اگر سطح تحصیلاتتان با همسر آینده شما متفاوت است و اختلاف زیادی بین مقطع تحصیلی تان وجود دارد بهتر است قبل از قطعی شدن این ازدواج به برخی نکات مهم در مورد تفاوت سطح تحصیلی و عواقب و پیامدهای آن دقت کنید. این موضوع می تواند مشکلات و اختلافات زیادی در زندگی آینده شما ایجاد کند. این موضوع به روابط زناشویی، رشد اجتماعی و پیشرفت تحصیلی فرزندانتان در آینده نیز آسیب وارد خواهد کرد.
رابطه تفاوت سطح تحصیلات و ازدواج از آنجایی اهمیت پیدا می‌کند که تشابه سطح تحصیلات باعث می‌شود زن و شوهر بهتر بتوانند یکدیگر را درک کنند.
شاید تفاوت سطح تحصیلات در ازدواج برای خیلی از افراد چندان اهمیت نداشته باشد اما آنچه که همواره توسط مشاوان و روانشناسان توصیه می‌شود هماهنگی سطح تحصیلات دختر و پسر هنگام ازدواج است. تناسب تحصیلی موجب افزایش همفکری و سطح تعامل در خانواده شده و به داشتن نگاه مشترک زن و شوهر به جهان کمک می‌کند. در ادامه این موضوع را بیشتر بررسی می‌کنیم.
رابطه تفاوت سطح تحصیلات و ازدواج موفق
میزان تحصیلات از عوامل مهم تشکیل دهنده شخصیت و به خصوص در ایران تعیین کننده وجهه اجتماعی است. تحصیل دو بعد دارد: حوزه تحصیلی و سطح تحصیلی. منظور از حوزه تحصیلی نوع تخصص است. به عنوان مثال حوزه هنری فنی و یا علوم انسانی و منظور از سطح تحصیلی میزان مهارت و آگاهی علمی است. آنچه در ازدواج از اهمیت بیشتری برخوردار است سطح تحصیلی و مدرک تحصیلی است. در واقع در ازدواج سطح تحصیلی نقش بیشتری دارد ولی اگر حوزه تحصیلی هم یکی باشد یعنی زن و شوهر در یک حوزه مثلا مهندسی یا پزشکی تحصیل کرده باشند هماهنگی بیشتر خواهد بود.
از نظر تفاوت سطح تحصیلات و ازدواج دختر و پسر سه حالت وجود دارد:
1- مرد دارای تحصیلات عالی است و زن تحصیلات کمتری دارد.
در فرهنگ ایرانی در بسیاری موارد در اینگونه موارد مشکل چندانی وجود ندارد. بسیاری از مردان ایرانی مایلند دخترانی را به همسری انتخاب کنند که از سطح تحصیلات کمتری برخوردار باشند و بیشتر به خانه‌داری و بچه‌داری بپردازند. مثلا اگر مرد از تحصیلات کارشناسی برخوردار است موردی را که دیپلم دارد می‌پذیرد. البته اخیرا این فرهنگ به سمتی در حرکت است که با توجه به تحصیلات عالی زنان، مردان نیز مایلند دخترانی را به همسری برگزینند که مانند خودشان تحصیلات عالی داشته باشند.
2- زن دارای تحصیلات عالی است و مرد تحصیلات کمتری دارد.
در حالتی که تفاوت سطح تحصیلات در ازدواج به شکلی باشد که زن دارای تحصیلات عالی باشد ولی مرد از تحصیلات کمتری برخوردار باشد مردان ممکن است از چنین ازدواجی استقبال کنند ولی در جریان زندگی به علت عدم تفاهم، زندگی زناشویی مواجه با ناسازگاری می‌گردد و حتی ممکن است از هم پاشیده شود. زنی که دارای تحصیلات عالی است از نظر تفاهم با مردی که حداکثر تحصیلاتش متوسطه یا کمتر است، احتمالا تفاهم کمتری خواهد داشت. مرد دنیا را چیز دیگری می‌بیند و دنیای زن چیز دیگری است. از طرفی در این حالت مرد به علت سابقه مردسالاری در جامعه برای جبران احساس حقارت خود، متوسل به قدرت در زمینه‌های دیگر می‌شود و ناسازگاری حاکم می‌گردد.
3- هر دو از یک سطح تحصیلی برخوردارند.
بهترین حالت ازدواج وضعیتی است که زن و شوهر از تحصیلات مساوی برخوردار باشند و یا سطح تحصیلات مرد یک مقطع بیشتر از زن باشد چنین حالتی را بیشتر زنان نیز می‌پسندند.
اثرات مثبت تشابه سطح تحصیلات در ازدواج
1- کاهش میزان طلاق: پژوهش‌های انجام شده در سال‌های 2005 و 2009 در کشور نروژ و آلمان نشان داده است که تشابه تحصیلاتی زوجین (صرف نظر از سطح آن) میزان طلاق را کاهش می‌دهد.
2- افزایش رضایت زناشویی: بر پایه نتایج پژوهش‌ها تشابه تحصیلاتی موجب افزایش رضایت زناشویی زوجین و یکی از مهمترین عوامل آن است. وقتی که زوجین سطح تحصیلاتشان یکسان یا نزدیک به هم باشد، آنها دیدگاه‌های نزدیک به هم دارند و یکدیگر را بهتر درک می‌کنند و معمولاً رضایت آنها از زندگی زناشویی بیشتر می‌شود.
3- رشد اجتماعی کودکان: نتایج تحقیقات حاکی از آمادگی و رشد اجتماعی بیشتر فرزندان والدین دارای تشابه تحصیلاتی درمقایسه با فرزندان والدینی بود که از نظر تحصیلی با هم تفاوت زیادی داشتند، می‌باشد. همچنین میزان آمادگی فرزندان والدینی که هر دو آنها تحصیلات بالایی داشتند، بالاتر از آمادگی کودکانی بود که والدینشان تحصیلات پایینی داشتند.
4- پیشرفت تحصیلی فرزندان: مشخص شده است والدینی که دارای تشابه تحصیلی هستند وقت بیشتری را به فرزندانشان اختصاص می‌دهند و این میزان به خصوص در والدین دارای سطح تحصیلات بالا، بسیار بیشتر از گروه‌های دیگر است. اختصاص دادن وقت کافی به فرزندان سبب کاهش مشکلات آنها و پیشرفت تحصیلی‌شان می‌شود.
اثرات منفی تفاوت سطح تحصیلات در ازدواج
اهمیت تفاوت سطح تحصیلات و ازدواج به قدری است که چنانچه تفاوت زیاد باشد می‌توان گفت به ندرت سازگاری وجود خواهد داشت. مخصوصا درصورتی که سطح تحصیلات مرد پایین‌تر از زن باشد مشکلاتی ممکن است بروز نماید که به تعدادی از آنها اشاره می‌شود:
1- سوء برداشت: از آنجایی که بالاتر بودن سطح تحصیلات زن از مرد در کشور ما چندان مرسوم نیست، ممکن است مرد در مورد هر یک از رفتارهای همسرش دچار سوء تعبیر شود و حس کند که همسرش قصد دارد ضعف‌های او را به رخش بکشد. از طرف دیگر ممکن است مرد خانواده برای پنهان کردن ضعف خود در این مورد و ثابت کردن این موضوع که او رئیس خانه است، حتی حرفهای منطقی همسرش را هم نپذیرد.
2- اشتراکات کم: نمی‌توان انکار کرد که تحصیلات نوع نگرش افراد را نسبت به مسائل مهم زندگی تغییر می‌دهد. مثلا ممکن است مرد معتقد باشد انسان موفق کسی است که پول زیادی داشته باشد اما زن به همین اندازه روی مطالعه تاکید داشته باشد. به همین ترتیب، تفریحات و علایق این دو فرد هم از هم متفاوت است.
3- تربیت فرزندان: در بعد تربیت فرزندان اختلافاتی بین والدین با میزان تحصیلات متفاوت روی می‌دهد. در اینگونه خانواده‌ها کودکان، دو قطبی بار میآیند، زیرا از دو نوع مربی برخوردار هستند.
ارتباط همفکری و تفاوت سطح تحصیلات
عوامل زیادی در شکل گیری یک ازدواج موفق نقش دارد که یکی از آنها هم سطح بودن یا نزدیک بودن سطح تحصیلات است اما قطعا همفکری بسیار مهم است و اگر زوجین همفکر باشند و زبان یکدیگر را خوب درک کنند قطعا میزان سازگاری آنها در زندگی بالاست ولی باید توجه داشت که سطح تحصیلات هم در سطح تفکر و هم در نوع تفکر تأثیر دارد. مثلا یک فردی که سطح تحصیلات او در حد معلومات عمومی است و دیگری اطلاعات تخصصی دقیق و عمیقی دارد قطعا در فهم و درک مسائل متفاوتند و ممکن است در ادامه زندگی دچار مشکل شوند. بنابراین اگر تفاوت سطح تحصیلات در حد یک مقطع باشد شاید مشکل چندانی ایجاد نشود اما اگر این تفاوت خیلی زیاد باشد، ممکن است همان همفکری عملا حاصل نشود.
همچنین باید این موضوع را نیز مدنظر قرار داد که تحصیل و دانش به فرد آگاهی می‌دهد و دریچه‌ای از یک دنیا را به روی فرد می‌گشاید و به فرد کمک می‌کند که افق دیدش در همان زمینه مورد مطالعه‌اش گسترش یابد ولی در دنیای امروز با پیشرفت تکنولوژی و افزایش سطوح آگاهی مردم نمی‌توان صرفا دانش را شامل تحصیلات دانشگاهی دانست.
کلام آخر
طبق بررسی‌ها و پژوهش‌های انجام شده تشابه تحصیلات و مدارج دانشگاهی باعث می‌شود که افراد با یکدیگر راحت‌تر و بهتر ارتباط داشته باشند و بهتر بتوانند یکدیگر را درک کنند، حرف بیشتری برای هم داشته باشند و کمک به پیشرفت یکدیگر نمایند اما این شرط لازم و کافی برای خوشبختی و داشتن ازدواج موفق نمی‌باشد. امروزه علاوه بر مدارج دانشگاهی متشابه و درک متقابل از دانش یکدیگر ملاک‌ها و معیارهای دیگری نیز باید مدنظر قرار بگیرد.
منابع:
فامیلی آنلاین
پرسمان
