آیا احساس می کنید پف کرده اید؟ تحریک پذیر شده و یا فقط در بهترین حالت خود نیستید؟ ممکن است عدم تعادل هورمونی مقصر باشد. هورمون ها پیام آوران شیمیایی هستند که بر عملکرد سلول ها و اندام های شما تاثیر دارند. اگر سطوح هورمون های شما در زمان های مختلف زندگی مثل زمان قبل از دوره ماهیانه یا در طول آن، بارداری و یا در طی یائسگی تغییر کند، طبیعی است. اما برخی از داروها و مشکلات مربوط به سلامت نیز می تواند آنها را به کار بیشتر یا کمتر وادار کند.
1- پریود نامنظم
پریود بیشتر زنان دوره ای بین 35-21 روز دارد. اگر دوره ماهیانه شما در همان زمان در هر ماه اتفاق نمی افتد، یا اگر چند ماه عادت ماهیانه نداشته باشید، ممکن است به این معنی باشد که هورمون های شما (استروژن و پروژسترون) یا بیش از حد کار می کنند یا کمتر از حد معمول. اگر شما در 40 سالگی یا اوایل 50 سالگی هستید، یک دلیل آن میتواند دوران پیش از یائسگی یا Perimenopause باشد. اما دوره های نامنظم میتواند نشانه ای از مشکلات سلامتی مثل سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS باشد. در این باره با پزشک متخصص مشورت کنید.
2- مشکلات خواب
اگر چشمان شما برای خواب به اندازه کافی بسته نیست یا اگر خوابتان خوب نیست، ممکن است به علت هورمون های شما باشد. پروژسترون، هورمونی که توسط تخمدان های شما ترشح می شود، به شما کمک می کند تا خواب بهتری داشته باشید. اگر مقدار آن پایین تر از حد معمول باشد، باعث می شود که به خواب رفتن شما سخت شده و بیدار بمانید. استروژن پایین تر از حد معمول نیز میتواند باعث گرگرفتگی و تعریق شبانه شود؛ هر دوی این عوامل باعث دشوار شدن خوابی می شود که در طول شب نیاز دارید.
3- آکنه مزمن
شیوع آکنه قبل یا در طی دوران ماهیانه شما طبیعی است. اما آکنه نابهنگام می تواند نشانه ای از مشکلات هورمونی باشد. آندروژن بیش از حد (هورمون های مردانه که هم زنان و هم مردان دارند)، می تواند باعث شود تا غدد چربی، بیش از حد کار کنند. آندروژن ها همچنین بر روی سلولهای پوست در داخل و اطراف فولیکول های مو تاثیر می گذارند. هر دوی این موارد میتوانند باعث شوند تا منافذ پوست بسته و باعث آکنه شود.
4- ابهام در حافظه
کارشناسان دقیقا از چگونگی تاثیر هورمون ها بر مغز شما مطمئن نیستند. آنچه می دانند این است که تغییرات استروژن و پروژسترون می تواند باعث ایجاد ابهام در سر شما شود و برای شما سخت خواهد شد که همه چیز را بخاطر بسپارید. برخی کارشناسان معتقدند استروژن ممکن است برروی مواد شیمیایی مغز به نام انتقال دهنده های عصبی یا “نوروترانسمیتر ها” تاثیر بگذارد. مشکلات حافظه و توجه، بخصوص در دوران پیش یائسگی و یائسگی شایع است. البته آنها همچنین میتوانند نشانه ای از سایر مشکلات مربوط به هورمونها مثل بیماری تیروئید باشند. اگر مشکلاتی در رابطه با شفافیت حافظه خود دارید، بگذارید پزشک دلیل آن را روشن کند.
5- مشکلات مربوط به شکم
روده شما با سلولهای کوچکی که “رسپتور” یا گیرنده نام دارد، به استروژن و پروژسترون پاسخ میدهد. هنگامی که میزان این هورمون ها بالاتر یا پایین تر از حد معمول هستند، ممکن است تغییراتی در نحوه هضم مواد غذایی ایجاد شود. به همین دلیل است که اسهال، درد معده، التهاب و تهوع میتواند قبل یا در طی دوران ماهیانه شما بدتر شود. اگر شما دچار مشکلات گوارشی و نیز مسائلی مانند آکنه و خستگی هستید، ممکن است سطح هورمون های شما به صفر نزدیک شده باشد.
6- خستگی مداوم
آیا همیشه خسته هستید؟ خستگی یکی از شایعترین نشانه های عدم تعادل هورمونی است. پروژسترون بیش از حد می تواند شما را خواب آلود کند؛ اگر تیروئید شما (غدد پروانه ای شکل در گردن)، هورمون تیروئید بسیار کمی تولید کند، میتواند انرژی شما را بسوزاند. یک آزمایش خون ساده که “پانل تیروئید” نامیده میشود، میتواند به شما بگوید که سطح هورمون تیروئید شما بسیار پایین است؛ اگر چنین بود میتوانید آن را درمان کنید.
7- نوسانات خلقی و افسردگی
محققان فکر میکنند تغییرات سریع در هورمونها و یا افت سطوح آنها میتواند باعث تغییر خلق و خو و حزن و اندوه شود. استروژن بر مواد شیمیایی کلیدی مغز مثل سروتونین، دوپامین و نوراپی نفرین تاثیر میگذارد. اما هورمون های دیگری که مسیرهای مشابه انتقال دهنده های عصبی را طی میکنند نیز، نقش مهمی در احساسات شما بازی میکنند.
8- اشتها و افزایش وزن
زمانی که احساس حزن و اندوه دارید و یا تحریک شده اید، درست مثل زمانی که سطح استروژن شما در حال سقوط است، ممکن است بخواهید بیشتر بخورید. این ممکن است به همان دلیل افت در هورمون ها باشد که با افزایش وزن مرتبط است. شیب رو به پایین استروژن، همچنین می تواند بر سطح لپتین در بدن (یک هورمون که به تنظیم مصرف مواد غذایی کمک میکند) اثر بگذارد.
9- سردرد
چیزهای زیادی این درد را تحریک می کنند.؛ اما برای برخی از زنان مقصر اصلی استروژن است. به همین دلیل است که سردرد میتواند درست قبل یا در طی دوران پریود، زمانی که استروژن در کاهش است، اتفاق بیفتد. سردردهای منظم و یا آنهایی که هرماه در زمان معین اتفاق می افتند، میتواند نشانه ای از تغییرات این هورمون در بدن شما باشد.
10- خشکی واژینال
این حالت گاهی اوقات طبیعی است. اما اگر بیشتر اوقات خشکی یا تحریکی در واژن خود احساس میکنید، میزان استروژن کم، ممکن است دلیل آن باشد. این هورمون کمک می کند تا بافت واژن مرطوب و نرم باقی بماند. اگر سطح استروژن شما به دلیل عدم تعادل هورمونی بسیار کم شود، مایعات واژینالی کاهش پیدا کرده و باعث تنگی و خشکی آن میشود.
11- از دست دادن میل جنسی
اکثر مردم فکر میکنند که تستوسترون یک هورمون مردانه است؛ اما بدن زنان نیز آن را می سازد. اگر سطح تستوسترون بدن شما پایین تر از حد معمول باشد، ممکن است توجه و علاقه کمتری نسبت به سابق در مورد رابطه جنسی داشته باشید.
12- تغییرات پستانها
افت میزان استروژن میتواند بافت سینه شما را کمتر انبوه و سفت سازد. افزایش این هورمون نیز میتواند این بافت را ضعیف کرده و حتی باعث ایجاد توده ای جدید یا کیست شود. اگر متوجه تغییراتی در بافت سینه های خود شدید، اگر حتی هیچ نشانه دیگری ندارید، با پزشک خود مشورت کنید.
در این باره بیشتر بخوانید: مصرف این مواد خوراکی سبب تنظیم شدن هورمون ها می شود
برگردان: سیما آزاد فلاح
هرگونه کپی برداری با ذکر نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است