بیماری بلانت یک اختلال رشد است که بر استخوانهای ساق پا اثر میگذارد و موجب میشود که پاها به سمت بیرون، انحنا پیدا کنند. در کودکان سنین پایینتر، فقط تیبیا (استخوان درشت نی) مشکل دارد. در نوجوانان، معمولا هم درشت نی و هم فمور (استخوان ران) درگیر هستند. بسیاری از نوزادان با پاهای کمی پرانتزی، ناشی از اینکه در فضای کوچک رحم بودهاند، متولد میشوند ولی پاهای آنان معمولا همزمان با رشد بدن و شروع به راهرفتن، صاف میشود. انحنای پا درصورتیکه درمان نشود، بدتر میگردد، بنابراین تشخیص زود هنگام، بسیار مهم است. پاهای پرانتزی در نوجوانان به ندرت دیده میشود. در بسیاری از این موارد، کودک دچار اضافهوزن شدید است.
علل بروز بلانت
علت دقیق بیماری بلانت هنوز نامعلوم است. هرچند، دانشمندان معتقدند که ترکیبی از چندین عامل موثر از جمله ژنتیک، محیط و عوامل مکانیکی، دخیل میباشند. بهدلیل آنکه اکثر کودکانی که به بیماری بلانت دچار هستند، در سنین پایین شروع به راهرفتن کردهاند، اعتقاد برآن است که راه رفتن زودتر از موعد، دلیل عمده دیگری برای این مشکل باشد. بیماری بلانت در کودکان چاق یا دارای اضافه وزن رایجتر است. بهنظر میرسد که اضافه وزن اعمال شده بر روی تیبیا در این کودکان، به روند غیرمعمول رشد استخوانی منجر میشود.
بررسی شایع ترین علائم
پاهای پرانتزی هنگامی که کودک میایستد و راه میرود کاملاً مشخص است. شایعترین علامت آن نیز راه رفتن غیرطبیعی است.
طفل دارای پاهای پرانتزی رفتاری طبیعی دارد و تأخیری در یادگیری راه رفتن ندارد. البته مقدار خمیدگی میتواند موثر باشد، به پدر و مادر و اعضای خانواده را کاملاً آگاه سازد.
خمیدگی پاها به سمت داخل (intoening) نیز در اطفال رایج است و مرتباً همراه با پاهای پرانتزی اتفاق میافتد.
معمولاً خمیدگی پاها باعث درد نمیشود.البته ادامه خمیدگی تا هنگام نوجوانی، به دلیل تنش های غیرطبیعی که خمیدگی در مفاصل ران، زانوها و یا قوزک پا ایجاد میکند، میتواند منجر به ناراحتیهایی شود. علاوه بر این، پدر و مادر معمولاً به خاطر اینکه کودک زیاد زمین میخورد، مخصوصاً هنگامیکه خمیدگی به داخل نیز وجود داشته باشد، نگران هستند.
تشخیص پزشکی
پزشک شما با بررسی کامل فیزیک کودکتان، شروع به ارزیابی او میکند.
اگر کودک شما کمت از ۲ سال سن داشته باشد، سلامت باشد، و دارای خمیدگی متقارن نیز باشد (میزان خمیدگی در هر دو پا یکسان باشد)، احتمالاً پزشک به شما خواهد گفت که نیازی به آزمایشهای بیشتر نیست.
البته اگر پزشک متوجه شود که یکی از پا ها دارای خمیدگی شدیدتری نسبت به پای دیگر است، ممکن است از پای کوتاهتر عکس پرتوایکس تهیه کند. عکس پرتوایکس پای کودک شما در حالت ایستاده، میتواند بیماری بلانت یا نرمی استخوان را در صورت وجود نشان دهد.
اگر در اولین ویزیت پزشک، کودک شما بیشتر از ۲٫۵ سال سن داشته باشد، و خمیدگی پاهای او متقارن باشد، بهاحتمال زیاد پزشک عکس پرتوایکس تهیه می کند. در این سن احتمال اینکه کودک شما دچار بیماری بلانت یا نرمی استخوان باشد بیشتر است. اگر عکس پرتوایکس نشان دهندهی نرمی استخوان باشد، پزشک برای تأیید وجود این مشکل، برای کودک آزمایش خون خواهد نوشت.
روش های درمانی
نرمی استخوان یا بیماری بلانت دوران کودکی که درمان نشده است، منجر به وخیم شدن خمیدگی در دوران بعد از کودکی و نوجوانی میشود.سرانجام این کودکان به دلیل تنش های غیرطبیعی، دچار ناراحتی های استخوانی (به ویژه در زانوها) که در مفاصل رخ میدهد، خواهند شد. نوجوانان مبتلا به بیماری بلانت نیز معمولاً دچار درد همراه با خمیدگی میشوند.
درمان بدون جراحی
زانوی پرانتزی فیزیولوژیکی: اگر چه زانوی پرانتزی فیزیولوژیکی نیاز به درمان عملی ندارد، بااینحال پزشک از شما خواهد خواست تا زمانی که خمیدگی برطرف شود هر ۶ ماه یک بار به او رجوع کنید.
بیماری بلانت:
خمیدگی حاصل از بیماری بلانت دوران کودکی، به درمان نیاز دارد. اگر بیماری در ابتدا شناسایی شود، تنها درمان مورد نیاز آتلبندی خواهد بود. البته برای نوجوانان مبتلا به بلانت، آتلبندی موثر نیست.
نرمی استخوان:
اگر کودک شما نرمی استخوان داشته باشد، پزشک برای درمان ارتپدیک و علاوه بر آن، درمان دارویی، شما را نزد یک متخصص متابولیک میفرستد.تأثیرات نرمی استخوان معمولاً با درمان دارویی برطرف میشود.
درمان با جراحی
زانوی پرانتزی فیزیولوژیکی:
در برخی مواقع خاص، زانوی پرانتزی فیزیولوژیکی در اطفال بهصورت طبیعی درمان نمیشود و موجب میشود که در دوره نوجوانی، فرد و خانوادهاش به خاطر ظاهر خمیدگی نگران باشند. اگر خمیدگی بهاندازه کافی شدید باشد، شاید برای درمان باقیمانده خمیدگی از جراحی استفاده شود.
بیماری بلانت:
اگر خمیدگی پاهای کودک مبتلا به بیماری بلانت ادامه یابد، بهجای استفاده از آتل، بیمار در سن ۴ سالگی جراحی خواهد شد. جراحی میتواند جلوی وخیم تر شدن بیماری را بگیرد و از آسیب همیشگی به ناحیه رشد درشت نی جلوگیری کند.
بچههای بزرگ تر از ۴ سال تا نوجوانان، برای درمان بیماری بلانت نیاز به جراحی خواهند داشت.
نرمی استخوان: کودکان مبتلا به نرمی استخوان نیز درصورتیکه خمیدگی پای آنها ادامه پیدا کند، بهجای درمان دارویی باید از جراحی شوند.
استفاده از آتل
هرچند، اگر این انحنا بدتر شود، یا در یک کودک ۲-۴ ساله تشخیص داده شود، بیماری بلانت میتواند با استفاده از آتلهای ارتوتیک که توسط جراح ارتوپد تنظیم شده و در پای کودک قرار میگیرد، درمان شود. این آتلها، که با نام آتلهای KAFO (ارتوتیک زانو، مچ پا، پا) شناخته میشوند، از بالای ران تا نوک انگشتان پا هستند. چند مدل متفاوت آتل موجود است ولی هدف همه آنها هدایت تدریجی رشد پاها به سمت حالت صاف پاها است، بهطوریکه زانوها و پاها به خوبی، بدون هیچ انحنایی، تراز شوند. آتل هر کودک، مخصوص خود او طراحی میشود که مستلزم قالبگیری پاها است. پس از آن، رشد بعدی پاها با استفاده از آتلبندی توسط یک متخصص، از طریق معاینات بعدی و رادیولوژی از پاها، کنترل می شود.
در این باره بیشتر بخوانید: تمرینات ورزشی مناسب برای درمان پای پرانتزی
هرگونه کپی برداری با ذکر نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است.