به گزارش مرآت، دکتر رضا توکلی دارستانی، متخصص ارتوپدی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با اشاره به اینکه زانو یکی از مهمترین مفاصل بدن جهت راه رفتن و حرکت است، گفت: سلامت این مفصل، امری حیاتی و مهم برای زندگی، انجام حرکات طبیعی و بدون درد است. برای سالم نگه داشتن زانو باید ساختار آن را بهتر بشناسیم.
وی افزود: عناصر تشکیل دهنده زانو شامل قسمت تحتانی استخوان ران، قسمت فوقانی استخوان ساق، استخوان کشکک، کیسه مفصلی، لیکامان‌های نگه دارنده، منیسک‌ها و غضروف هیالین است. کل سطح زانو را غضروف هیالین می پوشاند و موجب حرکت بدون درد و کم اصطکاک سطوح استخوانی تشکیل دهنده زانو می‌شود. در واقع این غضروف اصلی ترین عضو تشکیل دهنده مفصل زانو بشمار می رود.
توکلی با اشاره به اینکه غضروف هیلالین از زمان تولد تا بلوغ رشد نموده و به ضخامتی متناسب با جثه فرد می رسد، توضیح داد: یکی از خصوصیات منحصر به فرد این نوع غضروف نداشتن جریان خون و عدم توانایی در رشد و تشکیل مجدد است به طوری که با افزایش سن فرد و در اثر استرس‌های فیزیکی، شیمیایی، ضربه و….. شکاف‌هایی دراین ماده ایجاد می شود که منجر به نازک شدن و از دست رفتن عملکرد ویژه آن خواهد شد. در نهایت با از دست رفتن بیش از نیمی از ضخامت آن، غضروف به تدریج عملکرد طبیعی خود را ازدست می دهد و درد زانو آغاز می شود که این بیماری را آرتروز زانو می‌گویند.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در ادامه با بیان اینکه آرتروز می تواند اولیه یا ثانویه باشد، در توضیح انواع مختلف آرتروز گفت: آرتروز اولیه در افرادی که استعداد ژنتیکی ابتلا به بیماری را دارند با افزایش سن بروز می‌کند. آرتروز ثانویه در مرحله پایانی هر یک از بیماری‌های دیگر تخریب کننده زانو مشاهده می شود.
وی درباره نحوه درمان آرتروز زانو، تشریح کرد: درمان به موقع و مناسب آرتروز می تواند منجر به عدم از دست رفتن عملکرد زانو و جلوگیری از انجام عمل تعویض مفصل زانو (مفصل مصنوعی) شود که متاسفانه در مراحل انتهایی این بیماری، تنها روش درمانی موثر است.
توکلی در بخش دیگری از صحبت‌های خود، جدیدترین روش درمانی آرتروز زانو در ایران را این گونه معرفی کرد: استفاده از سلول های بنیادی خود فرد جهت ترمیم شکاف‌های ایجاد شده در غضروف و افزایش ضخامت آن، جدیدترین روش درمانی آرتروز در کشور است. در این روش ابتدا سلولهای بنیادی و زایای خود فرد را از بافت‌هایی نظیر مغز استخوان یا چربی، استخراج و جداسازی می‌کنند و پس از تکثیر آن‌ها، با انجام عمل جراحی بسته ( آرتروسکوپی زانو)، این سلولهای بنیادی را در محل آسیب خورده قرار می‌دهند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر این روش با توجه به اثربخشی فراوان و نداشتن عوارض جانبی به عنوان درمانی موثر برای آرتروز و سایر آسیب‌های غضروفی زانو کاربرد جهانی پیدا کرده است، گفت: علاوه بر این، با توجه به افزایش سرعت چشمگیر ترمیم ضایعات غضروفی و لیگامانی و بهبود کیفیت درمان در این روش، درمان با سلولهای بنیادی جایگاه ویژه ای در رویکرد نوین درمانی در کشور پیدا کرده است.
این متخصص ارتوپدی، افزود: این روش در افراد ورزشکار و طب ورزش نیز جایگاه خاصی دارد و به ورزشکاران کمک می کند که هرچه سریعتر بتوانند سلامتی مفصل زانوی خود را بدست آورند.