دکتر محمود داورنیا متخصص جراح عمومی و جراح دستگاه گوارش با 35 سال سابقه و بیش از 25 هزار جراحی موفق از بیماری های نشیمنگاه می گوید:
هموروئید (بواسیر) چیست؟
هموروئیدها بالشتک هاى عروقى طبیعى هستند که در ناحیه کانال مقعدى در قسمت ۴ سانتى مترى انتهاى روده بزرگ (راست روده) قرار دارند و در دو قسمت داخل و خارج کانال مقعد قرار دارند که به آن هموروئیدهاى داخلى و خارجى مى گویند. هموروئیدها ارگان هاى طبیعى این ناحیه هستند که در اثر زور زدن به دنبال یبوست مزاج و یا اسهال مى توانند پرخون و متورم شده و در صورت تکرار یبوست و زور زدن موقع اجابت مزاج این بالشتک هاى عروقى متورم و دچار پارگى و زخمى شده و به صورت خونریزى و بیرون زدگى و گاهاً درد به هنگام اجابت مزاج خود را نشان دهند.
انواع هموروئید:
هموروئیدهاى داخلى از نظر شدت علائم به چهار درجه تقسیم مى شوند.
درجه اول: خونریزى بدون بیرون زدگى
درجه دوم: خونریزى همراه بیرون زدگى که خودبه خود جا مى شود
درجه سوم: خونریزى به همراه بیرون زدگى که با دست جا مى رود
درجه چهارم: خونریزى به همراه بیرون زدگى که با دست جا نمى رود هموروئیدهاى خارجى معمولاً به صورت یک برجستگى خارجى در بیرون ناحیه مقعد قرار داشته و اکثراً با درد و تورم همراه است.
درمان هموروئید چگونه است؟
اصولاً براى برطرف کردن علایم هموروئید با توجه به نوع و تشخیص پزشک متخصص در این رشته چندین روش درمانى وجود دارد.
فیستول
تخلیه دمل( آبسه) مخرج باعث بهبود تقریبا 50% بیماران می شود. 50% دیگر دچار فیستول می شوند. علامت اصلی آن ترشح چرکی طولانی مدت از یک سوراخ و گاهی چند سوراخ از اطراف مخرج می باشد.
بنا به تعریف یک فیستول باید حداقل 2 دهانه داشته باشد که بوسیله یک مجرای توخالی به یکدیگر متصل می شوند.
اغلب فیستول های مخرج از غدد مترشح بلغم(muccos) مستقر در کانال مخرج منشا می گیرند. این غدد ابتدا عفونی می شوند و سپس عفونت به آبسه منجر می شود و زمانیکه آبسه باز یا پاره شود فیستول پدید می آید که ممکن است زیر پوستی- زیر مخاطی- داخل عضلانی و یا زیر عضلانی باشد.
و نیز فیستول می تواند قدامی یا خلفی و یا منفرد یا مرکب یا نعل اسبی باشد.
درمان جراحی(فیستولوتومی) معمولا تنها درمان موثر است و جهت انجام آن سوراخ خارجی و داخلی(اولیه) باعبور پروب (میله فلزی نازک و قابل انعطاف و نرم) و با استفاده از آب اکسیژنه و بلدومتیلن رقیق باید پیدا شوند و مجرا یا مجاری فیستول باید بطور کامل مشخص شوند و مجرا در تمامی طول آن بازunroffed شود بطوریکه فیستول به شکل یک زخم باز درآید و باید مطمئن شد که زخم حاصل از عمق به سطح ترمیم می شود.
اگر فیستول عمیق است و هر دو اسفنکتر مخرج درگیر هستند عمل چند مرحله ای ضرورت دارد ودر اینها ابتدا ستون گذاشته می شود. اگر تا 30% سیستم اسفنکتری در فیستول درگیر شده باشند اول ستون گذاشته می شود. ولی اگر فیستول کمتر از 30% سیستم اسفنکتری را درگیر کرده باشد بدون خطر بی اختیاری و با عمل جراحی فیستولوتومی (لیزری یا استاندارد) درمان می شوند. فیستول های پیچیده با مسیرهای متعدد ممکن است به اقدامات متعددی نیاز داشته باشند. و در اینها استفاده از درن و ستون مفیداست در فیستول های بالاتر از flap مخاطی استفاده می شود از چسب فیبرینfilbringlu برای پر کردن مسیر فیستول های پیچیده استفاده می شود.
شقاق یا فیشر
شقاق مقعد عبارت است از پارگی یا شكاف در ناحیه مقعد. این بیماری در تمام سنین و حتی در شیرخواران نیز رخ می‌دهد.
علایم شایع:
۱.درد به هنگام نشستن روی یك جسم سخت
۲.خارش اطراف مقعد
۳.وجود رگه‌هایی از خون روی كاغذ توالت، لباس زیر، یا پوشك بچه
۴.كودكان مبتلا ممكن است از اجابت مزاج امتناع كنند.
۵.درد و شدید به هنگام عبور مدفوع سخت یا حجیم. امكان دارد تا یك ساعت نیز طول بكشد. درد دوباره با اجابت مزاج بعدی بر می‌گردد.
علت دقیق آن نامشخص است، اما علایم معمولاً بعد از فشار آمدن به مقعد ناشی از مدفوع سفت و حجم ظاهر می‌شوند.
پیشگیری:
جلوی بروز یبوست را با اقدامات زیر بگیرید، روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید. غذای پرفیبر مصرف نمایید. در صورت لزوم از داروهای شل‌كننده مدفوع یا مسهل‌ها استفاده نمایید. به هنگام اجابت مزاج، فشار بیش از اندازه وارد نیاورید.
درمان:
برای رد سایر علل خونریزی مقعدی یا خونریزی از راست روده، مقعد و راست روده با وسایل مخصوص (آنوسكپ، سیگموییدوسكپ) بررسی می‌شوند. پس از اجابت مزاج، باید مقعد به آرامی با صابون شسته شود. برای برطرف كردن اسپاسم عضلانی و درد در اطراف مقعد، باید حوله گرم روی محل گذاشته شود. نشستن در لگن حاوی آب گرم نیز درد را تخفیف می‌دهد. ارتقاع آب در لگن باید حدود 20 سانتیمتر باشد. روزانه 3-2 بار و هر بار برای 20-10 دقیقه از این روش استفاده می‌شود. اگر درمان‌های فوق مؤثر نبود، امكان دارد نیاز به جراحی باشد. در جراحی، یا زخم به طور كلی برداشته می‌شود، یا اینكه در عضلاتی كه با انقباض خود باعث عدم بهبود زخم می‌شوند تغییراتی داده می‌شود.
کیست مویی در پایین کمر:
کیست پیلونیدال یا کیست مویی از وجود یک کیسه کوچک پوستی حاوی مو در قسمت پایین کمر، در فاصله بین دو باسن و کمی بالاتر از مقعد ایجاد می شود. این حفره که ممکن است اندازه ای به قطر یک الی چند سانتیمتر داشته باشد، گاهی چیزی بیش از یک فرورفتگی حاوی چند موی پیچیده نیست و توسط چند سوراخ ریز به سطح پوست راه دارد.
این کیست مستعد ابتلا به عفونت است. کیست مویی در مردان شایع‌تر است. عفونت کیست معمولاً در اوایل بزرگسالی آغاز می‌شود.
این مشکل گاهی بدون علامت است و فقط در معاینه، سوراخ های ریز پوستی در فاصله بین دو باسن دیده می شود. گاهی نیز ترشحات چرکی یا خونابه از سوراخ های مذکور خارج می گردد.
اگر مجرای این سوراخ ها بسته شود، ترشحات چرکی داخل حفره تجمع پیدا می کنند و باعث ایجاد آبسه می شوند که با درد شدید همراه است.
علت
این بیماری بیشتر در افراد پر مو دیده می شود و بیشتر شامل حال کسانی است که شغل های نشسته دارند، به همین علت به آن بیماری رانندگان هم گفته می شود.
بعضی علت آن را فرورفتن موهای این ناحیه به داخل پوست می دانند.
بیشتر بیماران هنگامی مراجعه می کنند که مو وارد بدن شده و یک عفونت موضعی ایجاد کند. بعد از آن به مرور زمان به صورت یک آبسه در آید و موجب درد و توده پشت (بالای شکاف باسن ) می گردد.
علایم شایع
در صورت عفونت نکردن کیست، علامتی وجود ندارد. با ایجاد عفونت، علایم زیر بروز می‌کنند:
ورم،درد،قرمزی و احساس درد با لمس ورم،
تب و لرز
ترشح چرک
درد موقع نشستن
* اگر هنگام نشستن احساس ناراحتی می‌کنید، یک بالش مخصوص در محل نشستن خود قرار دهید.
درمان کیست عفونی شده معمولا شامل برش آبسه و تخلیه چرک از آن و گاهی جراحی به منظور برداشتن کل ناحیه عفونی می‌باشد.
عوامل افزایش دهنده خطر
تعریق زیاد
پوشیدن لباس تنگ
پیشگیری
لیزر موهای زاید برای پیشگیری از ایجاد بیماری و پیشگیری از عود پس از جراحی موثر است.
حمام کردن یا دوش گرفتن روزانه برای تمیز نگه‌داشتن ناحیه کیست.
پوشیدن لباس سبک و گشاد
جلوگیری از چاقی
درمان
عفونت کیست، با مصرف آنتی‌بیوتیک و جراحی قابل درمان است.
در صورت عفونت کیست، از حمام آب گرم برای تخفیف درد استفاده کنید. در یک لگن آب گرم به مدت 10 تا 15 دقیقه بنشینید و این کار را هر چند بار که لازم است تکرار کنید.
درمان کیست عفونی شده معمولا شامل برش آبسه و تخلیه چرک از آن و گاهی جراحی به منظور برداشتن کل ناحیه عفونی می‌باشد. التیام زخم جراحی ممکن است چند ماه به طول انجامد، زیرا زخم باید از عمق ترمیم شود.
یک تکه گاز استریل باید برروی زخم قرار داد تا هم امکان هواخوردن زخم وجود داشته باید و هم از ساییده شدن لباس‌ها به زخم جلوگیری شود.
فتق
فتق به طور كلي برجستگي و جابه‌جايي ارگان‌هاي بدن است و اگرچه مختص مردان نيست ولي نوع شكمي آن بين مردها شيوع بيشتري دارد
ديواره شكم كه خود لايه‌اي محافظ در برابر روده و بافت داخلي است خاصيت نگه‌دارندگي خود را در برابر فشار احشاء از دست مي‌دهد و روده‌هاي دستگاه گوارش از قسمت ضعيف‌تر به زير چربي‌ها و عضلات پشت پوست راه مي‌يابد.
ممكن است با احساس درد و تير كشيدن‌هاي گهگاه نيز همراه باشد. برآمدگي فتق، انواع مختلفي را شامل مي‌شود: از فتق مغبني كه گسترده‌ترين نوع فتق در بين مردان است و اغلب به سبب برداشتن اجسام سنگين يا فشار زياد حين اجابت مزاج بروز مي‌كند، تا فتق راني كه كوچك‌تر بوده، اغلب بين زنان شيوع دارد؛ و حتي فتق نافي كه از هنگام تولد در ناحيه ناف نوزادان يا اطراف آن وجود دارد؛ كوچك و بزرگ يا زن و مرد ممكن است به آن مبتلا شوند.
مردها به سبب فيزيك قسمت‌هاي ارولوژ بيشتر با خطرات فتق درگيرند. ممكن است توده‌اي كه در اين ناحيه خود را از شكاف پديد آمده بيرون مي‌اندازد بزرگ و بزرگ‌تر شود و حتي به شكلي درآيد كه به داخل اسكروتوم افتد.
حبس احشاء منجر به نارسايي خوني در قسمت بيرون‌افتاده مي‌شود و مشكلات بيشتري چون سياه‌شدگي، سوراخ يا چركين شدن روده و… پديد مي‌آورد. هرچند با دراز كشيدن يا فشردن ناحيه بيرون‌زده بتوان برجستگي فتق را ناديده گرفت، هر چه زمان بيشتري طي شود درمان آن سخت‌تر، هزينه‌ها بيشتر و بهبودي ديرتر حاصل خواهد شد.
علاج فتق به اندازه و نوع آن وابسته است:
بستري در بيمارستان، ترميم و بخيه‌زدن عضله شكافته شده، يا جراحي سرپايي كه با بي‌حسي موضعي همراه است و معمولا در درمان فتق‌هاي كوچك كاربرد دارد.
جراح بسته به تشخيص ممكن است شكاف كوچكي يك يا دو بند انگشتي در ناحيه مورد نظر پديد آورد و از طريق دستگاه آندوسكوپي غلافي باريك به نام مش را به محل بيرون‌زدگي احشاء وارد كرده، يا با بخيه زدن آن را ترميم كند. مش مقاوم‌تر از بخيه است و نه‌تنها دوران استراحت را كوتاه‌تر مي‌كند، بلکه با چسبيدن به محل احتمال بازگشت فتق را كاهش مي‌دهد.
در اين صورت حتي كساني كه كارهاي سنگين مي‌كنند هم معمولا مي‌توانند در پي عملي موفقيت‌آميز پس ازدو ياسه هفته كار خود را از سر گيرند.
اطلاعات تماس دکتر محود داورنیا:
رسالت ، نارمک ، متروی سر سبز ، جنب بانک صادرات ، پلاک 646 ( روزهای زوج ) 77 22 83 98
شریعتی – تقاطع میرداماد( روزهای فرد ) 09371052492 – 22850505
وب سایت: وب سایت دکتر محمود داورنیا
