متاسفانه ابتلا به شپش سر مدتی است که دوباره به صورت بسیار شایع گسترش یافته است. متاسفانه مقابله با شپش سر اغلب کار سختی است وحتی تا جایی پیش خواهد رفت که فرد مجبور به تراشیدن سر خود خواهد شد. اما در این مطلب شما را با روش هایی برای مقابله و درمان شپش سر آشنا خواهیم کرد. با دکتر سلام همراه باشید.
یکی از مشکلاتی که در قدیم بسیار شایع و ابتلا به آن برای افراد یک کابوس به نظر می‌رسید، شپش سر بود. طب سنتی برای درمان این مشکل نسخه‌های گیاهی دارد، اما عوام تنها راه درمان آن را تراشیدن موها می‌دانند. متاسفانه امروزه هم با وجود شامپو‌های ضد شپش، ابتلا به شپش یکی از بیماری‌های شایع در همه‌ی سنین به‌خصوص در کودکان دانش‌آموز است. آگاهی از علایم این بیماری و راه‌های درمان آن در شروع فصل مدارس، می‌تواند کمک بزرگی برای پیشگیری از بروز این مشکل باشد.
شپش سر نوعی حشره‌ی انگلی است که روی سر، مژه و ابروهای انسان زندگي و از خون لايه‌هاي سطحي پوست تغذيه مي‌كند و به سختي از مو جدا مي‌شود. این حشره نمی‌تواند مدت زیادی بدون تماس با پوست بدن زنده بماند و فقط از طریق تماس مستقیم منتقل می‌شود.
رشك یا همان تخم شپش، بیضی شکل، سفيد رنگ وكوچك است كه به ساقه‌ی مو و درز لباس مي‌چسبد. هر كدام از اين تخم‌ها داخل يك كپسول بسيار چسبناك قرار گرفته و به فاصله‌ی كمي از ريشه‌ی مو، جايی كه دما و رطوبت مناسب دارد، قرار مي‌گيرند. پس از هفت روز، شپش‌ها سر از تخم در مي‌آورند و طي مراحلي به شپش بالغ تبديل مي‌شوند.
نکته‌ی مهم این‌جاست که گاهی ممكن است رشك سر با شوره‌ی سر اشتباه گرفته شود. در حالی که شوره‌ی سر، بافت مرده‌ی پوست است كه به راحتي از مو جدا شده، اما رشك به سختي از مو جدا مي‌شود.
انواع شپش
شپش سر: شپش‌های سر، رنگ سفيد خاكستري دارند و بدن آن‌ها كشيده است. شپش در لابه‌لاي موها و روي پوست سر به‌خصوص در نواحي پشت گوش و در شرايطی که آلودگي شديد باشد، در تمام سر ديده مي‌شود. شپش سر نسبت به شپش تن، قدرت تحرك كمتري دارد و گاهی می‌تواند ساعت‌ها در يك محل ساکن بوده و خون‌خواري کند.
میزان آلودگی به شپش سر، در مدارس دخترانه به خصوص مدارس ابتدایی و مهدکودک‌ها زیاد است، بنابراین باید در این مراکز کنترل بیشتری انجام شود.
شپش تن: این شپش مشابه شپش سر است با این تفاوت که اندازه‌ی آن کوچک‌تر و دارای رنگ شفاف‌تری است. درزها و چین‌های لباس‌های زیر و نزدیک به بدن، زیستگاه اصلی این حشره است. تحرک آن نسبت به شپش سر زیادتر بوده و اگر آلودگی شـدیـد باشد، تخـم‌ها به مـوهای ريز بـدن چسبیده، باقی مـی‌مانند. اگر شپش تن به مدت ۱۰ روز از بدن میزبان دور باشد دیگر قادر به زیستن نیست.
شپش عانه: این شپش معمولا در محل‌های مرطوب بدن می‌ماند، خاکستری رنگ، بسیار کم‌تحرک است و شیوع و علایم بیشتری دارد. از عوامل اصلی شناسایی این شپش، بروز نقاط آبی روی پوست در محل گزش است.
راه‌های ابتلا
– تماس مستقیم با لباس و رختخواب فرد مبتلا
– استفاده از کلاه، شانه و روسری آلوده
نشانه‌ها
– خارش شدید و آزاردهنده‌ی سر
– برجستگی‌های کوچک و قرمز روی سر، گردن و شانه‌ها
– ذره‌های سفید شبیه به شوره‌ی سر روی پایه‌ی موها که به سختی کنده می‌شوند.
نسخه‌های گیاهی
روغن چریش
از روغن چریش در تهیه‌ی انواع صابون، لوسیون، ماسک صورت، شامپو و خمیر دندان استفاده می‌شود، به این دلیل که به درمان عفونت‌های قارچی، برطرف کردن خشکی پوست سر، از بین بردن شوره‌ی سر و جلوگیری از سفید شدن زودرس مو کمک می‌کند. روغن چریش خشکی پوست را برطرف می‌کند و باعث تسکین خارش، قرمزی و حساسیت پوست می‌شود. چریش با باکتری‌های عامل جوش و آکنه مبارزه می‌کند و به این طریق می‌تواند سطح سلامتی پوست را بالا ببرد.
این روغن دشمن شپش سر است. چند قطره از آن را با روغن زیتون ترکیب کنید، سپس با پنبه‌ی گلوله شده به پوست سر بزنید. حداقل دو بار در هفته، به مدت یک ماه این کار را تکرار کنید تا به طور کامل شپش درمان شود.
روغن زیتون
ابتدا به تمام موهای‌تان روغن زیتون بمالید سپس موهای خود را در قسمت بالای سر جمع کنید و با کلاه حمام یا حوله آن‌ها را بپوشانید. ممکن است موها چسبناک و روغنی باشند، بنابراین می‌توانید حوله‌ای را دور گردن خود بیندازید تا این مواد را جذب کند. سه تا هشت ساعت موهای خود را در این حالت نگه دارید، زیرا تحقیقات نشان داده شپش‌ها می‌توانند تا دو ساعت در مایعاتی مانند روغن زیتون زنده بمانند.
ظرفی پر از آب داغ و صابون آماده کنید و حوله‌ی سر خود را بردارید. موهای خود را به چهار قسمت تقسیم کرده و از شانه‌ی فلزی برای شانه زدن هر قسمت از موی خود استفاده کنید. بعد از شانه زدن تمام موهای خود، شانه‌ی استفاده شده را در آب صابون قرار دهید و خوب آن را شست‌وشو دهید تا شپش‌های آن کشته شوند. شانه زدن را تا جایی ادامه دهید که موهای‌تان عاری از شپش به نظر آید.
می‌توانید از شامپو برای پاک کردن کامل آن استفاده کنید. موهای خود را با سشوار خشک کنید. گرمای ناشی از سشوار می‌تواند شپش‌های باقی مانده‌ی احتمالی را از بین ببرد. این کار را هر سه روز یک بار، به مدت دو هفته اجرا کنید تا تمام شپش‌ها کشته شوند.
روغن اکالیپتوس
از برگ‌های تازه‌ی درخت اکالیپتوس روغنی استخراج می‌شود که خواص ضد عفونی‌کننده و ضد باکتری قوی دارد. این روغن شامل ترکیباتی است که به از بین بردن حشرات کمک می‌کند، به خصوص برای از بین بردن شپش بسیار موثر است. شما می‌توانید چند قطره از اسانس اکالیپتوس را با شامپوی‌تان مخلوط کنید و پوست سر خود را به خوبی با آن بشویید. این یک راه آسان برای از بین بردن شپش است. اضافه کردن چند قطره از این روغن به آب حمام و شست‌وشوی موی سر با آن، شیوه‌ی دیگری برای دفع شپش است.
روغن درخت چای
یکی از بارزترین خواص روغن درخت چای، داشتن اسانس‌های طبیعی است که ضد باکتری و ضد قارچ هستند، برای همین در درمان شپش سر بسیار کاربرد دارد. این روغن بسیار قوی است و می‌تواند خیلی زود شپش‌ها را از بین ببرد. کافی است مقداری از این روغن را با یک قطره روغن زیتون رقیق کنید و با توپ پنبه‌ای به پوست سرتان بمالید. ۱۲ ساعت بعد سرتان را بشویید. باید سه بار در هفته این کار را انجام دهید.
سرکه
سرکه خاصیت آنتی‌بیوتیکی و ضد عفونی کنندگی بالایی دارد و ضد باکتری و ضد قارچ است، برای همین سیستم ایمنی بدن را تقویت و با عوامل بیماری‌زا مبارزه می‌کند. ابتدا باید سرکه را گرم کنید و آن را روی سر خود بمالید. حوله یا کلاهی روی سر خود بگذارید، ۳۰ دقیقه صبر کنید و بعد موهای‌تان را بشویید. همچنین می‌توانید روغن زیتون را با سرکه مخلوط کنید و آن را روی موهای خود بمالید تا شپش‌هایی که به موها چسبیده‌اند، جدا شوند. این مخلوط شوره‌ی سر را هم برطرف می‌کند.
– ۲۵ گرم نعناع را با ۲۵ گرم میوه‌ی سرو کوهی، ۱۰ عدد میخک و ۱۰ عدد برگ عرعر، به مدت ۲۰ دقیقه در سرکه بجوشانید، بعد از ولرم شدن، از صافی رد کرده و موهای‌تان را به آن آغشته کنید. اجازه دهید این محلول تا یک ساعت روی موهای‌تان بماند و سپس موها را شانه بزنید.
محلول‌های بالا را هر شب روی سر خود قرار دهید تا شپش‌ها به طور کامل برطرف شوند. حتی بعد از برطرف شدن کامل شپش، سه تا پنج روز بعد هم از این مخلوط برای موهای خود استفاده کنید.
روغن بادام تلخ
روغن بادام تلخ برای درمان شپش سر بسیار مفید است. به مقدار نياز، روغن بادام تلخ و آب را با هم مخلوط کنید و به خوبي تكان دهید. سپس مخلوط آماده شده را به نواحي سر و ساقه‌ی مو بماليد و ماساژ دهید تا تمام سطح پوست سر را بپوشاند. بهتر است محلول را شب استفاده و صبح بشویید. می‌توانید با شانه كردن، رشك‌ها را از موها جدا كنيد. باید درمان را به فاصله‌ی ۷ تا ۱۰ روز تكرار كرد.
اسانس شمعدانی
از بهترین نسخه‌های گیاهی برای خلاص شدن از شپش سر، استفاده از اسانس شمعدانی است. شما می‌توانید اسانس شمعدانی را هنگام خواب روی پوست سر و مو ماساژ دهید، شستن آن نیز در صبح ضروری است. همچنین می‌توان چند قطره از اسانس شمعدانی را به شامپو اضافه کرد تا شپش به طور کامل از بین برود.
نکته‌های مهم
– هرگز از شانه‌های پلاستیکی استفاده نکنید. شانه‌های فلزی بهترین انتخاب برای شانه کردن هستند.
– بعد از شانه زدن، شانه‌ی استفاده شده را در آب صابون قرار دهید و خوب آن را بشویید تا شپش آن کشته شوند.
– زمانی‌که شپش را درمان می‌‌کنید، همه‌ی لباس‌ها و ملحفه‌های خود را در آب داغ همراه پاک کننده‌ها بشویید. این کار به فرآیند درمان کمک می‌کند و جلوی انتقال شپش سر به دیگران را می‌گیرد.
منبع: جام نیوز
