طاسی و کچلی از جمله آزار دهنده ترین اختلالاتی است که تعداد بسیار زیادی از افراد جامعه به آن مبتلا هستند. علل ایجاد کچلی متفاوتند، از عوامل ژنیتک و ارثی گرفته تا عدم رعایت بهداشت و برخی بیماری ها و … همگی از جمله دلایلی هستند که باعث بروز کچلی در فرد می شوند. آلپوسی آره آتا یا کچلی موضعی نوعی خاص از ریزش مو است که در ادامه مطلب به بررسی چگونگی ابتلا و روش های درمان آن خواهیم پرداخت. با دکتر سلام همراه باشید.

طاسی منطقه‌ای (در متون طب سنتی داء الثعلب) یا آلوپسی آره اتا (alopecia areata) نام عام کاهش موی سر یا هر قسمت از بدن به هر علت است.

آلوپسی آره آتا یا طاسی منطقه‌ای بیماری است که با آغاز سریع ریزش مو در یک منطقه کاملاً مشخص و معمولاً مدور تشخیص داده می‌شود. علت این بیماری می‌تواند اختلالات سیستم ایمنیمانند کم خونی ایمنی، التهاب تیروئید، دیابت و… باشد. اغلب در این بیماریی فولیکول‌های مو در نتیجه حمله اشتباه توسط سیستم دفاعی بدن شخص آسیب می‌بیند و مانع از رشد مو می‌شود که این بیماری بعنوانن یک بیماری ناشی از اختلالات سیستم دفاعی بدن شناخته شده است.

آلوپسي به معناي از دست دادن موها و يا كچلي است. علل زياد و متفاوتي در ايجاد و نوع الگوي آلوپسي موثر هستند. تخمين زده مي شود كه بين 1 در هر 1000 تا 2 در هر 100 نفر در بعضي از برهه هاي زندگي خود به آن مبتلا شوند. كچلي موضعي مي تواند در هر سني رخ دهد. اما بيشتر افراد براي اولين بار آن را در دوره نوجواني و كودكي خود تجربه مي كنند. قبل از 20 سالگي اولين لكه حاكي از ريزش مو در 6 نفر از هر 10 نفر مستعد شكل مي گيرد. زنان و مردان به يك نسبت مبتلا مي شوند.

علل ابتلا به آلوپوسی آره تا کدامند؟

معتقدند كه كچلي موضعي يك بيماري خود ايمني است. سيستم ايمني وظيفه ساخت گلبولهاي سفيد خون (لنفوسيتها) و آنتي باديها را براي حمله به باكتريها، ويروسها و ساير عوامل بيماريزا به عهده دارد. اگر شما دچار يك بيماري خود ايمني باشيد، سيستم ايمني بدن شما قسمتهايي از اجزاي بدن شما را به اشتباه، بيگانه در نظر مي گيرد. در افراد دچار كچلي موضعي، گلبولهاي سفيد بسياري در اطراف ريشه موهاي مبتلا (فوليكولهاي مو)، كه آنها را به اشتباه بيگانه تشخيص داده اند، جمع مي شوند. اين مساله باعث التهاب خفيفي مي شود كه منجر به ضعيف شدن موها و ريزش انها و شكل گيري لكه هاي كچلي مي شود.

دقيقا مشخص نيست كه چرا كچلي موضعي يا ساير بيماريهاي خود ايمني رخ مي دهند. به نظر مي رسد كه چيزي باعث تحريك سيستم ايمني براي واكنش نشان دادن عليه بافتهاي خود بدن مي شود. محركهاي احتمالي شامل: ويروسها، عفونتها، داروها يا ساير عوامل محيطي هستند. يك عامل وراثتي هم وجود دارد كه بعضي افراد را نسبت به بيماريهاي خود ايمني حساستر مي سازد. از هر 4 نفر مبتلا به كچلي موضعي، 1 نفر خويشاوند نزديكي دارد كه به اين بيماري مبتلاست.

کچلی موضعی را می توان نتیجه ابتلا به یک اختلال خود ایمنی دانست. پس اگر به این اختلال مبتلا هستید جزء افرادی به شمار می آیید که مستعد ابتلا به سایر بیماری های خود ایمنی مانند تیروئید، آنمی و ویتیلیگو نیز هستند. پس لازم است تا حتما پزشک معالج را در رابطه با این اختلال در جریان بگذارید

بررسی علائم آلوپاسی یا کچلی موضعی

در این نوع ریزش مو یک یا چند لکه طاسی به شکل دایره یا سکه و گاهی بیضی شکل بطور ناگهانی و بی خبر در سر یا ریش صورت ایجاد میشود. یعنی بیمار متوجه ریزش مو در حمام یا موقع شانه کردن نشده و چون معمولا توام با سوزش یا خارش و درد نیست از این طریق هم به وجود آن پی نمی برد و تا مدتها از آن بی خبر میماند تا اینکه آرایشگر یا نزدیکان آن را دیده و متذکر شوند و یا برحسب اتفاق در ضمن شانه کردن یا لمس خود بیمار آن را پیدا کند. گرچه این بیماری اکثرا بدون علامت است ولی گاهی بیماران پیدایش لکه های جدید را از روی سوزش یا خارش یک منطقه حدس میزنند.

چون شکل طاسی به صورت لکه های گرد یا بیضی شکل است آنرا طاسی سکه ای شکل یا لکه لکه میگویند. اگر ریزش مو محدود به یک یا چند لکه باشد آنرا ریزش موی سکه ای محدود میگویند. گاهی ریزش مو حالت شبکه ای و تور مانند دارد که از اتصال چند لکه حاصل میشود و سرانجام گاهی موهای پشت سر و دور سر به شکل نعل اسب میریزد که علامت خیلی بدی است و خبر از پیشرفت بیماری می دهد وگاهی برعکس تمام موی سر می ریزد غیراز همین نوار نعل اسبی شکل که در پشت سر باقی می ماند و آنرا فرم sisopho می نامند.

علاوه بر شکل محدود و سکه ای گاهی بیماری شکل منتشر دارد که در آن لکه مشخصی نداریم بلکه در تمام سر بعضی فلیکولهای مو زایل شده و بیماری به شکل کم پشتی موی سر خود را نشان میدهد. این بیماری را بر حسب وسعت منطقه طاسی به نوع محدود و اگرتعداد لکه ها زیاد باشد نوع منتشرو اگر بیش از نیمی از موی سر بریزد آنرا نوع شدید می نامند.

اگر تمام موی سر بریزد آنرا نوع توتالیس می نامند اگر ریزش مو در ناحیه غیر از سر مانند ریش یا ابرو یا بدن پیدا شود آنرا فرم خارج جمجمه ای می نامند و اگر تمام موی بدن بریزد آنرا نوع سرتاسری یا یونیورسالیس می نامند در این نوع علاوه بر موی سر موهای ریش، ابرو، بدن و حتی موهای داخل بینی هم میریزد.

انواع کچلی موضعی

کچلی موضعی یک اختلال رایج است که شامل انواع مختلفی است و بسته به نوع کچلی روش های درمان نیز متفاوت خواهند بود. آلوپسی علاوه بر موی سر در هر نقطه دیگری از بدن شما مانند صورت وویا حتی برخی نقاط بدن ممکن است به وجود بیاید. انواع اختلالات آلوپسی به 3 دسته تقسیم می شوند.

۱- آلوپسی آره آتا

شایع ترین نوع این بیماری ناشی از اختلالات خود ایمنی (سیستم دفاعی بدن) بوده و ریزش در آن بصورت سکه ای در اندازه های مختلف می باشد.

۲- آلوپسی آره آتا total 

در آلوپسی آره آتا total تمام موهای سر شروع به ریزش پیدا می کنند.

۳- آلوپسی آره آتا universal 

نادرترین نوع این بیماری، آلوپسی آره آتا universal می باشد که منجر به ریزش موی پوست سر و کل بدن می شود.

مناسب ترین روش های درمان طاسی موضعی

تزریق کورتیزون

رایج ترین روش درمان، تزریق کورتیزون به قسمتهای بدون موی پوست است. تزریقات معمولا” توسط یک متخصص پوست که از یک سوزن ریز استفاده می کند ماهی یکبار در پوست و اطراف ناحیه بدون مو انجام می شود. انجام این تزریقها موجب سوزش و درد در محل تزریق شده اما موقتی و پس از خروج از مطب پایان می یابد. اگر موی جدید رشد کرد معمولا” طی ۴ هفته نمایان خواهد شد. این درمان از زیاد شدن ناحیه های توخالی جلوگیری می کند. در نواحی تزریق کورتیزون اثرات جانبی کمی حاصل می شود. گاهی اوقات گود شدگی موقتی روی پوست در موضع تزریق ایجاد می شود اما این گود رفتگی معمولا” خود به خود پر می شود.

ماینوکسیدیل موضعی

استفاده هر ۲ بار در روز محلول ماینوکسیدیل ۵% ممکن است موجب رشد مجدد مو در قسمتهای پوست سر، ابروان و ریش در بیماری آلوپسی آره آتا شود. اگر موی سر بطور کامل رشد کند، درمان متوقف خواهد شد. استفاده از محلول ماینوکسیدیل موضعی ۲% به تنهایی در درمان این بیماری موثر نخواهد بود. اگر از کرم کورتیزون ۳۰ دقیقه بعد از ماینوکسیدیل استفاده شود تأثیر بیشتری خواهد داشت. ماینوکسیدیل موضعی، بی خطر، استفاده آسان و فشار خون افراد نرمال را پایین نمی آورد. محلول ماینوکسیدیل موضعی بطور ۱۰۰% درمان اثربخشی در افراد مبتلا به ریزش مو ندارد.

پماد یا کرم آنترالین (anthralin)

درمان دیگر استفاده از پماد یا کرم آنترالین می باشد. آنترالین از مواد مصنوعی tar-like است که عموما” برای درمان بیماری پسوریازیس استفاده می شد. آنترالین روی نواحی بدون مو روزانه یکبار استعمال می شود و بعد از مدت کوتاهی معمولا” بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه بعد شسته می شود. اگر موی جدیدی رشد کرد ، درمان بین ۸ تا ۱۲ هفته ادامه خواهد داشت. آنترالین، بطور موقتی بر روی پوست ایجاد سوزش کرده و پوست تحت درمان قهوه ای کم رنگ یا بی رنگ خواهد شد. پس از استعمال دست ها باید شسته شوند.

البته باید توجه کنید که تمام این داروها را با تجویز پزشک مصرف کنید، نه خودسرانه.

در این باره بیشتر بخوانید: کچلی سکه ای را جدی بگیرید

هرگونه کپی برداری با ذکر نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است