مغز انسان یک سیستم پیچیده و بسیار منظم دارد که محققان هنوز نسبت به بررسی اجزای مختلف و نحوه عملکرد مغز موفق نشده اند،یک پژوهش جدید که با بررسی عروق لنفاوی مغز صورت گرفت مشخص کرد مغز امکان دفع مواد زائد را نیز دارد.
دانشمندان شواهد اولیه جدیدی درخصوص سیستم دفع مواد زاید از مغز پیدا کرده‌اند که با یافته‌های دو قرن گذشته کاملا متفاوت است.
نتایج این تحقیق که در مرکز ملی سلامت دانشگاه ویرجینیای آمریکا صورت گرفته، به صورت مقاله‌ای علمی در مجله eLife در دسترس قرار گرفته است. در این مقاله تیم تحقیقاتی مشاهدات خود را درخصوص دفع مایعات از طریق عروق لنفاوی مغز به اشتراک گذاشته‌اند، عملکردی که تا قبل از این پژوهش درخصوص آن تردیدهایی وجود داشت. ایده دفع مواد از مغز برای نخستین بار در سال 1816 از طرف یک کالبدشناس ایتالیایی به نام پائولو ماسکانی مطرح شده بود. وی براساس مشاهدات خود طی فرآیند تشریح، وجود بعضی غدد لنفاوی در مغز را گزارش کرده بود، اما تا کنون شواهدی مبنی بر کشف و ثبت این غدد ارائه نشده بود.
آخرین تحقیق در این خصوص در مرکز ملی سلامت را دکتر دنیل ریچ با استفاده از دستگاه اسکن ام‌آرآی روی پنج داوطلب سالم انجام داد. برای انجام این اسکن به داوطلبان رنگ مغناطیسی «گادوبورتال» تزریق شد که از خواص آن می‌توان به اندازه بزرگ مولکول‌ها اشاره کرد که مانع ورود آنها به مغز می‌شود، اما قابلیت نفوذ به رگ‌های خونی در ناحیه «دورا» (سخت شامه: لایه خارجی پرده مغزی مننژ) را دارند که از خارجی‌ترین لایه‌های مغز در زیر جمجمه است. با توجه به نتایج خروجی اسکن‌های انجام شده مشخص شد ابتدا مایع تزریقی به خارج از رگ‌های خونی نشت و در ناحیه دورا جریان پیدا کرده و از آنجا به غدد لنفاوی در همسایگی آن نفوذ یافته و اثرات رنگی در اسکن‌ها قابل مشاهده است.
برای تأیید این نتایج اولیه آزمایش مشابهی با ماده تزریقی حاوی مولکول‌های رنگی بزرگ‌تر که قابلیت نشت از رگ‌های خونی را ندارند صورت گرفت و در تصویربرداری مجدد مشاهده شد غدد لنفاوی پیشین بدون تغییر رنگ باقی ماندند و این بار مایعی به آنها نفوذ نکرد. غدد لنفاوی وظیفه جابه جایی سلول‌های ایمنی و مواد زاید را در سراسر بدن به عهده دارند.
رگ‌های خونی گلبول‌های سفید خون را به اعضا می‌رسانند و غدد لنفاوی این سلول‌ها را جابه جا می‌کنند و در بدن به چرخش درمی‌آورند. نتیجه این یافته این است که مغز دارای نوعی سیستم تخلیه است که مواد اضافی را از درون خود دفع می‌کند. این تیم تحقیقاتی امیدوار است بتواند تحقیقاتی درخصوص تفاوت عملکرد این سیستم لنفاوی در افراد دارای بیماری‌های مربوط به تصلب بافتی یا عصبی و مقایسه آن با افراد سالم انجام دهد. دکتر ریچ طی مصاحبه‌ای گفت: من کاملا شگفت‌زده شده بودم. در دانشکده پزشکی به ما آموزش داده شده بود مغز هیچ سیستم لنفاوی‌ای ندارد. وی افزود: سال‌ها می‌دانستیم چگونه مایع به مغز وارد می‌شود. حالا بالاخره می‌توانیم ببینی م که چگونه مایع مانند دیگر ارگان‌های بدن با سیستم لنفاوی از مغز تخلیه می‌شود. این یافته هنوز باید مورد بررسی و آزمایش بیشتر قرار گیرد. به علت هزینه‌های بالای ام‌آرآی این تحقیق روی افراد محدودی صورت گرفته ولی اگر نتایج آن به طور وسیع‌تری تأیید شود، تغییری بنیادی در دانسته‌های بشر درخصوص چگونگی کارکرد مشترک مغز و سیستم ایمنی بدن محسوب خواهد شد.
منبع: جام جم آن لاین
