مصرف مواد مخدر در سنین پایین به خصوص در بین نوجوانان و کودکان به یک معضل اجتماعی در بسیاری از جوامع تبدیل شده است. مطالعات روانشناسان نشان می دهد، مهم ترین دلیل گرایش افراد به مواد مخدر از سنین پایین، روابط سرد و سطحی حاکم بر خانواده‌هاست.
حبیبه حیرتی گفت: سوء مصرف و اعتیاد به مواد مخدر یک ناهنجاری شناختی، رفتاری و بالینی است که تحت تأثیر عوامل اجتماعی، روانشناختی و زیست شناختی قرار دارد.
حیرتی افزود: اما عوامل اجتماعی بیشتر در شروع و عوامل زیست شناختی بیشتر در ادامه مصرف و وابستگی نقش دارند.
وی با بیان اینکه روند مصرف مواد مخدر و الگوی سوء مصرف مواد از قبیل کوکایین، حشیش و اکستازی در قشر جوان و تحصیل کرده رو به افزایش است، خاطرنشان کرد: همچنین گرایش مردان به مصرف مواد مخدر بیشتر از زنان است.
این فعال اجتماعی در ادامه به نقش خانواده‌ها در گرایش کودکان و نوجوانان به مواد مخدر اشاره و اظهار کرد: یافته‌های تحقیقی نشان می‌دهد که خانواده‌ها به صورت مستقیم و غیر مستقیم نقش بسیار مهمی در گرایش کودکان و نوجوانان به مصرف مواد مخدر ایفا می‌کنند.
حیرتی ادامه داد: بسیاری از مصرف کنندگان مواد مخدر از شرایط نامساعد خود در خانواده گزارش داده‌اند و بیان داشته‌اند که بسیاری از نیازهای اساسی و اولیه‌شان در خانواده برآورده نشده است.
وی افزود: همچنین مشخص شد که روابط سرد و سطحی بر خانواده آنها حاکم بوده و والدین از شیوه‌های نادرست برای تربیت فرزندانشان استفاده کرده‌اند.
این روانشناس با بیان اینکه معمولا شکایت از تجربیات دردناک گذشته در معتادان به مواد مخدر شایع است، گفت: بی توجهی مادر به فرزند باعث ایجاد اخلال در فرد و در نتیجه عدم شکل گیری رفتارها و راهکارهای مرتبط با کنترل درونی می‌شود.
حیرتی اضافه کرد: نتیجه این وضعیت منجر به این می‌شود که افراد به امور و اشیای بیرونی وابستگی بیشتری نسبت به افراد دیگر پیدا می‌کنند که مصرف مواد یکی از شیوه‌های جبران این کمبودهای درونی است.
این فعال اجتماعی با اشاره به اینکه بین سبک دلبستگی ایمن سبب کاهش شدت ابتلا به اختلال مصرف مواد می‌شود، تصریح کرد: ساختار خانوادگی و دلبستگی به والدین بر انواع انحرافات رفتاری مانند بزهکاری، مصرف مواد مخدر و سیگار در نوجوانان تأثیرگذار است، به عبارتی بین دلبستگی و رفتارهای انحرافی ارتباط مستقیم وجود دارد.
وی افزود: دلبستگی ناسالم در دوران کودکی می‌تواند پیش‌بینی کننده‌ای قوی برای مشکلات رفتاری از جمله گرایش به مصرف مواد در دوران نوجوانی باشد.
حیرتی در پایان خاطرنشان کرد: سبک‌های دلبستگی، وضعیت اقتصادی- اجتماعی، افسردگی، هیجان‌خواهی و پرخاشگری با مصرف مواد مخدر ارتباط دارد، همچنین دلبستگی به پدر، دلبستگی به مادر، نظارت والدین، پرخاشگری خانوادگی و مصرف مواد در محیط خانواده با مصرف مواد و افسردگی ارتباط مستقیم دارد. افراد مصرف کننده مواد مخدر بیشتر از همتایان خود که مواد مصرف نمی‌کنند، دارای سبک دلبستگی ناایمن هستند.
منبع: ایسنا
