سلامت قبل از زمان بارداری به منظور حفظ جنین و سلامت مادر بسیار مهم است به همین دلیل رعایت نکات بهداشتی و مراقبت های پیش از بارداری سلامت نوزاد و مادر را ارتقا می دهد و باعث کاهش استرس خانواده ها می شود.
به گزارش گلستان ما به نقل از نیلکوه، واحد سلامت خانواده و جمعیت شبکه بهداشت و درمان گالیکش با انتشار مطلبی به اهميت مراقبت‌های پيش از بارداری پرداخته است.
بررسی موارد خطر به افزايش بهبود سلامتی فرد و دخالت‌های لازم در اين دوره صورت می‌گیرد. برای افزايش اطلاعات و تغييرات رفتاری خانم‌ها و آقايان در سنين باروری مشاوره قبل از بارداری ضروری است و موجب می‌گردد كه فرد حاملگی خود را با شرايط بهتری آغاز نمايد و خطراتی را كه موجب عوارض بد حاملگی می‌گردد در دوران قبل از بارداری اصلاح نمايد درنتیجه مشكلات آينده را برای سلامتی خود و فرزندش كاهش دهد.
بهبود سلامت قبل از بارداری موجب افزايش سلامت در دوران باردار شده و درنتیجه پیش‌آگهی حاملگی را بهبود می‌بخشد.
عده‌ای از خانم‌های در سنين بارداری از بیماری‌های مختلف مزمن رنج می‌برند و نيز در تماس با موادی هستند كه می‌توانند اثرات سوء روی بارداری آن‌ها داشته باشند و موجب سقط، مرگ نوازد ناهنجاری‌های مادرزادی و ديگر عوارض شوند.
بیماری‌هایی مانند آسم، بيماری قلبی، فشارخون، ديابت، اختلالات تيروئيد، چاقی يا افزايش وزن، پوسيدگی دندان و ديگر بیماری‌های دهان كه اين موارد منجر به پيدايش عوارض در مادر و نوزاد می‌گردد. رفتارهای پرخطر مانند سيگار كشيدن موجب كمبود وزن هنگام تولد می‌شود ابتلا به بیماری‌های مقاربتی مثل ايدز و مصرف مواد مخدر موجب عوارض سوء حاملگی می‌گردند.
سلامت دوران قبل از بارداری اهميت ویژه‌ای دارد زيرا بسياری از رفتارها و تماس‌هایی كه منجر به عوارض در تكامل و رشد بعدی جنين می‌گردد بيشترين اثرات سوء را در اوايل حاملگی می‌گذارند كه قبل از مراجعه برای دريافت مراقبت بارداری است و يا حتی شخص نمی‌داند كه حامله هست.
در هفته‌های اول (52 روز اول بارداری ) تماس با الكل، تنباكو و ديگر داروها و عدم دريافت ویتامین‌های لازم ( اسيدفوليک ) و خطرات محل كار می‌تواند عوارض سوء روی تكامل جنين و نوزاد و عوارض سوء حاملگی برای مادر بگذارد.
اثرات مؤثر بسياری از دخالت‌ها برای كاهش عوارض سوء ثابت‌شده‌اند كه شامل مصرف اسيدفوليك در كاهش نقايص سيستم عصبي كنترل مناسب ديابت، واكسيناسيون برای سرخجه و هپاتيت، ترک سيگار و الكل است .
ارتباط مستقيمی بين بهداشت دهان مادر و پیش‌آگهی حاملگی وجود دارد. کرم‌خوردگی دندان‌های مادر موجب افزايش خطر زايمان زودرس و كمبود وزن زمان تولد نوزاد می‌گردد.
اجرا مراقبت‌های پيش از بارداري شامل موارد زير است:
1 – گرفتن شرح‌حال: در مورد سابقه بارداري و زايمان قبلي، نسبت خويشاوندي با همسر، بيماري و ناهنجاري، اختلالات روانی، رفتارهاي پرخطر، اعتياد، مصرف سيگار، رژيم غذائي خاص
2 – معاينه باليني: اندازه‌گیری قد و وزن، كنترل فشارخون، معاينه دهان و دندان، تيروئيد، قلب، ريه، پوست، پستان‌ها، شكم، اندام‌ها و دستگاه تناسلي.
3 – آزمایش‌ها و سونوگرافي: شامل آزمايش خون ازنظر کم‌خونی، ديابت و …… ، آزمايش ادرار، پاپ اسمير و انجام سونوگرافي در صورت نياز.
4– آموزش و مشاوره: شامل آموزش بهداشت فردي، بهداشت روان، بهداشت دهان و دندان، تغذيه، عدم مصرف مواد مخدر، سيگار، توصیه‌ها و مراقبت‌های ضروري در صورت داشتن شغل سخت و سنگين، زمان قطع روش پيشگيري از بارداري و زمان مناسب باردارشدن .
5- تجويز اسيدفوليک و یا یدو فولیک.
6 – ایمن‌سازی: تجويز واكسن سرخجه و توأم بزرگ‌سال در صورت نياز.
در مشاوره‌های قبل از بارداري تأثيرات بيماري مادر بر روي حاملگي و نوزاد آينده و نيز تأثيرات حاملگي روي سلامت مادر موردبحث قرار می‌گیرد. به علت آنكه ممكن است يك بيماري در طول حاملگي شدت يافته و يا از شدتش كاسته شود. فرد می‌تواند براي باردارشدن و يا اجتناب از آن تصميم بگيرد و براي حذف و يا كاهش تأثيرات عوامل خطر و اجتناب از عوارض سوء حاملگي توصیه‌ها و مداخلات لازم صورت گيرد.
به‌عنوان‌مثال:
* دريافت اسيدفوليك براي كاهش نقص‌های لوله عصبي
* ترك سيگار
* درمان عفونت‌ها ( عفونت ادراري ، كلاميدياها و يا ديگر بیماری‌های مقاربتي
* واكسيناسيون سرخجه
* تغيير رژيم غذائي براي كاهش يا افزايش وزن
* تغيير داروهاي ناهنجاري زا به داروهاي مطمئن‌تر و با عوارض كمتر در خانم‌ها با بیماری‌های مزمن مثل داروهاي ضد فشارخون ، داروهاي ضد انعقاد و نيز كنترل قند خون قبل از بارداري در خانم‌های ديابتي
* تصحيح كمبودهاي ويتاميني يا کم‌خونی
* بهبود رفتارهاي تغذیه‌ای
افرادی که نياز بيشتري به مشاوره مراقبت پيش از بارداري دارند
خانم‌هایی كه نياز بيشتري به مشاوره و مراقبت پيش از بارداري دارند شامل خانم‌های با حاملگی‌هایی با عوارض قبلي و با خطر بیماری‌های ژنتیکی، خانم‌های با بیماری‌های مزمن و يا مصرف داروها می‌باشند. با انجام مشاوره و مراقبت پيش از بارداري و بهبود نتيجه حاملگي و پيشگيري از عوارض سوء آن نظير وزن كم هنگام تولد، زايمان زودرس، و ناهنجاری‌های مادرزادي جلوگيري می‌کند و باعث ايجاد جامعه سالم و صرفه‌جویی در بودجه كلي كشور خواهد شد. مراقبت‌های پيش از بارداري هم‌اکنون در كليه مراكز بهداشتي و درماني توسط پزشكان و ماماهاي مراكز انجام می‌گیرد و كساني كه تصميم به بارداري برنامه‌ریزی‌شده دارند می‌توانند اين خدمات را از اين مراكز دريافت نمايند.
منبع/گلستان ما
