شاید برای شما جالب باشد که بدانید نوعی انگل وجود دارد که به روش بسیار عجیب و شگفت انگیزی در دستگاه گوارش پرندگان تولید مثل می کند و پس از آن و طی مراحل پیچیده ای با وارد شدن به بدن ماهی کنترل ذهن آن را بدست می گیرد.
بعضي اوقات زيستشناسي تبديل به داستان وحشتناکي ميشود. انگلهايي وجود دارند که ميزبان خود را مستقيما به دهان شکارچيان هدايت ميکنند. اگر به کارهاي اين هيولاهاي کوچک علاقهمند هستيد، بايد بدانيد که گونهاي کرم پهن وجود دارد که در کره چشم ماهي نفوذ ميکند و کنترل ذهن موجود بيچاره را به دست ميگيرد.
به گزارش آنا به نقل از ScienceAlert، اين انگل تصميم ميگيرد که چه وقت ميزبانش از پرندگان پنهان شود يا اينکه چه وقت خودش را نشان شکارچيها بدهد و خورده شود. تمام اين کارها چرخه زندگي پيچيده و چندشآور اين انگل را کامل ميکند.اين انگل «کپلک چشم» يا «Diplostomum pseudospathaceum» نام دارد. يک تيم تحقيقاتي از موسسه محيط زيست و تکامل مسکو کشف کرد که کپلک چشم اين راه نفرتانگيز را برميگزيند تا چرخه زندگي پيچيده خود را به تکامل برساند. اين کپلک براي رشد و نمو از تخم تا بلوغ به سه حيوان مختلف نياز دارد.
اين انگل در دستگاه گوارشي پرندگان جفتگيري ميکند، جايي که تخمها به همراه فضولات پرنده به آب منتقل ميشود. لاروها پس از خارج شدن از تخم به دنبال يک حلزون آب شيرين ميروند تا در آن پنهان شوند، جايي که به بلوغ ميرسند و توليد مثل غيرجنسي را شروع ميکنند.
در مرحله بعدي زندگي لارو، شکل شناور اين انگل به نام «cercariae»، حلزون را ترک ميکند، سپس براي آخرين مرحله از زندگي ماجراجويانهاش، راه خود به سمت يک ماهي را پيدا ميکند. پس از نفوذ به بدن ماهي، سرانجام در عدسي چشم جانور سکني ميگزيند که اين مرحله «متاسرکر» نام دارد.يک پرنده ماهي را با چشم عفونياش ميخورد و چرخه زندگي جالب اين انگل دوباره از اول شروع ميشود.مطالعات نشان ميدهد که اين انگل ميتواند بر قدرت بينايي ميزبان تاثير بگذارد؛ اين کار به کپلک کمک ميکند تا کنترل ماهي را به دست بگيرد چراکه با قدرت بينايي کم براي جانور سخت است که شکارچي را شناسايي کند.محققاني که مطالعه جديد را انجام دادند، متقاعد بودند که شواهد زيادي براي اثبات اين نظريه وجود ندارد. بنابر اين در سال 2015، تحقيقي را درباره رفتار ماهي قزلآلاي رنگين کماني انجام دادند و کپلک غيربالغ را 25 ماهي را تزريق کردند.
وظيفه يکي از دانشمندان اين بود که ماهي را با يک تور ماهيگيري به دام بندازد. با وجود اينکه وي نميدانست کدام ماهيها آلوده و کدامها سالم هستند اما به گفته وي گرفتن ماهيهاي آلوده کمي مشکل بوده است. اين در حالي است که قزلآلاها معمولا با شور و نشاط کمتري شنا ميکند.
اين رفتارها به قزلآلا کمک ميکند تا قبل از اينکه کپلک به بلوغ جنسياش برسد، از چشم شکارچي دور بماند و غذاي پرنده نشود. در حالي که رفتار ميزبان به وضوح تغيير ميکند اما به نظر نميرسد که منجر به نابينايي شده باشد.دستکاري در رفتارهاي ميزبان وقتي رخ ميدهد که متاسرکرها کوچک باشند و بينايي ميزبان به دليل تشکيل آب مرواريد مختل شود. کاري که انگل در بدن ميزبان انجام ميدهد به احتمال زياد استفاده از واکنشهاي شيميايي است تا اينکه به سادگي از ورود نور به کره چشم ماهي جلوگيري کند.
براساس نتايج مطالعه اخير، دانشمندان متوجه دو شکل متفاوت از رفتارها شدند که اين تفاوت به خاطر تغييرات بلوغ کپلک است. بعد از اينکه اين انگلها از مرحله بلوغ کپلکي ميگذرند، فعاليت قزلآلاها بيشتر ميشود و نزديکتر به سطح آب حرکت ميکنند. آنها همچنين دريافتند که در حالي که ماهيهاي آلوده و غيرآلوده با ديدن سايه يک پرنده بالاي سرشان، از حرکت باز ميايستند اما ماهيهاي آلوده زودتر شروع به حرکت ميکنند.
اين شواهد نشان ميدهد که رفتار ماهي توسط انگل به صورت هوشمندانهاي تغيير ميکند؛ در واقع انگل، وقتي که هنوز جوان است، مانع از خورده شدن ماهي توسط پرنده ميشود اما وقتي که آماده توليد مثل جنسي شود ماهي را به سمت تله هدايت ميکند.
منبع/آنا