داروسازان محلی، متخصصین بهداشتی هستند که برای عموم مردم در دسترس هستند. آنها داروها را بر طبق تجویز پزشک عرضه میکنند، یا وقتی بطور قانونی اجازه داشته باشند، داروها را بدون نسخه نیز به فروش می رسانند. علاوه بر اطمینان از عرضه دقیق محصولات مناسب به وسیله فعالیت های حرفه ای خود، مشاوره بیماران را در زمان تجویز داروهای غیر تجویزی نیز پوشش می دهند.
آنها اطلاعات دارو را به متخصصین بهداشت و سلامت، بیماران و عموم مردم رسانده و در برنامه های ارتقای سلامت مشارکت میکنند. به منظور مراقبت های اولیه سلامت، این گروه ارتباط خود را با دیگر متخصصان بهداشت حفظ میکنند. امروزه طیف گسترده ای از محصولات جدید و مشابه در پزشکی (از جمله محصولات بیولوژیکی با تکنولوژی بالا و داروهای رادیواکتیو) استفاده میشود.
همچنین گروههایی ناهمگن و تولید شده در خارج از بدن در دستگاههای پزشکی وجود دارد که شامل برخی از محصولات مشابه داروهاست و استفاده برخی از آنها با توجه به خطرات ناشی از آن، نیاز به دانش خاصی دارد (بطور مثال در پانسمان و محصولات کنترل زخم و غیره). داروسازان پیشرفت های سریعی در زمینه کار اضافی برای تضمین کیفیت محصولات عرضه شده انجام داده اند. فعالیت های اصلی جامعه داروسازان به شرح زیر می باشد:
1- پردازش نسخه ها
یک داروخانه، با مشاوره مناسب توسط یک داروساز قانونی بودن، ایمنی نسخه تجویزی و درستی سفارش را بر اساس دستورالعمل تایید کرده و قبل از تجویز دارو، سوابق بیمار را بررسی کرده (در زمانی که چنین سوابقی در داروخانه ها نگهداری شود؛ بطور مثال در مورد بیماری های خاص) و با اطمینان از مقادیر دارو که به درستی اعمال شود، تصمیم میگیرد که آیا دارو باید به بیمار تحویل داده شود یا خیر.
در بسیاری از کشورها، داروسازان محلی جایگاهی منحصر به فرد هستند؛ چون کاملا از تاریخ و تاریخچه داروهای گذشته و حال بیمار آگاه بوده و در نتیجه میتوانند مشاوره ضروری را به او بدهند.
2- مراقبت از بیماران یا داروخانه های بالینی
داروساز به دنبال جمع آوری و ادغام اطلاعات در مورد تاریخچه داروی بیمار، شفافیت و وضوح درک بیمار از دوز مصرفی داروی مورد نظر و روش مصرف آن می باشد. وی به بیمار برای اقدامات احتیاطی در مورد دارو توصیه هایی میکند و در برخی از کشورها داروساز، پاسخ های درمانی را ارزیابی و بررسی میکند.
3- نظارت بر بهره برداری از دارو
داروساز میتواند در نظارت بر استفاده از دارو شرکت کند (مثل پروژه های تحقیقاتی تمرین و طرحهایی برای تجزیه و تحلیل نسخه ها برای نظارت بر واکنش ها و عوارض جانبی دارو).
4- آماده سازی غیر مستقیم و تولید داروهای در مقیاس کوچک
داروسازان هرجا که باشند، مشغول آماده کردن دارو در داروخانه هستندو این امر آنها را قادر میسازد تا فرمولاسیون یک دارو را به نیازهای یک بیمار اختصاص دهند. تحولات جدید در داروها و سیستم تحویل آنها، ممکن است نیاز به داروهای منطبق بر فرد را گسترش داده و در نتیجه موجب افزایش نیاز داروسازان به تداوم فرمول سازی دارویی خاص شود. در برخی از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، داروسازان در تولید مقیاس های کوچک از داروهایی شرکت میکنند که باید با دستورالعمل های خوب تولید و توزیع، سازگار باشند.
5- داروهای سنتی و جایگزین
در برخی از کشورها داروسازان داروهای سنتی عرضه و یا نسخه های هومیوپاتی را تجویز میکنند.
6- پاسخ به علائم جزیی در بیماری ها
داروساز درخواستهای اعضای عمومی را دریافت میکند تا درهنگام لزوم در مورد انواع علائم و نشانه های مختلف، از یک پزشک متخصص مشاوره بگیرد. اگر علائم مربوط به عوارض بیماری یا عوارض جانبی دارو، جزئی باشد، داروساز اجازه دارد تا یک داروی بدون نسخه را تجویز کند؛ در صورتی که علائم برای چند روز باقی مانده باشد، داروساز برای مشورت با پزشک به نزد او خواهد رفت. در عوض داروساز ممکن است بدون ارائه دارو، بیمار را راهنمایی کند.
7- اطلاع رسانی از متخصصان مراقبت های عمومی و بهداشتی
داروساز میتواند اطلاعات مربوط به تمام داروها را جمع آوری و نگهداری نماید و به ویژه در مورد داروهای تازه معرفی شده، این اطلاعات را به سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی و بیماران، به رایگان عرضه، و به وسیله ارائه مشاوره و توضیح به پزشکان و اعضای عمومی از آن اطلاعات در ترویج استفاده منطقی از دارو استفاده کند.
8- ارتقاء سلامت
داروساز میتواند در کمپین های ارتقای سلامتی محلی و ملی، بر روی یک طیف گسترده ای از موضوعات مرتبط با سلامتی و به ویژه در موضوعات مرتبط با دارو شرکت کند. (بطور مثال: استفاده از دارو به طور عقلانی، سوء مصرف الکل، مصرف دخانیات، عدم استفاده از دارو در زمان بارداری، سوء استفاده از حلال های آلی و پیشگیری از سموم) و یا اینکه موضوعاتی که مرتبط با سایر مشکلات بهداشتی نظیر بیماری های اسهالی، سل عصبی، عفونت HIV/ایدز و نیز برنامه ریزی خانواده باشد. آنها همچنین ممکن است در آموزش و پرورش گروههای محلی درمورد ارتقای سلامت در مبارزات پیشگیری از بیماریها مثل: برنامه گسترده برای ایمن سازی و برنامه های مالاریا و نابینایی شرکت کنند.
9- خدمات شهری
در شماری از کشورها، داروساز مشاوره و نیز ارائه خدمات به خانه های مسکونی سالمندان و دیگر بیمارانی که دارای بیماریهای مزمن هستند را نیز فراهم میکنند. در برخی از کشورها، سیاست ها در حال توسعه هستند، که بر طبق آنها داروسازان از گروههای خاصی از بیماران بستری در خانه عیادت خواهند کرد تا خدمات مشاوره ای آنها را دریافت کرده و آنها نیز بتوانند برای تهیه دارو به داروخانه مراجعه کنند.
نظر شما در این باره چیست؟ آیا در باره خدمات پزشک داروساز خود اطلاعی داشتید؟ آیا از خدمت رسانی داروخانه نزدیک به خود راضی هستید؟ آیا در رابطه با تهیه داروهای خاص خود دچار مشکل هستید؟ به نظر شما آیا داروخانه ها موظف هستند تا هر درخواست دارویی بدون نسخه بیماران را اجابت کرده و دارو را عرضه کنند یا با طرحی مثل عیادت داروسازان از بیماران بستری در خانه و تهیه دارو برای آنها موافقید؟ با نظرات مفید خود در این باره با جامعه داروسازان همکاری کنید. روز داروسازی گرامی باد.
برگردان: سیما آزادفلاح
هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است
