ستون فقرات بسیار حساس و آسیب پذیر است و هرگونه ضربه ناگهانی و آسیب به آن ممکن است عواقب جدی برای راه رفتن و فعالیت روزمره انسان ایجاد کند، به همین دلیل مراقبت از مهره های کمر را باید جدی گرفت.

علت شکستگی مهره کمر

شکستگی‌های ستون فقرات سینه‌ای و کمری ممکن است از یک ترومای با انرژی بالا ناشی شود، مانند:

– تصادف با اتومبیل یا موتورسیکلت

– سقوط از ارتفاع

– آسیب‌های ورزشی

– اعمال خشونت‌آمیز، مانند زخم گلوله

در بسیاری از موارد، بیماران به آسیب‌های جدی دیگر که به درمان فوری نیاز دارد، مبتلا هستند. بسته به‌ شدت شکستگی، نخاع ممکن است آسیب ببیند.

شکستگی‌های ستون فقرات همچنین ممکن است ناشی از نارسایی استخوان باشد. برای مثال، افراد مبتلابه پوکی استخوان، تومور، یا دیگر عارضه‌های تضعیف‌کننده استخوان ممکن است حتی در حین انجام یک فعالیت ملایم مانند کشش یا پیچ خوردگی نیز به شکستگی و لغزش مهره کمر دچار شوند.

انواع شکستگی ستون فقرات

سه نوع عمده از الگوهای شکستگی ستون فقرات عبارتند از:

الگوی شکستگی فلکشن:

– شکستگی کمپرشن: در حالی‌که جلوی (ناحیه قدامی) مهره‌ها دچار شکستگی شده و ارتفاع آن کم می‌شود، پشت (ناحیه خلفی) مهره‌ها سالم باقی می‌ماند. این نوع از شکستگی معمولاً پایدار است (استخوان‌ها از جای خود خارج نشده‌اند) و به‌ ندرت با عارضه عصبی همراه است. شکستگی‌های کمپرشن به‌ طور معمول در بیماران مبتلابه پوکی استخوان رخ می‌دهد.

– شکستگی انفجاری: در این نوع از شکستگی، مهره ارتفاع خود را در دو سمت جلو و پشت از دست می‌دهد. این عارضه اغلب به دلیل افتادن بر روی پا پس از سقوط از یک ارتفاع بلند رخ می‌دهد.

الگوی شکستگی اکستنشن:

شکستگی فلکشن / دیستراکشن (اتفاقی). در این نوع شکستگی مهره‌ها از هم جدا می‌شوند. این نوع از شکستگی می‌تواند در یک تصادف شاخ‌ به‌ شاخ اتومبیل رخ ‌دهد که در آن ناحیه فوقانی بدن به سمت جلو حرکت می‌کند درحالی‌ که لگن به علت بسته بودن کمربند ایمنی در جای خود ثابت می‌ماند.

الگوی شکستگی چرخشی:

شکستگی زائده عرضی مهره: این نوع شکستگی شایع نبوده و به علت چرخش یا خم شدن شدید به پهلو ایجاد می‌شود. این شکستگی به‌ طور معمول پایدار است.

شکستگی دررفتگی: این نوع از شکستگی یک آسیب ناپایدار است که در آن استخوان و / یا بافت نرم یک‌ مهره به سمت مهره مجاور حرکت می‌کند. (مهره‌ها دچار جابجایی می‌شوند). این آسیب‌ها اغلب موجب کمپرشن (فشردگی) جدی نخاع می‌گردد.

علائم آسیب به مهره کمر

– اگر شکستگی در اثر یک آسیب شدید و ناگهانی ایجاد شود، احتمالاً در کمر، پاها و دست‌های خود درد شدیدی را احساس خواهید کرد.

– درصورتی‌که شکستگی موجب فشار آمدن به اعصاب ستون فقرات شود، ممکن است احساس ضعف و بی‌حسی به شما دست دهد.

– اگر شکستگی به‌صورت تدریجی ایجاد شود، درد ایجادشده معمولاً خفیف‌تر خواهد بود.

– ممکن است تا زمان بروز کامل شکستگی هیچ دردی احساس نشود.

– در موارد بسیار حاد شکستگی، قسمت‌هایی از مهره‌ی شکسته شده ممکن است به درون کانال نخاعی رفته و بر روی نخاع فشار وارد کنند. خوشبختانه این رخدادی شایع نیست.

نحوه تشخیص آسیب به مهره کمر

پس از تثبیت محل کمر شما یک ارزیابی کامل صورت می‌گیرد، که با یک معاینه فیزیکی از سر تا پا آغاز می‌شود. این معاینه شامل بررسی سر، سینه، شکم، لگن، اندام‌ها، ستون فقرات است.

آزمایشات مغز و اعصاب. پزشک هم‌چنین به ارزیابی وضعیت عصبی بیمار می‌پردازد.
تست‌های تصویربرداری. پس از معاینه فیزیکی، بسته به میزان آسیب‌ها، ممکن است تست‌های زیر از نواحی مختلف از جمله ستون فقرات و کمر انجام شود:

– عکس‌برداری اشعه ایکس

– اسکن توموگرافی کامپیوتری (سی‌تی ‌اسکن)

– تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام‌آر‌آی)

روش های درمانی شکستگی مهره کمر

درمان محافظه‌کارانه: از رایج‌ترین روش‌های درمانی برای شکستگی مهره‌های ستون فقرات ناحیه‌ی سینه، می‌توان به داروهای مسکن درد، کاهش فعالیت و استفاده از بریس های طبی اشاره کرد.

داروهای مسکن درد: ممکن است داروهای مسکن معمولی برای شما تجویز شوند. به یاد داشته باشید که این داروها به بهبودی شکستگی کمکی نکرده و تنها در مدیریت درد به شما کمک می‌کنند.

کاهش فعالیت: به‌احتمال‌زیاد مجبور خواهید شد تا فعالیت‌های خود را محدود کنید. از انجام فعالیت‌ها و ورزش‌های شدید خودداری کنید. اجسام سنگین را بلند نکنید. از هرگونه فعالیتی که می‌تواند بر روی مهره‌ی شکسته‌ی شما فشار اضافی وارد کند پرهیز کنید. درصورتی‌که سن شما بالاست، ممکن است پزشک برای شما استراحت در بستر را تجویز کند.

بریس های طبی: یکدیگر از روش‌های رایج درمانی برای شکستگی مهره‌های کمر در اثر فشار، استفاده از بریس های طبی می‌باشد. ممکن است پزشک شما یک ارتوز مراقبتی برای کمر شما تجویز کند. این بریس از کمر شما مراقبت کرده و حرکات شما را محدود می‌کند. بریس ها طوری قالب‌ریزی شده‌اند که با بدن شما مطابقت پیدا کنند، مانند گچ گرفتن شکستگی‌های دیگر. بریس های استفاده‌شده برای درمان شکستگی ناشی از فشار مهره‌های کمر، طوری طراحی‌شده‌اند که از خم شدن فرد به سمت جلو ممانعت کنند.

روش‌های کم تهاجمی: ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی از عمل‌های جراحی توصیه‌شده توسط پزشک می‌باشند که برای درمان شکستگی مهره‌های کمر در اثر فشار طراحی‌شده‌اند.

ورتبروپلاستی: یک عمل جراحی کم تهاجمی که در طول آن یک سیمان مخصوص به درون بدنه‌ی مهره‌ی شکسته شده تزریق می‌شود. این روش عموماً برای تسکین درد و تقویت بدنه‌ی مهره‌ی موردنظر استفاده می‌شود.

کیفوپلاستی: یک عمل جراحی کم تهاجمی که در طی آن یک بالن خالی را به درون استخوان شکسته شده وارد کرده و سپس آن را باد می‌کنند. این کار موجب بازیابی ارتفاع طبیعی مهره می‌شود. سپس یک سیمان مخصوص به درون فضای ایجاد شده تزریق می‌شود تا مهره را در محل مناسب خود نگه دارد.

درمان با عمل جراحی: عمل جراحی مسئولیت بسیار سنگینی بوده و تنها زمانی در نظر گرفته می‌شود که مدارکی مبنی بر ناپایداری جدی ستون فقرات در اثر شکستگی مهره‌ها وجود داشته باشد. برای مثال درصورتی‌که شکستگی منجر به از دست رفتن ۵۰ درصد از ارتفاع مهره شود، عمل جراحی به‌منظور پیشگیری از فشار آوردن استخوان‌ها به اعصاب نخاعی و ایجاد آسیب‌های بیشتر، امری ضروری است.اگر عمل جراحی برای برداشتن فشار از روی نخاع موردنیاز باشد، می‌توان آن را به دو طریق قدامی و خلفی انجام داد. می‌توان از برخی روش‌های ثابت سازی داخلی نیز استفاده کرد تا مهره‌ها در طول فرایند بهبودی در جای خود بدون حرکت باقی بمانند. به دلیل خطرات و عوارض همراه با این عمل، ثابت سازی مهره‌ها تنها در موارد شکستگی‌ها شدید مورداستفاده قرار می‌گیرد. تکه‌های استخوانی نیز درصورتی‌که باعث فشار آمدن به اعصاب شوند، باید از بین بروند.

پیشگیری

رعایت مسائل ایمنی هنگام کار و ورزش در پیشگیری از آسیب‌های مهره‌های کمر و شکستگی مهره های کمر نقش کلیدی دارد. هنگام انجام فعالیت‌های خطرآفرین از تجهیزات و وسایل محافظ مناسب استفاده کنید.

– شیرجه زدن در آب کم‌عمق دلیل اصلی ضربه خوردن کمر است؛ بنابراین پیش از شیرجه زدن از عمق مناسب آب و نبود صخره‌ها یا دیگر اشیاء احتمالی بر سر راه خود مطمئن شوید.

– فوتبال و سورتمه سواری غالباً با پرتاب‌های ناگهانی و شدید یا چرخش و خم شدن نامتعارف کمر و گردن همراه است که هر کدام می‌تواند به آسیب مهره‌های کمر و شکستن کمر بیانجامد. بنابراین پیش از پایین آمدن از سراشیبی با سورتمه مطمئن شوید که مانعی در راه وجود ندارد. ضمناً از وسایل و تکنیک‌های صحیح هنگام ورزش فوتبال یا دیگر ورزش‌های پربرخورد بهره بگیرید.

– رانندگی با احتیاط و بستن کمربند ایمنی احتمال آسیب دیدن را در صورت بروز سانحه کاهش می‌دهد.

هرگونه استفاده با درج نام مجله پزشکی دکتر سلام (لینک دهی مستقیم) مجاز می باشد.