قلب ساختار پیچیده و بسیار حساسی دارد به همین دلیل تشخیص بیماری های مختلف قلبی باید با روش ها و آزمایش های متنوعی صورت گیرد تا میزان ضربان قلب و بیماری های قلبی مشخص شود.
آزمون‌های تشخیصی همواره برای شناخت بیشتر پیچیدگی بیماری‌ها و آسیب‌های مادرزادی یا اکتسابی به کار می‌روند. فهرست زیر به توضیح برخی از آزمون‌های رایج در رشته قلب و عروق می‌پردازد. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با پزشک خود مشورت کنید.
نوارقلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG): در این آزمون، فعالیت الکتریکی قلب روی نواری کاغذی ثبت می‌شود. در این آزمون، ضرباهنگ غیرطبیعی قلب که اصطلاحا آریتمی نامیده می‌شود و در برخی موارد آسیب‌های ماهیچه‌های قلبی، آشکار می‌شود.
آزمون ورزش یا آزمون استرس: در حالی که فرد روی یک تردمیل (نوار متحرک) راه رفته و یا روی دوچرخه ثابت مشغول پدال زدن است، این آزمون انجام شده و وضعیت قلب را در زمان فعالیت بدنی آشکار می‌سازد. وضعیت تنفس و فشار خون فرد نیز به صورت همزمان مورد پایش قرار می‌گیرد. از آزمون ورزش معمولا برای شناسایی بیماری سرخرگ‌های کرونر (رگ‌هایی که خونرسانی را به ماهیچه‌های قلب برعهده دارند) به کار می‌رود. همچنین با استفاده از این روش می‌توان میزان فعالیتی را که برای بیمار ایمن بوده و سبب فشار آمدن به قلب وی نمی‌شود، در بیمارانی که دچار سکته قلبی شده یا جراحی قلب داشته‌اند مشخص کرد.
اکوکاردیوگرام (که معمولا با نام مختصر اکو شناخته می‌شود): در این آزمون از امواج صوتی برای بررسی وضعیت دریچه‌ها و حفرات قلب (که دهلیز یا بطن نامیده می‌شوند) استفاده می‌شود. وقتی پروب دستگاه اکو روی قفسه سینه بیمار و محل قرار گرفتن قلب قرار می‌گیرد، امواج صوتی، تصویری را از دریچه‌ها و حفرات قلب روی صفحه نمایش پدید می‌آورند.
اکو از طریق مری (TEE): در این آزمون یک پروب کوچک (با قطری به اندازه انگشت کوچک دست) توسط بیمار قورت داده شده و وارد مری وی می‌شود. دقت این نوع اکو از اکوی معمولی بیشتر بوده و معمولا برای بررسی دقیق‌تر وضعیت دریچه‌های قلب به کار می‌رود.
اسکن تالیوم یا اسکن خونرسانی قلب: این آزمون یک اسکن هسته‌ای است که در آن نوعی ماده رادیواکتیو از طریق دسترسی وریدی به درون جریان خون بیمار تزریق شده و سپس دوربین ویژه‌ای از نقاطی که این ماده را درقلب جذب کرده‌اند عکسبرداری می‌کند.
اسکن تالیوم SPECT در زمان استراحت یا اسکن خونرسانی ماهیچه‌های قلب در زمان استراحت: این آزمون در زمانی که فرد فعالیت بدنی نداشته و در حال استراحت است، انجام شده و نقاطی را از ماهیچه‌های قلبی که خون کافی به آنها نمی‌رسد، آشکار می‌کند.
اسکن تالیوم زمان ورزش: تفاوت این آزمون با اسکن قبلی این است که در زمان فعالیت بدنی انجام می‌شود.
اسکن تالیوم آدنوزین یا پرسانتین: از این آزمون در بیمارانی استفاده می‌شود که توانایی ورزش کردن و فعالیت بدنی را ندارند و برای شناسایی نقاط دچار ضعف خونرسانی به کار می‌رود. ممکن است از برخی داروها برای قرار دادن قلب بیمار در شرایطی مانند آنچه در زمان ورزش به وقوع می‌پیوندد، استفاده شده و در حقیقت شرایط فعالیت بدنی برای قلب بیمار شبیه‌سازی شود.
اسکن‌های موگا (MUGA)/ اسکن‌های رادیونوکلئید آنژیوگرافی یا اسکن‌های RNA: در این نوع اسکن‌ها هم ماده‌ای به درون رگ بیمار تزریق شده و عکس‌ها توسط دوربین‌های خاصی گرفته می‌شوند:
اسکن موگای در حال استراحت یا اسکن RNA استراحت یا اسکن RGBPS: از این آزمون برای ارزیابی حرکات دیواره قلب و اندازه‌گیری میزان خون خارج شده از قلب در هر ضربان، هنگامی که بیمار در وضعیت استراحت قرار دارد، استفاده می‌شود.
اسکن موگای در حال فعالیت یا اسکن RNA ورزش یا اسکن EGBPS: این آزمون نیز مانند اسکن فوق است، با این تفاوت که بلافاصه پس از اینکه بیمار مدتی روی تردمیل راه رفته یا روی دوچرخه ثابت پدال زده، انجام می‌شود.
اسکن پت (PET): یک روش تصویربرداری هسته‌ای است که اطلاعات ارزشمندی در مورد چگونگی خونرسانی به ماهیچه‌های قلبی و کفایت سرخرگ‌های کرونری به دست می‌دهد.
اسکن پت اف-18 (فلورو دی‌اکسی گلوکز): نوعی ویژه از اسکن پت است که که برای شناسایی آسیب‌های دایمی ناشی از خونرسانی ناکافی در قلب انجام می‌شود. ممکن است پس از سکته قلبی، از این آزمون برای انتخاب مناسب‌ترین نوع درمان (مانند بازکردن عروق در زمان آنژیوگرافی یا عمل جراحی بای‌پس) کمک گرفته شود.
هولتر مونیتورینگ یا پایش ضربان قلب: پایشگر هولتر، ماشین ثبت ضربان قلب (دستگاه نوار قلب) کوچک و قابل حملی است که با باتری کار کرده و برای مدتی به بدن بیمار متصل شده و ضربان قلب وی را در طول این مدت که معمولا بین 24 تا 48 ساعت است، ثبت می‌کند. با پایان یافتن دوران پایش، دستگاه پایشگر به پزشک برگردانده شده و ضرباهنگ ثبت شده قلب بیمار طی این مدت، توسط وی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
ثبت حوادث: در این آزمون از یک پایشگر کوچک برای ثبت ضرباهنگ قلب بیمار برای مدتی طولانی‌تر استفاده می‌شود. بیمار ممکن است این پایشگر را برای هفته‌ها با خود حمل کرده و در صورت بروز علایم با فشردن تکمه‌ای شروع به ثبت ضرباهنگ قلب خود، درست در همان لحظه کند. ضرباهنگ ثبت شده سپس برای ارزیابی به مطب پزشک فرستاده می‌شود.
پایش طولانی ضرباهنگ: در این روش پایشگر کوچکی که اندازه آن تقریبا برابر یک بسته آدامس است، به وسیله جراحی در زیر پوست بیمار قرار داده شده و ضرباهنگ قلب بیمار را برای مدت‌هایی طولانی (حتی به مدت دو سال) ثبت و ضبط می‌کند.
آزمون تیلت (میز تیلت): در این آزمون، بیمار روی میز متحرکی که پیوسته از حالت خوابیده به حالت ایستاده تغییر وضعیت می‌دهد، خوابانده شده و فشار خون و ضرباهنگ قلب وی در زمان این تغییر وضعیت‌ها بررسی و ثبت می‌شود. این آزمون مشخص می‌کند که آیا فرد مستعد افت ناگهانی فشار خون یا کند شدن ناگهانی ضربان قلب ناشی از تغییر وضعیت هست یا خیر؟
بررسی الکتروفیزیولوژی: در این آزمون یک کاتتر الکتریکی عایق‌بندی شده از طریق سیاهرگ بزرگی در ناحیه ران به سمت قلب رانده شده و وارد قلب می‌شود. از این آزمون برای ارزیابی سیستم الکتریکی قلب و شناسایی ضرباهنگ‌های نامنظم استفاده می‌شود.
کاتتریزاسیون قلب یا آنژیوگرافی عروق کرونر: در این آزمون یک کاتتر کوچک (یک لوله توخالی کوچک) از طریق سیاهرگ بزرگی در ران (یا در برخی موارد بازو یا مچ) بیمار به سمت قلب وی رانده شده و وارد این عضو می‌شود. سپس ماده حاجبی از طریق این کاتتر به درون قلب ریخته شده و با استفاده از اشعه ایکس عکس‌هایی از مراحل مختلف عبور این ماده از درون حفرات و عروق قلب گرفته می‌شود. در این آزمون وضعیت عروق کرونر بررسی شده و هرگونه تنگ شدگی احتمالی یا انسداد را در مسیر آنها آشکار می‌شود. همچنین با این آزمون حجم حفرات مختلف و توانایی باز و بسته شدن دریچه‌های قلبی بررسی شده و فشار درون این حفرات و عروق اندازه‌گیری می‌شود.
ام. آر. آی. قلبی (تصویربرداری با استفاده از تشدید مغناطیسی): آزمونی تشخیصی است که تصاویر دقیقی از اندام‌ها و ساختارهای داخلی بدن به دست داده و برای ارزیابی دریچه‌ها و عروق اصلی قلب، شناسایی بیماری عروق کرونر و آسیب‌های ناشی از آن، بررسی نواقص مادرزادی قلب و نیز شناسایی تومورها و سایر اختلالات قلبی به کار می‌رود. ام. آر. آی. قلب معمولا پیش از فرآیندهای دیگری مانند باز کردن رگ‌های کرونر قلب حین آنژیوگرافی و گذاشتن فنر (استنت) یا جراحی‌های دریچه‌ای یا قلبی درخواست می‌شود.
ام. آر. آنژیوگرافی (MRA): در این آزمون با استفاده از یک نوع ام. آر. آی. ویژه، عروق خونی قلب مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
سی. تی. اسکن قلبی: در این نوع تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس و کامپیوتر، تصاویر سه‌بعدی از قلب تهیه می‌شود. گاهی از اوقات یک نوع ماده حاجب درون وریدهای بیمار تزریق شده و بدین وسیله سرخرگ‌های قلب نیز قابل مشاهده شده و مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
منبع: سپید آن لاین
