قسمت کتف و شانه دارای بافت پیچیده ای است و در صورت آسیب به این ناحیه باید اقدامات تشخیصی و درمانی را انجام داد، یکی از مشکلات ناشی از فشار زیاد به کتف دررفتگی کتف و شانه است که در این مقاله به بررسی دلایل دررفتگی کتف و روش های درمان آن می پردازیم.
آناتومی شانه
شانه دارای دو قسمت توپکی شکل و حفره ای است که باعث ایجاد حرکت می شود. این یک ساختار استخوانی است که از قسمت بالای استخوان بازو هومروس و قسمت حفره ای استخوان شانه که به آن گلنوید گفته می شود تشکیل شده است. قسمت توپکی شکل شانه درون حفره شانه مانند یک توپ قرار می گیرد استخوان هومروس توسط کپسول هایی که به آنها لیگامنت گفته می شود و غضروف که به آنها لابروم گفته می شود به شانه متصل می شود.
تقسیم بندی ناپایداری‌های مفصل شانه
نیمه دررفتگی مفصل شانه. دررفتگی مفصل شانه می‌تواند جزئی باشد بدین‌صورت که گوی مفصل تنها تا قسمتی از درون کاسه خارج شود. به این عارضه نیمه دررفتگی گفته می‌شود.
دررفتگی کامل شانه. دررفتگی کامل به معنی خارج شدن کل گوی مفصل از درون کاسه‌ی آن می‌باشد.
ناپایداری مزمن مفصل شانه. با شل شدن و پارگی رباط‌ها، تاندون‌ها و عضلات اطراف شانه، دررفتگی مکرراً ایجاد می‌شود. ناپایداری مزمن مفصل شانه، به معنی عدم توانایی این بافت‌ها برای نگهداری شانه در جای خود است.
علائم دررفتگی شانه
نشانه ها و علائم دررفتگی شانه شامل موارد زیر است:
– ظاهر شانه خارج از حالت طبیعی می باشد
– ورم یا کبودی
– درد شدید
– عدم توانایی برای حرکت دادن مفاصل شانه
دررفتن شانه می تواند همچنین باعث بی حس شدن، ضعف یا احساس سوزش در نواحی نزدیک آسیب دیدگی مثل ناحیه گردن یا پایین بازوی فرد شود. در علائم دررفتگی شانه عضلات شانه ممکن است در این حالت دچار اسپاسم شوند و این مشکل معمولاً با افزایش درد همراه است. دررفتگی کتف می تواند در نتیجه آسیب های ورزشی، صدمه های مربوط به فعالیت های شدید، افتادن یا تصادف کردن ایجاد شود.
علل دررفتگی کتف
حوادث ناگوار و آسیب شدید، معمولاً از علل اصلی دررفتگی اولیه‌ی شانه می‌باشند. با دررفتن سر استخوان بازو از درون مفصل، حفره‌ی گلنوئید و رباط‌های جلوی شانه معمولاً آسیب می‌بینند. لابروم – لبه‌ی غضروفی در اطراف حفره‌ی گلنوئید – نیز ممکن است دچار پارگی شود که به آن ضایعه‌ی بنکارت می‌گویند. دررفتگی اولیه‌ی شدید، می‌تواند موجب دررفتگی‌های مکرر در آینده و احساس ناپایداری شود.
کشیدگی‌های مکرر:
برخی از افراد مبتلا به بی‌ثباتی و لقی مفصل شانه، تابه‌حال دچار دررفتگی نشده‌اند. اکثر این افراد، دارای رباط‌های شل شده در شانه‌ی خود می‌باشند. این وضعیت در برخی از موارد به‌صورت طبیعی در بدن آنها وجود دارد. در برخی از موارد نیز این وضعیت به دلیل کار کردن بیش از حد در بالای سر ایجاد شده است.
شنا، تنیس و والیبال از ورزش‌هایی هستند که به فعالیت زیادی در بالای سر نیاز داشته و می‌توانند موجب کشیدگی رباط‌های شانه شوند. بسیاری از مشاغل نیز به کار در بالای سر نیاز دارند.
رباط‌های شل شده، تثبیت مفصل شانه را مشکل می‌کنند همچنین انجام فعالیت‌های مکرر و سخت، می‌تواند به شانه‌ی ضعیف شده آسیب برساند. این کار باعث به وجود آمدن یک شانه‌ی ناپایدار و دردناک می‌شود.
لقی شانه یا ناپایداری چندجهته:
در تعداد کمی از بیماران، شانه بدون وجود هیچ سابقه‌ی آسیب و یا کشیدگی مکرر، دچار ناپایداری می‌شود. در این بیماران، شانه احساس لقی کرده و ممکن است در چندین جهت دچار دررفتگی شود. یعنی ممکن است گوی مفصل شانه از جلو، عقب و یا پایین کاسه‌ی آن خارج شده و دچار دررفتگی شود. به این عارضه لقی شانه یا ناپایداری چندجهته گفته می‌شود. این بیماران به‌طور طبیعی دارای رباط‌های سست در کل بدن بوده و ممکن است دارای مفاصل کاذب نیز باشند.
تشخیص
معاینه‌ی فیزیکی و سابقه‌ی پزشکی: پس از گفتگو در مورد علائم و سوابق پزشکی، پزشک شانه‌ی شما را معاینه خواهد کرد. آزمایشات به خصوصی می‌توانند به پزشک شما در بررسی ناپایداری شانه کمک کنند. پزشک همچنین آزمایشاتی برای تشخیص سستی کلی رباط‌ها انجام خواهد داد. برای مثال ممکن است از شما خواسته شود تا انگشت شست خود را به زیر ساعد دست برسانید.
آزمایشات عکس‌برداری: ممکن است پزشک به‌منظور تائید تشخیص خود و شناسایی مشکلات دیگر در صورت وجود، آزمایشات عکس‌برداری تجویز کند.
عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس: این عکس‌ها هرگونه آسیب وارده به استخوان‌های تشکیل‌دهنده‌ی شانه را نشان خواهند داد.
MRI: این نوع عکس‌برداری، جزئیات دقیقی از بافت‌های نرم را ارائه داده و می‌تواند به پزشک شما در تشخیص آسیب‌های وارده به رباط‌ها و تاندون‌های اطراف مفصل شانه کمک کند.
روش های درمانی لق شدن کتف
روش های درمان شانه درد ناشی از دررفتگی شانه می تواند شامل موارد زیر باشد:
جا انداختن شانه: پزشک ممکن است سعی کند با استفاده از حرکت های آرام، استخوان های شانه را به محل صحیح آنها باز گردانده و در اصطلاح جا اندازد. در این حالت با توجه به مقدار درد و ورم، ممکن است نیاز به استفاده از مسکن یا ماده بی حسی وجود داشته باشد یا در مواقع نادر ممکن است قبل از دستکاری استخوان های شانه، بیمار در حالت بی هوشی عمومی قرار گیرد. هنگامی که استخوان های شانه به محل مناسب برگردانده شدند، درد شدید می بایست بلافاصله بهبود پیدا کند.
عمل جراحی: در موارد نادر، در صورتی که اعصاب یا رگ های خونی شما آسیب دیده باشد، طبق تشخیص جراح شانه ممکن است به عمل جراحی برای بیمار نیاز باشد.
بی حرکت کردن: پزشک ممکن است از آتل برای چند روز تا چند هفته به منظور بی حرکت کردن وضعیت شانه و بازو استفاده کند.
دارو: پزشک ممکن است داروهای مسکن یا شل کننده عضلات برای شما با هدف راحتی بیشتر در زمان درمان و بهبود شانه و بازو تجویز کند.
توان بخشی: پس از اینکه آتل شما برداشته شد، مهم است که برنامه توانبخشی تدریجی برای بازیابی دامنه حرکت، نیرومندی و ثبات مفصل شانه شما شروع شود.
فیزیوتراپی بعد از دررفتگی شانه و کتف
درمان فیزیوتراپی برای درمان دررفتگی شانه برای تسریع فرآیند درمان و اطمینان از دستیابی به نتایج بهینه و پیشگیری از دررفتگی مکرر شانه لازم و ضروری است. این درمان ممکن است شامل ورزش های شانه درد و موارد زیر باشد:
– ماساژ بافت های نرم
– استفاده آتل
– حرکت دادن مفاصل (قفسه سینه یا گردن)
– طب سوزنی
– گرما یا سرما درمانی
– اولتراسوند
– ورزش های مخصوص برای بهبود توانایی چرخش، پایداری، تقویت، انعطاف پذیری و ایجاد ثبات در مفاصل کتف از سوی فیزیوتراپیست تجویز می شود.
– آب درمانی
– ارائه توصیه برای اصلاح فعالیت ها
– اصلاح وضعیت قرارگیری شانه
– اصلاح بیومکانیک (برای مثال اصلاح تکنیک های حرکتی، نحوه شنا کردن، ورزش تنیس، تکنیک برداشتن وزنه و موارد مانند آن)
– ارائه یک برنامه برای بازگشت به فعالیت های عادی و نظارت بر این برنا
هرگونه استفاده با درج نام مجله پزشکی دکتر سلام (لینک دهی مستقیم) مجاز می باشد.
