ویتیلیگو چیست و چرا بوجود میاید ؟
ویتیلیگو (vit-ill-EYE-go) یک اختلال رنگدانه ای است که در آن ملانوسیتها که در واقع رنگدانه های پوست را دارند از بین میروند . و در نتیجه از بین روفتن این رنگدانه ها نقاط سفید رنگی در بخش های مختلف پوست بدن ظاهر میشود/ همین اتفاق ممکن است در بخش غشاء مخاطی و بافت های داخل دهان و بینی و همچنین شبکیه ( لایه داخلی کره چشم ) ظاهر شود . موهایی که در مناطق سفید شده پوست رشد میکنند بیز ممکن است بر اثر بیماری ویتیلیگو سفید شوند . در حال حاضر هنوز دقیقا علت بروز ویتیلیگو مشخص نیست . ولی پزشکان معتقدند شواهد قوی برای مرتبط بودن این بیماری با ژنتیک وجود دارد . ویتیلیگو در واقع نوعی بیماری خود ایمنی است . برخی از پزشکان معتقدند که آفتاب سوختگی و استرس شدید نیز در ابتلا به این بیماری نقش دارد ولی این نظریه هنوز اثبات نشده است .
چه کسانی در خطر ابتلا به بیماری ویتیلیگو قرار دارند ؟
تقریبا نیم تا یک درصد از مردم جهان دچار این بیماری هستند.شروع این بیماری معمولا در اواسط دهه بیست میباشد ولی در تمام دوران زندگی و در هر سنی احتمال ابتلا به بیماری برص وجود دارد . بیماری پیسی در تمام نژادها و زن و مرد دیده میشود ولی این بیماری در افرادی با پوست تیره بیشتر شایع است.
به نظر میرسد بیماری ویتیلیگو با برخی از بیماری های خودایمنی در ارتباط باشد مثل : پرکاری تیروئید (پرکاری غده تیروئید) ، آلوپسی آره آتا و کم خونی ( پایین بودن شدید سطح سلول های قرمز و عدم توانایی در جذب ویتامین b12 ) . دانشمندان هنوز دلایل قطعی برای ارتباط ویتیلیگو با این بیماریها کشف نکرده اند
کودکانی که والدینشان به بیماری برص مبتلا هستند به احتمال زیاد دچار این بیماری میشوند ولی احتمال عدم ابتلای کودکانی که والدین مبتلا دارند هم وجود دارد . همچنین احتمال دارد افرادی که هیچ کدام از والدین و اقوام شخصی آنها به بیماری پیسی مبتلا نیستند نیز به بیماری ویتیلیگو مبتلا شوند .
علائم ابتلا به بیماری برص ( پیسی یا ویتیلیگو )
بارز ترین علائم بیماری ویتیلیگو ٰ سفید شدن بخش هایی از پوست بدن مخصوصا مناطقی که در معرض نور آفتاب هستند ، میباشد . این لکه های سفید روی پوست گاهی بصورت قرینه ایجاد میشوند
آیا لکه های سفید ویتیلیگو بزرگتر میشوند ؟
بیماری ویتیلیگو به هیچ عنوان قابل پیشبینی نبوده و نمیتوان گفت که لکه ها بزرگتر یا کوچکتر خواهند شد و یا امکان دارد نواحی بیشتری از پوست به این بیماری مبتلا شود یا نه
یک بیماری مهم که از اختلال رنگدانه ای ناشی می شود بیماری ویتیلیگو یا برص لک و پیس می باشد که در این بیماری سلولهای ملانوسیت حاوی رنگدانه های پوست (ملانین) هستند، توانایی تولید ملانین را از دست می دهند و لکه های سفید رنگی روی پوست ایجاد می شود که ظهور این لکه ها بخصوص در نژاد ایرانی که تیپ پوستی اغلب افراد جامعه ۳ تا ۴ است ایجاد تفاوت رنگ فاحش کرده به ویژه در نواحی باز و در معرض دید برای بیمار بسیار ناراحت کننده بوده و منشا مشکلات اجتماعی و روانی متعددی است.
تاکنون تلاشهای زیادی برای دستیابی به یک روش بی خطر و با دوام طولانی انجام گرفته است. استفاده از روش معمول PUVA(پسورالن همراه با اشعه UVA) و استروئید های موضعی از جمله درمانهای معمول این بیماری است که این درمانهای استاندارد موفقیت محدودی داشته است (۶۰% بیماران حدود ۲۵% رپیگمانتاسیون داشته اند.)
از این رو استفاده از روش جراحی پیوند ملانوسیتهای کشت داده شده و یا تکثیر یافته به عنوان یک تکینیک جدید مورد توجه پژوهشگران و پزشکان متخصص پوست دنیا قرار گرفته است. پیوند ملانوسیت شامل هر عمل است که در آن ملانوسیتهای خود فرد از نواحی غیر درگیر بدن به از نواحی درگیر بدن پیوند زده می شود. در چنین شرایطی و با این روش ملانوسیت پیوند شده دوباره تکثیر می شود و تولید ملانین می کند که باعث رپیگمانتاسیون در ناحیه تحت درمان می گردد.
جراحی خط اول درمان ویتیلیگو نیست. و این روش در موارد ویتیلیگوی ثابت که در درمان دارویی با شکست مواجه شده و یا مناطق شناخته شده ای که با پاسخ ضعیف همراهند از جمله لبها، ژنیتال، پلک و اندام تحتانی، کاربرد دارد. خوشبختانه پس از انجام موفق این روش در مرکز تحقیقات پوست و سالک این روش برای اولین بار در مرکز تحقیقات پوست و سلول بنیادی دانشگاه تهران راه اندازی شد.
