جای جوش آزار دهنده ترین اتفاق ممکن روی صورت افراد می باشد. ظهور جوش و جای جوش از لحاظ جسمی اثراتی باقی می گذارند که شاید تا مدت ها بعد جای آن بر روی پوست صورت یا اندام های مختلف بدن باقی بماند. دکتر سلام در این مقاله به بررسی روش های درمان جای جوش می پردازد.
علت به وجود آمدن جای جوش
زمانی که بافت بدن صدمه یا آسیب ببیند، بدن گروه ترمیم کننده خود را به سرعت برای درمان جوش صورت به محل آسیب دیدگی میفرستد. گلبولهای سفید خون و گونههای مختلف مولکولهای التهابی این گروه ویژه را تشکیل میدهند که برای التیام دادن بافت آسیب دیده و مقابله با عفونت فعالیت میکنند. بااین حال بافت پس از برطرف شدن عفونت نمیتواند همواره به حالت پیشین خود بازگردد و در نتیجه جای جوش روی پوست باقی میماند. که باید به درمان جای جوش پرداخت.
عواملی باعث بدتر شدن جای جوش می شود
برخی بر این باورند که استفاده از کرم ویتامین E روش از بین بردن جای جوش بوده و به بهبود جای زخمها کمک میکند، اما برخی مطالعات عکس این موضوع را نشان داده است: تحقیقات مستقلی برای تعیین اثر موضعی ویتامین E بر جراحتهای جراحی و یا زخمهای سوختگی انجام شده است، اما آنها اثر قابل توجهی در خصوص استفاده از ویتامین E نشان ندادهاند. در برخی موارد، کسانی که از ویتامین E استفاده کرده بودند دچار برخی از ناراحتیهای پوستی شدند، مانند اگزماهای پوستی.
یکی دیگر از باور رایج این است که قرار گرفتن در معرض نور خورشید سبب رفع جای جوش میشود. درواقع، اشعه ماوراء بنفش خورشید تولید رنگدانهها را تحریک میکند، بهطوریکه ممکن است پوست تغییر رنگ بیشتری بدهد. درواقع قرار گرفتن در معرض خورشید میتواند بهبودی را به تأخیر بیاندازد. روند جای جوش واقعی را نمیتوان بهطور کامل معکوس نمود اما میتوان بهطور چشمگیری آن را بهبود بخشید. اولین قدم در خصوص درمان جای جوش ، تشخیص نوع آن است، البته اگر واقعاً جای جوش باشد. برخی از مردم فکر کنند دچار اسکار آکنه شدهاند که درواقع اغلب پوست آنها تغییر رنگ داده است، این تغیر رنگ برگشتپذیر است. اگر پوست شما تیره باشد، و آن را فشار دهید، اغلب یک لکه تیره بر آن ظاهر میشود. این تغییر رنگ میتواند درمان شود، چون به رنگدانههای پوست مربوط میشود، آن را نمیتوان جای جوش تلقی کرد.
در چه افرادی جای جوش باقی می ماند
چگونگی و دلیل به وجود آمدن جای جوش صورت کاملاً مشخص نیست. از آنجایی که جای جوش در هر فرد متفاوت با دیگری است، احتمال داده میشود که برخی بیشتر در معرض این آسیب پوستی باشند. در میان افرادی که بیشتر با مشکل رفع جوش و رفع جای جوش مواجه میشوند، غالباً عامل ژنتیکی نیز یافت میشود و هم شدت و هم نوع جای جوش میتواند ارثی باشد.
طول عمر جای جوش گاهی بسیار طولانی است، بعضی از جای جوشها در مدت وجودشان تنها اندکی تغییر میکنند، حال آن که تعدادی نیز به مرور محو میشوند. شکی نیست که جای جوش بیشتر روی پوست افرادی دیده میشود که شدیدترین نوع جوش و ضایعه پوستی، برای مثال ضایعههای عمیق ندولر، را تجربه میکنند.
انواع جای جوش
جای جوش نرم
این نوع جای جوش لبههای شیب دار و مدور محوی دارد که با پوست اطراف درمیآمیزد و چندان جلب توجه نمیکند. جای جوشهای نرم معمولاً کوچک، مدور یا خطی و همان گونه که از نامشان برمیآید نرم هستند.
جای جوش چکشی
این نوع جای جوش که معمولاً روی گونه دیده میشود، جای جوشی کوچک اما عمیق با لبه دندانهدار و کنارههای شیبدار است. جای جوش چکشی در صورت نرم بودن با کشیدن پوست بهبود مییابد، اما درمان اسکار گونه سفت آن دشوار است.
جای جوش فیبروتیک فرورفته
جای جوش چکشی به مرور زمان تبدیل به نوع فیبروتیک فرورفته میشود که مانند نوع چکشی لبههای تیز و کنارههای شیبدار دارد، اما پایه آن بزرگتر و محکمتر است.
روش های درمان جای جوش
با متخصصین پوست مشورت کنید. پزشکان متخصص از تکنیکهای مختلفی برای درمان جای جوش صورت استفاده میکنند تا کمتر دیده شود:
روش سوزن زدن یا Needling techniques: ایجاد شیارهای عمودی زیاد توسط سوزنهای مخصوص بر روی یک اسکار سفید میتواند بازسازی پوست جدید در آن ناحیه را تحریک کند. همچنین روش سوزن زدن میتواند در جای جوش صورت فرورفته نیز مفید باشد. سوزن زدن در ناحیه اسکار برای رفع جای جوش باعث میشود بافت زیر اسکار تحریک شده و افزایش یابد، درنتیجه اسکار فرو رفته بالا میآید. سلولهای فیبروبلاست پوست در اثر تحریک سوزنها، پوست جدید تولید میکنند، درنتیجه اسکار فرورفته به سطح پوست نزدیکتر میشود.
تزریق ژل: یکی از روش های برای درمان جای جوش صورت،تزریق ژل است. جای جوش عمیق را میتوان با استفاده از تزریق ژل بالا آورد و آن را هم سطح پوست نمود. همچنین ژلهای پوستی میتوانند ظاهر جای جوشهای درهای شکل را بهبود بخشند. ممکن است از پرکنندههای متفاوتی در این خصوص استفاده شود، ازجمله سیلیکون یا چربی خود بیمار.
استروئیدها: تزریق استروئید در زیر اسکار میتواند به کاهش اندازه جای جوشهای برآمده و یا کلوئیدی و از بین بردن جای جوش صورت کمک نماید.
لیزر درمانی: با استفاده از لیزر میتوان به درمان اسکار و جای جوش کمک نمود. در لیزر جای جوش قرمزی کاهش مییابد بهنحویکه بیشترین مطابقت را با پوست اطراف خود به دست میآورد. لیزرهای مختلف برای از بین بردن جای سوختگی، زخم و جوش در دسترس هستند.
لایه برداری: متخصص پوست لایهی بالایی پوست را منجمد کرده و سپس با استفاده از یک ابزار ساینده به آرامی سطح پوست را لایهبرداری میکند. رویش پوست جدید به پر کردن اسکارهای عمیق مانند جای جوش صورت ، جای جوش چکشی و یا واگنی کمک میکند.
لایه برداری سطحی: این روش فقط برای درمان اسکار جای جوشهای بسیار سطحی مناسب است. روشهای مختلف برای لایه برداری سطحی بکار گرفته میشود ازجمله استفاده از لایه بردارهای قوی که بتواند سطح پوست را صاف نمایند.