حتما به گوش شما هم رسیده است که میتوانید با برنامه غذایی معین جنسیت کودک را تعیین کنید. هر چند این اعتقاد در گذشته رواج بیشتری داشته، اما در علم پزشکی پایه و اساس چندانی ندارد چرا که تغییر خصوصیات ژنتیکی با استفاده از خوراکیها ادعای بزرگی است که ممکن است هرگز اثبات نشود. تحقیقات دامنهدار پزشکی نشان داده استفاده از رژیم غذایی برای تقویت باروری و افزایش شانس بارداری کاملا امکانپذیر است.
رژیم باروری چیست و چطور به افزایش شانس باروری کمک میکند؟
مسلما تضمینی وجود ندارد که با پیروی از این رژیم غذایی حتما باردار شوید. اگر چه این رژیم شامل ده قدم کلی میباشد که همگی از نظر پزشکی معتبر هستند و میتواند باعث بهبود باروری در زنانی با مشکلاتی مثل اختلال در تخمکگذاری، کیست رحمی، فیبروید یا پلیپ رحمی، لولههای رحمی آسیب دیده و اختلالات سیستم ایمنی شود. البته مسائلی مثل تعداد اسپرم ناکافی، اسپرمهای معیوب و مشکلات سیستم ایمنی در مردان هم میتواند باعث کاهش باروری و شانس بارداری شود، اما این رژیم برای درمان این گونه مشکلات طراحی نشده است. برای موفقیت لازم نیست هر ده قدم این برنامه را به طور همزمان انجام دهید. میتوانید به تدریج تعهد خود به این برنامه را بیشتر کنید و برنامه غذایی خود را به مرور تغییر دهید.
قدم اول
با حذف چربیهای اشباع که در انواع کیکها، شیرینیها، بیسکوییت، پیتزا و سایر انواع فستفود پیدا میشود قدم اول در این برنامه غذایی را بر میدارید.
قدم دوم
مصرف بیشتر روغنهای غیر اشباع گیاهی، مثل روغن زیتون یا کانولا، در برنامه غذایی شما میباشد.
قدم سوم
افزایش سهم منابع پروتئین گیاهی، مثل انواع حبوبات، قارچ و خشکبار، در کنار کاهش مصرف پروتئین حیوانی و بخصوص گوشت قرمز.
قدم چهارم
مصرف کربوهیدراتها و غلات کاملی که به شدت فرآوری شده باشند به ضرر شما است. کربوهیدراتهای خوب شامل جو و غلات سبوسدار، سبزیجات و حبوبات میشود. نان سفید، پاستا و ماکارونی، برنج، کیک و کلوچه و انواع شیرینی هم منابع کربوهیدراتهای بد یا مضر هستند. بدن ما کربوهیدرات های بد را با سرعت بیشتری نسبت به انواع کمتر فرآوری شده آن تبدیل به قند میکند. وقتی این کربوهیدرات های مضر باعث کاهش انسولین خون میشوند، هورمونهای جنسی بیشتری وارد جریان خون میشوند. این امر میتواند باعث افزایش سطح تستوسترون در خون و اختلال در فرآیند تخمکگذاری شود. بنابراین برای پیشگیری از این مشکل و همچنین داشتن بدنی سالمتر بهتر است سعی کنید نیاز خود به کربوهیدراتها را از منابع کمتر فرآوری شده و سالم تامین کنید و تا حد امکان از منابع کربوهیدراتهای مضر (که تقریبا تمام تنقلات و خوراکیهای خوشمزه را شامل میشوند) دوری کنید.
قدم پنجم
مصرف شیر معمولی، کمی بستنی یا ماست پرچرب (3%) به جای شیر بدون چربی یا سایر محصولات لبنی کمچرب یا بدون چربی در برنامه روزانه است. نتایج تحقیقات انجام شده بر روی پرستاران نشان داد که مصرف روزانه یک یا دو وعده لبنیات کامل (بدون کاهش چربی) میتواند باعث بهبود باروری در زنان شود.
قدم ششم
همچنین مصرف یک مولتی ویتامین حاوی اسید فولیک و سایر ویتامینهای گروه B میتواند برای شما مفید باشد. مصرف روزانه حداقل 400 میکروگرم به صورت مکمل و علاوه بر آنچه از خوراکیها به بدنتان میرسانید برای تمام زنانی که در سن بارداری هستند توصیه میشود. این رقم برای زنانی که در دوران بارداری هستند به 600 میکروگرم در روز میرسد. مولتی ویتامین یا مکمل دارویی مطلوب شما باید حاوی اسید فولیک و سایر ویتامینهای خونساز گروه B بخصوص فولات باشد، چرا که افزایش میزان فولات (ویتامین B9) میتواند باعث بهبود شرایط باروری، افزایش شانس بارداری و کاهش خطر سقط جنین شود.
قدم هفتم
در رژیم پیشنهادی باروری، تامین آهن مورد نیاز بدن از طریق مصرف میوهها، سبزیجات، حبوبات و مکملهای دارویی است. نتایج تحقیق روی پرستاران نشان میدهد که زنانی که به صورت منظم از مکمل آهن، مولتی ویتامین یا مکملهای دارویی غنی شده با آهن استفاده میکردند به نسبت زنانی که رژیم غذایی عادی دارند کمتر دچار مشکل در بارداری و مسایل مرتبط میشدند. البته باید این نکته را هم خاطر نشان کنیم که هر چند گوشت قرمز منبع سرشار آهن محسوب میشود، اما نباید آن را به عنوان منبع اصلی تامین این ماده ضروری برای بدن خود انتخاب کنید. تامین آهن با مصرف بیشتر گوشت قرمز میتواند باعث کاهش میزان باروری شما شود. بهترین کار برای تامین مواد مغذی مورد نیازتان، استفاده از یک مکمل دارویی مخصوص بارداری با محتوی حداقل 400 میکروگرم اسید فولیک و 40 میلیگرم آهن است.
قدم هشتم
رژیمهای غذایی بیشتر به خوراکیهای مناسب شما میپردازند، اما در رژیم باروری نوشیدنیها هم به همان اندازه مهم هستند. نوشیدن آب کافی و تامین رطوبت مورد نیاز بدن یک اصل کلی است که باید همیشه به خاطر داشته باشید. بهعلاوه باید روزانه یک لیوان شیر معمولی (نه کمچرب یا بدون چربی) را هم به برنامه خود اضافه کنید تا فرآیند تخمکگذاری را بهبود بخشید. البته مسلما نوشیدنیهایی هم هست که باید از آنها دوری کنید که مهمترین آنها نوشابه های گازدار است که باید به کلی از رژیم غذایی شما حذف شود. مصرف مداوم نوشیدنیهای گازدار حاوی کافئین میتواند باعث اختلال در تخمکگذاری و باروری زنان شود. البته این قانون شامل خود قهوه نمیشود. هر چند قهوه غنیترین منبع کافئین است، اما در کنار آن سرشار از آنتی اکسیدانها است و به همراه آب نوشیده میشود و خطری برای باروری شما نخواهد داشت.
قدم نهم
در رژیم باروری، رسیدن به وزنی است که شما را در ناحیه باروری قرار دهد. تحقیقات نشان میدهد که زنانی که ضریب توده بدنی یا BMI آنها خیلی پایین یا خیلی بالا باشد به احتمال بیشتری دچار مشکلات مرتبط با بارداری میشوند. برای بهترین شانس بارداری باید وزن شما در محدوده BMI بین 20 تا 24 قرار داشته باشد و در بیشتر مواقع میتوانید با کاهش 5 تا 10 درصد از وزن خود را به این سطح برسانید. البته در بیشتر مواقع چیزی بین این دو مقدار (یعنی کاهش 7.5% از وزن بدن) عملیتر است. برای مثال اگر شما حدود 75 کیلوگرم وزن داشته باشید، باید حدود 6 کیلوگرم از وزن خودتان را کاهش دهید. کاهش اضافه وزن برای زنانی که BMI بین 25 تا 30 دارند و افزایش وزن برای زنانی با BMI کمتر از 18.5 میتواند باعث بهبود شرایط تخمکگذاری و افزایش شانس بارداری شود.
قدم نهم
در نهایت، مثل همه رژیمها، فعالیت مناسب بدنی مکمل برنامه غذایی سالم شما خواهد بود. ورزش قدم آخر در رژیم باروری است. در صورتی که هم اکنون هم به صورت منظم ورزش میکنید به خاطر داشته باشید که در این کار زیادهروی نکنید. ورزش شدید باعث کاهش مقدار چربی بدن میشود که برای باروری خیلی مفید نیست. استفاده کمتر از ماشین و پیاده روی بیشتر یک روش ساده برای افزایش فعالیت بدن است. البته سایر ورزشها از جمله دوچرخه سواری، شنا، ورزش با وزنه و دویدن هم میتوانند انتخابهای مناسبی باشند.
تهیه و تنظیم: ساناز مطلبی خامنه کارشناس تغذیه و رژیم درمانی
هرگونه کپی برداری با ذکر نام و منبع دکتر سلام مجاز می باشد.
در این باره بیشتر بخوانید: عمده ترین علل ناباروری،مشکلات تخمک گذاری و اختلالات اسپرم
رژیم غذایی برای انتخاب جنسیت دختر