لامینکتومی Laminectomy نوعی جراحی است که از آن برای کاهش فشار بر روی ریشه های عصبی که از ستون مهره خارج می شوند استفاده می شود. در این نوع از جراحی قسمتی از استخوانی به نام لامینا را که بر روی عصب قرار گرفته خارج میکنند تا فشار کمتری به آن وارد شود.

جراحی لامینکتومی چیست؟

جراحی ستون فقرات لامینکتومی به عملی گفته می شود که در آن تمام لامین مهره برداشته شود. این عمل می تواند به صورت یک طرفه یا دو طرفه انجام شود. عمل لامینکوتومی اگر همراه با آسیب مفاصل فاست نباشد، به پایداری ستون فقرات آسیب چشمگیری نمی زند. این عمل بخصوص در تنگی کانال نخاعی برای رفع فشار از نخاع و ریشه های عصبی کاربرد فراوان دارد. امروزه انجام لامینکتومی در جراحی دیسک کاربردی ندارد مگر در مواقعی که دیسک بسیار حجیم باشد و خارج کردن آن خطر آسیب عصبی داشته باشد. همچنین برای دسترسی به داخل کانال جهت خارج کردن تومور های نخاعی از لامینکتومی استفاده می شود.

هدف از انجام عمل لامینکتومی چیست؟ 

نخاع در درون یک محفظه بسته به نام کانال نخاعی است که از پشت سر هم قرار گرفتن حلقه های استخوانی پشت هر مهره درست شده است. گاهی اوقات به عللی نخاع در درون این حلقه استخوانی تحت فشار قرار میگیرد و یا ریشه های عصبی که از نخاع خارج میشوند در حین خروج از این حلقه استخوانی تحت فشار قرار میگیرند.

برداشته شدن لامینا موجب کم شدن فشار از روی نخاع و ریشه های عصبی می شود.

این فشار به علت تنگ شدن کانال نخاعی و محدود شدن فضای درونی این حلقه استخوانی است و میتواند علل متفاوتی داشته باشد که مهمترین آنها عبارتند از:

– هرنی دیسک بین مهره ای

– رشد استخوان های اضافه به نام استئوفیت یا اسپور به درون کانال نخاعی

– کلفت شدن رباط های اطراف کانال نخاعی

– جابجا شدن مهره ها و سر خوردن آنها بر روی هم

تنگ شدن فضا موجب فشار به نخاع و ریشه عصبی و بروز علائم بیماری میشود. یک راه خوب برای برداشتن فشار از روی عصب برداشتن قسمتی از حلقه استخوانی است. از این حلقه استخوانی لامینا بیش از دیگر قسمت ها در دسترس است. با برداشتن لامینا میتوان حلقه بسته استخوانی را در یک طرف باز کرده و در نتیجه فشار روی نخاع و عصب را کم کرد

عوارض احتمالی عمل جراحی لامینکتومی چیست؟

عمل جراحی لامینکتومی مانند هر جراحی دیگر می تواند با عوارض احتمالی همراه باشد. مهمترین این عوارض عبارتند از:

– عوارض ناشی از بیهوشی

– لخته شدن خون در وریدهای عمقی اندام تحتانی

– عفونت

– آسیب به عصب: آسیب به عصب میتواند در حین جراحی و به علت کشیده شدن یا قطع عصب و یا بعد از جراحی و به علت تورم ناحیه جراحی و یا به علت ایجاد بافت اضافه در محل و فشار آن به عصب باشد. در صورت بروز این مشکلات اختلال حسی و حرکتی برای بیمار ایجاد شده و یا اختلالات قبل از عمل شدیدتر می شوند.

– ناپایداری: در عمل جراحی لامینکتومی معمولا مفاصل فاست دست نخورده باقی میمانند تا بدینوسیله پایداری بین دو مهره مجاور کم نشود. با این حال در بعضی موارد که مفصل فاست بزرگ شده و به اعصاب نخاعی فشار وارد میکند پزشک جراح مجبور میشود تا مفصل فاست را هم خارج کند. در این موارد بین دو مهره مجاور ناپایداری ایجاد میشود. به همین منظور در صورتیکه جراح مجبور به خارج کردن مفصل فاست شود همراه با آن دو مهره مجاور را به هم جوش می دهد.

– باقی ماندن درد

نکات قابل توجه برای بیمار

– 1 الی 2 روز بعد از جراحی ترخیص خواهید شد.

– قبل از ترخیص نحوه استفاده از کمربند یا فیکساتور را یاد بگیرید.

– درد شما با داروهای مخدر کنترل خواهد شد.این داروها اعتیادآور است و مصرف بیش از مقدار و مدت مجاز منجر به اعتیاد خواهد شد.

– برای جلوگیری از یبوست آب فراوان بنوشید و غذهای پر فیبر استفاده نمایید.

– اگر فیوژن مهره برایتان صورت گرفته است تا 6 ماه بعد از جراحی از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مثل آسپرین و ایبوپروفن استفاده نکنید.

– تا 2-4 هفته یا زمان توصیه پزشکتان رانندگی نکنید.

– از نشستن طولانی مدت بپرهیزید.

– از بلند کردن اجسام سنگین مثلا گالن آب خودداری نمایید.

– انجام کارهای خانه و بیرون تا اولین ملاقات با پزشک ممنوع است.

– از مصرف دخانیات خودداری کنید.

– فعالیت جنسی و زناشویی را تا اولین ملاقات با پزشکتان به تاخیر بیاندازید.

– ممکن است تا چندین روز برای فعالیت های روزمره نیاز به کمک داشته باشید.

– بعد از 4 روز از جراحی میتوانید به حمام بروید.

– به تدریج شروع به راه رفتن نمایید.

– در صورت مشاهده قرمزی و ترشحات غیرطبیعی و درد بیش از حد فورا به پزشک مراجعه کنید.


در این باره بیشتر بخوانید: کمر دردهای مزمن علائم و روش های درمان