برخی از مصدومیت ها و ضربات به ناحیه مچ پا آن قدر شدید و وخیم می باشد که دکتر تشخیص میدهد مفصل مچ پا با عمل جراحی تعویض شود، در این مقاله دکتر سلام به بررسی نحوه عمل و روش درمانی تعویض مفصل مچ پا می پردازد.

علل تعویض مفصل مچ پا

معمولاً جراحان، جراحی آرتروپلاستی مفصل مچ پا را برای درمان مرحله آخر آرتروز شدیدی که به درمان‌های محافظه‌کارانه مانند داروها یا تزریق پاسخ نداده است توصیه می‌کنند.

آرتروز یک عبارت کلی است که از آن برای اشاره به گروه وسیعی از عارضه‌های فرساینده سطوح مفصل استفاده می‌شود.

سطح مفصل پوشیده از یک لایه نرم از جنس غضروف است که به مفصل امکان می‌دهد بدون درد حرکت کند. سطح این لایه ممکن است به دلایل مختلفی فرسوده و ساییده شود. البته، غالباً دلیل این وضعیت دقیقاً مشخص نیست. با ساییده شدن غضروف مفصلی، انتهای استخوان‌ها به هم مالیده شده و این باعث بروز درد می‌شود. عارضه‌های زیادی وجود دارد که می‌توانند باعث آرتروز شوند.

علل بروز آرتروز

بیماری‌های التهابی مانند روماتیسم مفصلی

– ساییدگی و فرسودگی مفصل

– بروز ناهنجاری‌های مچ پا می‌تواند باعث آرتروز زودرس شود.

– تروما (شکستگی)

– افزایش فشار ناشی از استفاده بیش از حد

– نکروز آواسکولر (کاهش خونرسانی)

– عفونت

– ناهنجاری‌های بافت همبند

سایر دلایل نیاز به جراحی تعویض مفصل مچ پا عبارتند از:

– شکستگی شدید مچ پا در بیماران سالخورده مبتلا به پوکی استخوان (عارضه‌ای که باعث تحلیل حجم استخوان و در نتیجه افزایش میزان شکستی‌های استخوان می‌شود)

– تشکیل تومور یا رشد زوائدی در مفصل مچ پا

– سابقه جراحی مچ پا

جراحی تعویض مفصل مچ پا برای تمامی موارد آرتروز مچ پا مناسب نیست. در برخی موارد، فیوژن مچ پا گزینه بهتری است. جراح، بر اساس وضعیت بیمار، بهترین گزینه را برای او انتخاب می‌کند.

عمل تعویض مفصل مچ پا

عمل تعویض مفصل مچ پا، اغلب در حالت بی هوشی انجام می شود . به این معنی که شما در حالت خواب هستید و هیچ دردی احساس نمی کنید.

ممکن است بی حسی از طریق ستون فقرات صورت گیرد که در این صورت شما از ناحیه کمر به پایین بی حس میشوید. اگر شما از این طریق بی حس شوید برای ایجاد احساس آرامش حین جراحی به شما یکسری دارو داده می شود.

جراح، یک برش در قسمت جلو مفصل مچ پا ایجاد میکند تا مفصل مچ پا نمایان شود. پس از آن جراح، به آرامی رگهای اعصاب و رگهای خونی را کنار می زند. سپس استخوان یا غضروف آسیب دیده را خارج و بخشهای آسیب دیده را تعویض می کند. بخش های فلزی مفصل مصنوعی جدید به سطوح برش خورده ی استخوانها توسط چسب پیوند دهنده ی استخوان ، جهت نگهداری پروتز در محل چسبانده می شوند. سپس یک قطعه پلاستیک بین دو بخش فلزی وارد میکنند.

جراح زرد پی را کنار زده وزخم را بخیه می کند، ممکن است برای ثابت نگه داشتن مفصل مچ پا به تخته شکسته بندی یا گچ نیاز داشته باشید.

عوارض آرتروپلاستی

– ضعف، خشکی و ناپایداری مفصل مچ پا

– از دست دادن مفصل مصنوعی به مرور زمان

– عدم ترمیم پوست پس از جراحی

– آسیب اعصاب

– آسیب رگ های خونی

– شکستن استخوانها حین جراحی

– در رفتگی مفصل مصنوعی

– ایجاد حساسیت توسط مفصل مصنوعی

مراقبت‌های بعد از عمل

جراح، بعد از جراحی، دستورالعمل‌هایی را بر اساس صلاحدید خود و نوع ترمیم انجام شده به شما می‌دهد.

معمولاً این دستورالعمل‌ها عبارتند از:

– احتمالاً بعد از جراحی باید ۱ تا ۲ دو روز در بیمارستان بمانید.

– دردتان با استفاده از یک دستگاه آنالژزی با کنترل بیمار و تزریق یا قرص‌های مسکن کنترل می‌شود. دستگاه آنالژزی بیمار را قادر می‌سازد تا بدون نیاز به کمک، دوز داروی مسکن دریافتی خود را تنظیم کند.

– مچ پایتان توسط یک پانسمان حجیم و یک اسپلینت ثابت نگه داشته می‌شود.

– ممکن است برای تخلیه هرگونه خون از محل برش، از یک لوله تخلیه استفاده شود. معمولاً این لوله بعد از ۱ تا ۲ دو روز برداشته می‌شود.

– مچ پا را بروی یک بالش بالاتر از سطح قلب قرار دهید و روی بانداژ کیسه یخ بگذارید؛ انجام این کارها به کاهش ورم و ناراحتی کمک می‌کند.

– تا ۶ هفته نمی‌توانید هیچ وزنی را روی مچ پایتان قرار دهید و در این مدت باید از واکر یا چوب زیر بغل استفاده کنید.

– فیزیوتراپی کمی بعد از جراحی شروع شده و تا حدود ۳ ماه ادامه می‌یابد تا مفصل مچ پا بتواند دوباره دامنه حرکتی کامل خود را به دست بیاورد.

– معمولاً، بخیه‌ها بعد از ۲ تا ۳ هفته کشیده می‌شوند.

– محل برش‌ها را خشک و تمیز نگه‌دارید. تنها بعد از برداشتن بانداژ می‌توانید دوش بگیرید، مگر آنکه جراح دستور دیگری بدهد.

– به شما دستورالعمل‌های دقیقی در مورد فعالیت‌ها و توانبخشی داده خواهد شد.

– رعایت یک رژیم غذایی سالم و نکشیدن سیگار به فرایند بهبود کمک می‌کند.

نتایج عمل جراحی تعویض مچ

عمل موفق تعویض مفصل مچ پا، درد را کاهش می دهد یا حتی از بین می برد. بعد از عمل تعویض مفصل مچ پا، شما می توانید مفصل مچ پا را به راحتی به بالا و پایین حرکت دهید.

این نوع جراحی معمولا تا 10 سال اثربخشی دارد و به میزان فعالیت شما، سلامت عمومیتان و میزان آسیب دیدگی مفصل مچ پا قبل از جراحی، بستگی دارد.

هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است.

بیشتر بخوانید:

علت و درمان سندرم گیر افتادگی شانه و مچ پا

در هنگام پیچ خوردن مچ پا چه اقداماتی لازم است؟

آسیب دیدگی مچ پا چگونه درمان میشود؟

شیوه صحیح باند پیچی کردن مچ پای پیچ خورده