرژي را بجاي انرژي گرمايي، بصورت انرژي مكانيكي آزاد مي سازند.
از شاک ویو تراپی برای درمان چه مواردی استفاده می شود؟
- فاسئیت پلانتار در خار پاشنه
- تاندنیت آشیل
- تاندنیت کلسیفیک در شانه
- تاندنیت کشکک
- تنیس البو
- گلف البو
- تندینوپاتی مزمن
- سندرم استرس تیبیال میانی
- کلسیفیکاسیون
- درد لگن
اثرات بيولوژيک امواج شوكی:
در حال حاضر سه تئوري در زمينه نحوه عملكرد امواج شوكي وجود دارد:
1-امواج شوكي، واكنش متابوليك را در بافت تحريك مي كنند و موجب افزايش فيبرهاي فشاري (Stress fibers) و يا تغيير در نفوذپذيري غشاء مي گردند.
2-امواج شوكي ايجاد حبابهاي حفره ساز (Cavitation bubbles) مــي نمـايـند كه قوام رسوبات كلسيمي را در هم شكسته يا تغيير مي دهد.
3-امواج شوكي از طريق تحريك بيش از حد آكسونها (تئوري GateControl) ايجاد يك اثر بيحسي مي كند كه آستانة درد بيمار را افزايش مي دهد.
موارد عدم استعمال شاک ویو تراپی:
در صورت وجود تومورهای استخوانی، عارضه‌های استخوانی متابولیک خاص و اختلال‌های عصبی یا گردش خون معین معمولاً از شاک ویو تراپی اسفاده نمی‌شود.
به علاوه این روش احتمالاً برای بانوان باردار و بر روی مواضع استخوان در حال رشد مفید نخواهد بود. در حال حاضر چنانچه عفونت وجود داشته باشد، بهره‌گیری از شاک ویو تراپی مجاز نیست؛ اگرچه بعضی پژوهش‌های اولیه بیانگر سودمند بودن این روش برای رفع عفونت است.
شاک ویو تراپی نباید برای درمان عارضه‌ها یا محل‌هایی استفاده شود که در آنها گاز یا هوا در بدن وجود دارد. در هر حال باید پیش از شروع این درمان حتماً با پزشک مشورت کرد.
پرسش های متداول درباره شوک درمانی
این روش درمانی دردناک است؟
ممکن است در طول درمان، کمی احساس ناراحتی ایجاد شود که به دردی که بیمار در محل تحت درمان تجربه می کند، بستگی دارد. به هر حال، از آن جا که انجام این روش تنها حدود ۵ دقیقه طول می کشد، اغلب بیماران قادر به تحمل این ناراحتی هستند. علاوه بر این، می توان شدت درمان را در طول جلسه تنظیم کرد.
به چند جلسه درمانی نیاز خواهم داشت؟
تعداد جلسات درمانی مورد نیاز بسته به علایم بیماری و پاسخ بافتی متفاوت خواهد بود. به طور معمول به بیش از یک جلسه (حدود ۳_۵) درمان نیاز خواهد بود. به هر حال، در اغلب موارد، به محض پایان اولین جلسه ی درمان، احساس بهبودی خواهید داشت.
چند وقت یک بار باید برای درمان مراجعه کنم؟
در اغلب موارد به ۳ تا ۵ جلسه ی درمانی نیاز است، که بسته به تحمل بیمار و پاسخ بافتی وی، با فواصل ۳ تا ۱۰ روز انجام می شوند.
آیا پس از پایان درمان، محدودیت هایی وجود خواهد داشت؟
به بیماران توصیه می شود که به مدت حدود ۴۸ ساعت پس از هر جلسه ی درمانی، از انجام فعالیت های فیزیکی خودداری کنند.
مطالب مرتبط :
آشنایی با روش درمانی تحریک مغناطیسی مغز
بررسی دلایل مهم اختلال در دیسک کمر
تاثیر شوک الکتریکی بر بیماران افسرده
عوامل ایجاد کننده درد شکم و لگن در زنان